PC 2 Geloof door de eeuwen heen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

PC Geloof door de eeuwen heen

Als de timer is afgelopen:

- Laptop op tafel.

- Ingelogd op LessonUp.

Daarna: GO!

Lesdoel:

• Ik ken verschillende Romeinse goden en weet hoe ik ze kan herkennen.
  

•  ik ken het begrip polytheïsme
• Ik ken het begrip mythologie
• Ik weet dat veel Romeinse Goden zijn overgenomen van andere volken

Geloven

Voor de komst van de godsdiensten die in 1 God geloven waren bijna overal in de wereld geloven die in meerdere goden geloven. (natuurgodsdiensten)

Deze natuurgodsdiensten lijken veel op elkaar. Vandaag onderzoeken we de grieks-romeinse godenwereld.

Mythologie

• Verzameling van mythen
• Verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen
• De Griekse mythen werden mondeling doorgegeven als lessen voor het leven

Griekse goden

• Grieks goden zien er uit als mensen
• Ze hebben menselijke eigenschappen (verliefd, boos, jaloers)

• Ze hebben ook goddelijke eigenschappen (superkrachten, onsterfelijk)
• De Romeinen hebben alle Griekse en ook veel Egyptische goden overgenomen
  

Romeinse godsdienst

Consilio degli dei

Fresco van Raphael 

(Villa Farnesina, 1517-1518)

Achtergrondinformatie:

• De muurschildering uit Villa Farnesina kan je gebruiken om bij je leerlingen af te toetsen wat ze eventueel al kennen over de Romeinse godsdienst.
• Het is ook heel fijn om op het einde van de les (wanneer ze heel wat meer over de goden kennen) naar deze afbeelding terug te keren en te vragen welke goden ze nu kunnen identificeren.

Waarin geloofden de Romeinen?

1. In één god
2. In vele goden en godinnen
3. In niets

Achtergrondinformatie:

• In de oudheid geloofden heel wat volkeren in veel goden. Denk o.a. aan de Egyptenaren, Grieken, Kelten...

Extra:

• Bespreek in de klas waarin de leerlingen zelf geloven.
• Vraag aan de leerlingen welke mono- of polytheïstische godsdiensten zij kennen. Denk bijvoorbeeld aan jodendom, christendom, islam voor monotheïsme en aan hindoeïsme of shintoïsme voor polytheïsme.

Van veel goden naar eén god

- Geloven in veel goden = polytheïsme (veelgodendom)

- In het veelgodendom heeft iedere god (of godin) zijn (of haar) eigen domein: liefde, landbouw, oorlog...

- In het begin geloofden de Romeinen in veel goden. Dit is pas langzaam beginnen veranderen met de opkomst van het christendom.

- Geloven in één god = monotheïsme

Achtergrondinformatie:

• In het begin werden christenen door de Romeinen vervolgd en vaak aan gruwelijk straffen blootgesteld. Denk aan de kruisiging van Jezus.
• Doorheen de eeuwen won het christendom echter aan belang. 
• Uiteindelijk bekeerden zelfs de Romeinse keizers zich.
• Op het einde van de vierde eeuw na Christus werd het christendom de staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk.

Wie zijn de belangrijkste 

goden en godinnen?

Jupiter

Hij is de god van de hemel en het onweer. Vandaar de bliksem dus...

Jupiter is de oppergod. Daarom draagt hij vaak een scepter.

Jupiter, als oppergod en god van de hemel, heeft vaak een arend bij zich. Dit is een symbool van macht

Extra:

• Het kan leuk zijn om de leerlingen te laten ontdekken dat de planeten van ons zonnestelsel naar Romeinse goden zijn vernoemd.
• In deze les gaat het om Jupiter, Mars, Neptunus, Venus (en Pluto als dwergplaneet).

Juno

Juno is de koningin van de goden. Ze is getrouwd met Jupiter. Ook zij draagt een scepter.

Juno is ook de godin van de moeders en echtgenotes.

Bij de koningin staat vaak een pauw.

Deze Juno zit op een troon en draagt een scepter in haar linkerhand.

Achtergrondinformatie:

• Het kleine beeldje van Juno maakt deel uit van de collectie van het museum.
• Heel wat van deze beeldjes waren in de Romeinse tijd niet wit, maar beschilderd in felle kleuren.
• Rechts draagt Juno een schoteltje.

Apollo

Hij is de god van de muziek en heel wat andere kunsten. 

Vandaar de lier in zijn hand.

Hij is de god van de zon en het licht.

Apollo krijgt vaak het gezelschap van een raaf.

Bacchus

Hij is de god van de wijn en de dronkenschap. Wijn maak je van druiven.

Lauwerkransen als deze droegen Romeinen tijdens feestjes (met wijn natuurlijk).

Bij Bacchus zie je vaak panters of luipaarden.

Dit fresco van Bacchus werd opgegraven onder het Gallo-Romeins Museum.

Achtergrondinformatie:

• Op het fresco zit Bacchus op een panter.
• In zijn linkerhand draagt hij een thyrsos. Dit is een staf met een dennenappel op de top, typisch voor Bacchus.
• Boven zijn hoofd zijn druiventrossen te herkennen.
• Zijn hoofd is helaas niet bewaard gebleven. Er werd in het verleden een glasvezelkabel doorgeboord.

Ceres

Zij is de godin van de landbouw en in het bijzonder het graan. Dat heeft ze vaak in haar handen.

Diana

Ze is de godin van de natuur en de jacht. Vandaar de boog met pijlen...

Bij Diana zie je vaak een hert.

Mars

Mars is vooral een oorlogsgod. Daarom draagt hij steeds een wapenrusting (helm, harnas...)

Mercurius

Hij is de boodschapper van de goden. Daarom draagt hij een staf met twee slangen. 

Mercurius is ook de god van de handel, de winst én de dieven!

De boodschapper van de goden kan zich extra snel verplaatsen dankzij zijn vleugels.

Achtergrondinformatie:

• Het bronzen beeldje maakt deel uit van de collectie van het museum.

Minerva

Zij is de godin van de wijsheid, techniek en wetenschap. Maar ook een oorlogsgodin met een wapenrusting.

Bij de godin van de wijsheid zit vaak een - wijze - uil!

Neptunus

Dit is de god van het water, de zee én de aardbevingen.

Neptunus draagt een drietand. Het is een symbool van macht en handig om vissen mee te vangen.

Pluto

Pluto is de koning van de onderwereld, waar je na je dood heengaat. Deze koning heeft geen scepter, maar een tweetand.

Dit is Cerberus, een hond met drie koppen die de onderwereld bewaakt.

Achtergrondinformatie:

• Hier kan je een link leggen met Pluisje, de driekoppige hond in 'Harry Potter en de steen der wijzen' (of de Pluto van Mickey Mouse).

Venus

Ze is de godin van liefde en schoonheid. Ze is vaak helemaal naakt!

Venus is geboren uit het schuim van de zee. Daarom draagt ze vaak een schelp bij zich.

Deze Venus lijkt bijna een modern beeldje!

Achtergrondinformatie:

• Het bronzen beeldje maakt deel uit van de collectie van het museum.

Hier komt de grote 'Wat-ken-je-van-de-Romeinse-goden-en-godinnen?'-quiz!!!

Wie is de god(in) van de jacht?

1. Minerva
2. Mercurius
3. Diana
4. Neptunus

Welke geluid past bij Jupiter?

Je hoort:

• het geblaf van een hond
• donder en bliksem
• het schieten van een pijl
• een pauw

Hallo! Ik ben...

1. Jupiter
2. Apollo
3. Bacchus
4. Pluto

Welke god liet hier zijn schoenen achter?

1. Pluto
2. Jupiter
3. Mercurius
4. Mars

Juno herken je aan haar...

1. 
2. 
3. 
4. 

Welke vork hoort bij Neptunus?

1. 
2. 

Bij de start van de examens offer ik best aan...

1. Apollo
2. Mars
3. Ceres
4. Minerva

Verbind elk item met de juiste god.

Apollo

Bacchus

Achtergrondinformatie:

• Bacchus werd vaak vergezeld van een luipaard (jas). Hij was de god van de wijn (glas).
• Apollo was de zonnegod (zonnebril) en de god van de muziek (Spotify).

Stelling: In het Romeinse Rijk mocht je enkel Romeinse goden vereren.

1. Juist
2. Fout

Aan welke god(in) zou jij willen offeren?
En wat zou je vragen?