P3. Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië

Paragraaf 3: Nationalisme

Afbeelding: Bijeenkomst van de volksraad op Java, 1918

In deze les

1. Herhalen P2
2. Uitleg deel paragraaf 3
3. Aan de slag/Nakijken
4. Afsluiten

Soekarno

In de Indische samenleving bestonden veel verschillende groepen. Hieronder staan drie beschrijvingen van een groep. Zet elke groep op de juiste plek. 

1. Werden vaak  niet erkend door de vader
2. Mochten alleen liefdadigheidswerk doen
3. Waren rijke machthebbers met inheemse bedienden

Indo's

Nederlanders

Nederlandse vrouwen

Bekijk de foto en lees de tekst

Bron: Foto uit 1870 van een Indonesische huishoudster met haar dochtertje op Java. De Nederlander voor wie zij werkt, is ook de vader van haar dochter.

Gebruik de bron.

Waarom past deze bron bij de groep indo’s in Nederlands-Indië?

1. Indonesische huishoudsters kregen vaak de bijnaam Indo.
2. Indo's hadden vaak belangrijke posities in Nederlandse huishoudens.
3. Indo's waren kinderen van Nederlanders en hun Indonesische huishoudsters
4. Indo's en Nederlanders gingen vaak vriendschappelijk met elkaar om.

Juist of onjuist
Indo's met een lichtere huidskleur kregen belangrijkere functies in het bestuur dan Indo's met een donkere huidskleur.

1. Juist
2. Onjuist

Welke producten moesten Indonesiërs voor de Nederlanders verbouwen ten tijden van het cultuurstelsel?

1. Koffie
2. Suiker
3. Tabak
4. Mango's

Om welke reden waren vooral de liberalen tegen het cultuurstelsel?

1. Andere politieke stromingen vonden Nederlands-Indie niet belangrijk.
2. Bijna alle Nederlandse boeren waren liberaal.
3. De liberalen hoopten hiermee stemmen te winnen in Nederlands-Indië.
4. Het cultuurstelsel gaf ondernemers minder vrijheid.

Voor welke groep gebruikten de Nederlanders de term 'koelies'?

1. Contractarbeiders
2. Gevangenen
3. Indonesische ondernemers
4. Slaven

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield
  
• Je kunt oorzaken noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde.

Je kunt de begrippen nationalisme, ethische politiek, volksraad,

Partai Nasional Indonesie (PNI) en interneren uitleggen

Nieuwe ideeën

Rond 1900 gingen Nederlanders anders naar hun kolonie kijken:

1. Men vond dat Nederland iets terug moest doen voor de kolonie.
2. Nederlanders voelden zich wel nog steeds beter dan de Aziatische volken

Uitbetaling van rupsenvangers

Een nieuw beleid

• In 1901 werd de Ethische politiek ingevoerd; Nederland moest zorgen voor de ontwikkeling van de koloniën.

Verbeteringen op vier punten:

1. Onderwijs
2. Gezondheidszorg
3. Economie
4. Infrastructuur

Maar Nederlands-Indië was veel te groot om dit goed te organiseren...

De Volksraad

• In 1918 werd als gevolg van de Ethische politiek ook de Volksraad opgericht.
• Een adviesraad samen met de Inheemse bevolking om advies te geven aan het koloniale bestuur.
• Nederlanders namen uiteindelijk alle beslissingen. 

Volksraad

Het ontstaan van nationalisme

Na 1900 groeide met name bij een rijkere groep hoger opgeleide Javanen het nationalisme. Drie oorzaken:

1. Trots op eigen cultuur en volk.
2. 1905 wint Japan een oorlog van de Russen. Europese landen bleken toch verslagen te kunnen worden.
3. Sommige inheemse jongeren gingen studeren in Nederland en zagen van dichtbij de vrijheid, gelijkheid en democratie in Nederland. 

Soekarno en de PNI

• 1927: Soekarno en Hatta richten samen de Partai Nasional Indonesia (PNI) op. Zij eisten volledige onafhankelijkheid.
  
• Soekarno was al snel erg populair.
  
• Het Nederlandse bestuur besloot Soekarno en andere leiders op te sluiten. 
• De roep naar onafhankelijkheid werd hierdoor alleen maar groter. 

Soekarno en Hatta

Welk woord weg?

Ethische politiek - Gezondheidszorg - Cultuurstelsel - Infrastructuur

PNI - Koelies - Nationalisme - Soekarno

Aan de slag

Maken:

Opdracht 1, 2,3, 4, 5 en 6 van paragraaf 3

Klaar?

• Kun je nog iemand helpen?
• Ander vak?

Nederland en Indonesië

P3 Nationalisme

Afbeelding: Bijeenkomst van de volksraad op Java, 1918

Planning

1. Herhalen 1.3
2. S.O. plannen
3. Uitleg paragraaf 3
4. Werken 
5. Filmpje

Soekarno

Wat houdt de ethische politiek in?

1. Nederland ging iets terug doen voor de Indonesiërs
2. Dat je alleen de politiek in mocht als je Nederlands was
3. De afschaffing van het Cultuurstelsel
4. Indonesiërs mochten ook politieke partijen oprichten

Wat was een onbedoeld gevolg van de ethische politiek?

1. Imperialisme
2. Industrialisatie
3. Militarisme
4. Nationalisme

Hoeveel macht had de Indonesische volksraad?

1. Ze konden wetten maken
2. Ze konden wetten veranderen
3. Ze konden mensen berechten
4. Ze konden advies geven

Waarom waren nationalisten niet blij met de volksraad?

1. In de volksraad zaten geen Indonesiërs.
2. De volksraad had weinig invloed.
3. De volksraad was voor meer Nederlandse invloed.
4. De volksraad besloot dat Soekarno moest worden gearresteerd.

Leerdoelen 1.3C & 1.4A

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië.
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die oorlog verliep. 

Japanse invloed

• Januari 1942: Japan valt Nederlands-Indië binnen.
• Nederlandse burgers en militairen worden geïnterneerd (opgesloten in kampen)
• Alles dat met Nederland te maken had werd verboden.

Japanse invloed

• Soekarno en Hatta werden vrijgelaten
• Soekarno hoopte op samenwerking met de Japanners
• Al snel bleek dat ook de Japanners dat niet van plan waren.
• Als Japan de oorlog dreigt te verliezen belooft de Japanse keizer Indonesië alsnog onafhankelijkheid. 

Dwangarbeid

• Het leven tijdens de oorlog was voor Nederlanders en Indonesiërs zwaar.
• Men moest vaak ver van huis dwangarbeid verichten.
• Nederlandse en Indonesische meisjes werden ingezet als troostmeisjes. 

Indonesië onafhankelijk

• 15 augustus 1945 geeft Japan zich over.
• 17 augustus 1945 roept  Soekarno  de Republiek Indonesië uit.

Een nationalistische groep jongeren, de pemoeda's streed voor de onafhankelijkheid.  Een groot deel van de Indonesische bevolking steunde de nationalisten. 

Oorlog

• Nederland erkende de Republiek Indonesië niet, NL wilde de kolonie terug. De Pemoeda's waren in hun ogen terroristen en Soekarno een landverrader. 

Tussen 1945 en 1949 voerde Nederland oorlog met Indonesië.

• Nederland noemt deze oorlog "Politionele acties", om de rust en orde te herstellen.
• Indonesië noemt deze oorlog "Agressi". 

Oorlog 

• Het Nederlandse leger kreeg niet heel Indonesië onder controle, vrijheidsstrijders bleven een guerilla voeren. 
• Er werden veel gewone burgers gedood in een poging de vijand uit te schakelen, hiermee beging het Nederlandse leger een oorlogsmisdaad!

Aan de slag

Maken:

Paragraaf 3 afmaken

Klaar?

• Nakijken 
• Video kijken op de volgende slide
• Kun je nog iemand helpen?