V4 BS1-2 Inleiding in de biologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Begin taak

Bedenk (samen) en noteer je antwoord op de volgende vragen:

Wat is biologie voor vak?

Wat is het verschil tussen levensloop en levenscyclus?

Leerdoelen

- Je kunt beschrijven wat biologie is en uitleggen op welke gebieden biologie een rol speelt.

- Je kunt het verschil tussen levensloop en levenscyclus beschrijven.

- Je kunt de organisatieniveaus van de biologie benoemen en uitleggen dat op elk hoger organisatieniveau emergente eigenschappen kunnen ontstaan.

Leerdoelen

- Je kunt orgaanstelsels, organen, weefsels en cellen bij een mens herkennen en hun kenmerken en functies beschrijven.

- Je kunt beschrijven dat groepen cellen in een weefsel, orgaan of orgaanstelsel een gezamenlijke functie uitoefenen.

- Je kunt bij (delen van) organismen het verband aangeven tussen vorm en functie.

biologiepagina.nl

De organisatieniveaus in de biologie

(kleiner dan een organisme)

Molecuul

Celorganel

Cel

Weefsel

Orgaan

Orgaanstelsel

Organisme

De organisatieniveaus in de biologie

(groter dan een organisme)

Organisme (soort)

Populatie

Levensgemeenschap

Ecosysteem

Biosfeer

Welke levensverschijnselen ken je?

biologiepagina.nl

levensverschijnselen/levenskenmerken

Emergente eigenschap

Waarom kan een spier (orgaan) niet lopen?

Denk aan de organisatieniveau's.

Een emergente eigenschap is een eigenschap die op een hoger organisatieniveau ontstaat.

antwoord

Een spier kan samentrekken. Een spier (orgaan) kan niet lopen. Lopen is een emergente eigenschap van een organisme (het is een nieuwe eigenschap, ontstaan op een hoger organisatieniveau)

nl.wikipedia.org

Conceptcheck

Waarom is geboortepercentage een emergente eigenschap van het organisatieniveau populatie?

antwoord

Een individu (organisme) kan zich voortplanten. Voortplanten is een emergente eigenschap op het niveau organisme.

Een populatie (=hoger organisatieniveau) is een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied die samen een voortplantingsgemeenschap vormen. Het geboortepercentage is dus een emergente eigenschap van een populatie (het is een nieuwe eigenschap,ontstaan op een hoger organisatieniveau - namelijk het percentage van alle geboortes van de groep)

Vorm en functie (pagina 23/24)

Er is een verband tussen de vorm en de functie van biologische eenheden​

bv een dijbeen (onderdeel van skelet) lang en stevig maar hol dus licht. 

Welke functie wordt hierdoor ondersteund?​

bv een dolfijn is aan de buitenkant glad en met ronde gestroomlijnde vormen 

Welke functie wordt hierdoor ondersteund?

Leerdoelen

- Je kunt beschrijven wat biologie is en uitleggen op welke gebieden biologie een rol speelt.

- Je kunt de levensloop en levenscyclus van organismen beschrijven.

- Je kunt de organisatieniveaus van de biologie benoemen en uitleggen dat op elk hoger organisatieniveau emergente eigenschappen ontstaan.

Leerdoelen

- Je kunt orgaaanstelsels, organen, weefsels en cellen bij een mens herkennen en de kenmerken en functies ervan beschrijven.

- Je kunt beschrijven dat groepen cellen in een weefsel, orgaan of orgaanstelsel een gezamenlijke functie uitoefenen.

- Je kunt bij (delen van) organismen het verband aangeven tussen vorm en functie.

Aan de slag

Maken begrippenlijst

Maken opdracht 10-12, 15 en 16, 25, 32-42

BLIKSEM BEURT

Onderdelen microscoop

Oefen de onderdelen v/d microscoop

Hoe moet je vergroten?

Hoe moet je vergroten?

PREPARAAT MAKEN

Microscopische tekening

Groot tekenen

Niet schetsen

Met potlood schrijven/tekenen

Horizontale lijnen

Nummers op volgorde

Celmembraan/celwanden heel dun tekenen 

Lees het eerste paragraaf van BS1 met de volgende begrippen:

• organismen
• levensverschijnselen
• stofwisseling
• enzymen
• katalyseren
• dood
• levenloos

organisme

levensverschijnselen

stofwisseling

enzymen

dood

levenloos

verschijnselen die laten zien dat je leeft

levende wezens

dingen die nooit geleefd hebben

versnelt een chemische reactie

alle chemische reacties in een organisme

organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoond

Wat is een ander voorbeeld van een emergente eigenschap van populaties?

1. sociale interactie
2. lopen
3. voedsel zoeken
4. vliegen

Levenscyclus en levensloop
(weet je het nog vd brugklas?)