4havo - Les 7 - 1.5 Van meting naar diagram

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat heb je bij je?

4p Boek

5p Laptop

2p Geo

4p Rekenmachine (geen grafische)

2p Pen + potlood + gum

2p Ruitjesschrift of ruitjespapier in de multomap

8p BINAS

                                       Hoeveel punten scoor je?

Hoeveel punten scoor je?

Bepaal de snelheid op t = 30 s.

Bepaal de snelheid op t = 5,0 s.

Bepaal op welk tijdstip de snelheid
2,0 m/s is.

Leerdoelen

Je kunt meetresultaten weergeven in 

de standaardvorm van een tabel en 

als meetpunten in een diagram.

Je kunt in een diagram een lijn tekenen.

Je kunt de grafieklijn aflezen.

Experiment

Bij een experiment doe je vaak onderzoek naar 

het verband tussen twee grootheden.

Je gaat één grootheid aanpassen en kijken wat er met de ander gebeurt.

Bijvoorbeeld:

Aan een veer wordt een massa gehangen; 

de uitrekking van de veer wordt opgemeten.

Een voedingskastje zet een spanning over het lampje; 

de stroomsterkte door het lampje wordt gemeten.

Standaardvorm van een tabel (blz 31)

<-----  Gemeten grootheid 

met eenheid

 tussen haakjes

Bij dit experiment werd de spanning over het lampje aangepast. Daarom komt de spanning in de eerste kolom.

Bij dit experiment werd de stroomsterkte door het lampje gemeten. Daarom komt de stroomsterkte op de tweede kolom.

Standaardvorm van een diagram (blz 32)

• Teken de assen loodrecht
• Zet langs de as de grootheden en eenheden
   zoals in de tabel.
   De grootheid die je meet moet verticaal.
• Zet een schaalverdeling langs de as
   (denk aan asonderbreking)
• Zet de meetpunten in de diagram
  (mag best een dikke stip zijn)
• Teken een vloeiende lijn die zo goed mogelijk
   bij de punten past. Of een rechte met geodriehoek.

Voorbeeld

Dit zijn andere

experimenten

Interpoleren / extrapoleren

De lijn geeft het verband tussen

de grootheden weer.

Wat is de massa van 50 cm³?

Je gaat interpoleren

Wat is de massa van 150 cm³?

Je gaat extrapoleren

Verbanden (blz 33-35)

De volgende verbanden komen veel voor:

• Recht evenredig verband
  
• Lineair verband
• Kwadratisch evenredig verband
  
• Omgekeerd evenredig verband
  
• Omgekeerd kwadratisch evenredig verband
  

Recht evenredig verband

De grafiek is een rechte lijn

door de oorsprong.

De helling/richtingscoëfficiënt 

kan worden bepaald.

als x twee keer zo groot wordt, 

wordt y ook twee keer zo groot.

Lineair verband

De grafiek is een rechte lijn

Er komt steeds dezelfde

hoeveelheid y bij, als er een

zelfde hoeveelheid x bijkomt.

Kwadratisch evenredig verband

De grafiek is een lijn die steeds 

steiler loopt (parabool).

Als x twee keer zo groot wordt, 

wordt y vier keer zo groot.

Omgekeerd evenredig verband

De lijn is een lijn naar beneden die 

beide assen nooit raakt.

Als x twee keer zo groot wordt, 

wordt y twee keer zo klein.

Wortelverband

Omgekeerde van een 

kwadratisch verband

Als x vier keer zo groot wordt,

wordt y twee keer zo groot.

Suikerproef

Doel: Je gaat de dichtheid van suiker bepalen in gram per schepje.

We voegen steeds één schepje suiker toe en 
meten de massa van de suiker.

• Maak een tabel in de standaardvorm. (blz 31)
• Maak een diagram in de standaardvorm (blz 32) 
• Bepaal nauwkeurig de massa van één schepje suiker met behulp
   de grafieklijn in het diagram. 
• Bepaal hoeveel schepjes een pak suiker van 1 kg bevat.
• Lever dit in.

Aan de slag

Begrippen uit deze les

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen