Les 5, deel 1/3: Fermenteren

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 6

Les 5: Fermenteren

DEEL 1

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

       weet je meer over hoe mensen

       vroeger voedsel bewaarden;

       heb je kennisgemaakt met tien

       nieuwe woorden.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de introductie 

op de tekst

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Hoe bewaar je eten?

Heel vroeger waren er natuurlijk nog geen koelkasten, maar ook toen moesten mensen hun eten bewaren. Op welke manieren deden ze dat? En worden die manieren nu ook nog gebruikt?

In de volgende slide kun je invullen wat jij al weet over het bewaren van eten vroeger en nu.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Wat weet jij al dit onderwerp?

bewaren van eten, vroeger en nu

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

het introductiefilmpje

Vóórdat je de tekst gaat lezen,

ga je dit filmpje bekijken. In dit filmpje zie je een aantal manieren die mensen vroeger gebruikten om eten langer houdbaar te maken. 

Klik op de link onder de afbeelding om het filmpje te starten.

Klik hier om de video te bekijken.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Vragen beantwoorden

In deze lessen ga je vaak vragen beantwoorden:

     Van sommige vragen staat het antwoord in de tekst of hoor of zie je het 

     antwoord in het introductiefilmpje. Dit zijn de lees- en kijkvragen.

     Bij andere vragen is dat niet zo. Daarop vind je je antwoord door goed na te

     denken over de informatie uit de tekst of het introductiefilmpje. Die vragen 

     noemen we denkvragen.

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Bij deze lessen hoort een hand-out met uitleg over hoe je op een goede manier antwoord geeft op de denkvragen. Vraag ernaar bij je leerkracht en maak steeds gebruik van de tips. Die gelden natuurlijk ook voor andere vragen!

Print de hand-out 'Denkvragen beantwoorden' voor je leerlingen uit en besteed er deze 1e les van het blok veel aandacht aan.

Het is de bedoeling dat de leerlingen steeds gebruik maken van de tips en handvaten die in de hand-out geboden worden en zich deze manier van antwoord geven eigen gaan maken.

Benoem dit regelmatig bij de open vragen.

Welke manieren om eten (langer) te bewaren worden in het filmpje genoemd?

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

In het filmpje wordt genoemd dat je eten langer kunt bewaren door het in te zouten of in het zuur te leggen.

Worden deze 'ouderwetse' manieren nu nog gebruikt denk je?

Leg je antwoord uit.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Welke andere manieren ken jij om voedsel langer te bewaren?

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

woordenschat

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

de deskundige

de workshop

heus

de bacterie

het levensmiddel

In de tekst die je in deel 2 van deze les gaat lezen, leer je tien nieuwe woorden.

Hier zie je alvast de eerste vijf:

Klik op het nummer bij het woord om
de betekenis van het woord en een
voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te beluisteren.

Woord: de deskundige

Betekenis: iemand die veel van iets weet

Voorbeeldzin: De milieudeskundige kon precies vertellen wat er zou gebeuren als er nog meer plastic in de oceanen terecht zou komen.

1

Woord: de workshop

Betekenis: de korte cursus waarin je dingen leert door ze te doen

Voorbeeldzin: Ik ga met mijn vriendin naar een workshp bonbons maken. We hebben altijd al willen leren hoe je die lekkernij zelf kunt maken.

2

Woord: heus

Betekenis: echt

Voorbeeldzin: In mijn vakantie ben ik in een heuse grotwoning geweest. Ik had die eerder alleen nog maar op TV gezien.

3

Woord: de bacterie

Betekenis: het hele kleine levende wezen dat je alleen met een microscoop kunt zien

Voorbeeldzin: Sommige bacteriën die op vlees leven, zijn gevaarlijk voor de mens. Daarom moet je vlees goed bakken.

4

Woord: het levensmiddel

Betekenis: alles wat gegeten of gedronken wordt

Voorbeeldzin: Toen hij hoorde dat er een orkaan op komst was, zorgde hij dat hij voldoende levensmiddelen in huis had.

5

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Kernbegrippen uit de tekst:

• het overschot
  
• conserveren

(zie ook 4.2.1 van de 'Algemene handleiding PO')

bewerken

steriel

bijdragen aan

het overschot

conserveren

En hier de tweede helft van de nieuwe woorden:

Klik ook hier op het nummer bij het woord om de betekenis van het woord en een voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te horen.

Woord: conserveren

Betekenis: zorgen dat het langer bewaard kan blijven zonder te bederven

Voorbeeldzin: Eén van de manieren om voedsel langer te bewaren, is het in de diepvries doen.

6

Woord: het overschot

Betekenis: wat nog over is

Voorbeeldzin: Doordat er minder rode bieten werden gekocht, hadden veel boeren een gigantisch overschot.

7

Woord: bewerken

Betekenis: aanpassen om het beter geschikt te maken voor iets anders

Voorbeeldzin: Veel voedingsmiddelen worden tegenwoordig bewerkt; zo wordt olijfolie na het persen gefilterd.

8

Woord: steriel

Betekenis: zonder bacteriën

Voorbeeldzin: In de operatiekamer moeten alle instrumenten steriel zijn, om te voorkomen dat er besmetting kan plaatsvinden.

9

Woord: bijdragen aan

Betekenis: meehelpen aan

Voorbeeldzin: Door mijn afval netjes te scheiden, lever ik een bijdrage aan het voorkomen van milieuvervuiling.

10

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Spelen met de woorden: domino!

Leg de dominostenen op de juiste plek zodat elk woord naast de juiste betekenis staat. Het eerste steentje ligt er al! 

de introductie

woordenschat

Welke van deze woorden kende je al? Sleep ze naar het juiste vak.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Ja, dit woord ken ik al.

Nee, dit woord ken ik nog niet.

bijdragen aan

steriel

bewerken

het overschot

conserveren

het levensmiddel

de bacterie

heus

de workshop

de deskundige

terugblikken & vooruitkijken

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Wat heb je geleerd over dit onderwerp?

eten bewaren, vroeger en nu

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

De tekst die je in deel

2 gaat lezen, gaat over

het fermenteren van

voedsel. Dit heeft te maken

met bacteriën. 

In de volgende dia kun je

invullen wat je daar al

over weet.

het onderwerp van de tekst

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Wat weet jij al over dit onderwerp?

fermenteren

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Je bent nu klaar met deel 1 van deze les.

Veel plezier met deel 2!

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik