Les 1.5 Samenstellingen klas 1E Basis/kader/GL

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

1.5 Woorden

Vak: Nederlands 
Jaar: 1

Voorkennis 

Padlet ?

Nut van deze les 

In deze (herhalings)les leer je:

• ongeveer 25 nieuwe woorden;

• wat samenstellingen zijn.

"Grammatica leren helpt me beter schrijven en spreken, waardoor ik duidelijk en zelfverzekerd kan communiceren. 

Samenstellingen

Een samenstelling bestaat uit twee of meer aparte woorden. Voorbeeld:

sport + tas = sporttas

tafel + tennis + tafel = tafeltennistafel

Soms komen er letters bij of er gaan letters af. Voorbeeld:

kind + boek = kinderboek (erbij: -er)

stad + park = stadspark (erbij: -s)

tekenen + talent = tekentalent (eraf: -en)

 De tussen-s hoor je! De regel is: hoor je de tussen-s, dan schrijf je de tussen-s.

Als het woord (de samenstelling) niet uit te spreken is zonder het streepje, dan moet er een streepje worden toegevoegd.

Samenstellingen

De belangrijkste regel is:

Je schrijft -en- of -n- tussen de twee losse woorden als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en of -n. Voorbeelden:

boek + plank = boekenplank

fiets + drager = fietsendrager

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord die uit twee losse woorden bestaat. Bijvoorbeeld het woord 'boekenplank' bestaat uit de woorden 'boek' en 'plank'.

Samenstellingen

De belangrijkste uitzondering is:

Je schrijft niks tussen de twee losse woorden als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op een -s.

 Voorbeeld:

seconde + wijzer = secondewijzer

Asperge+spoep = aspergesoep 

Samenstellingen

Andere uitzonderingen:

Je schrijft ook niks tussen de twee losse woorden als het eerste woord geen meervoud heeft, de enige in zijn soort is (bijvoorbeeld de zon), een bijvoeglijk naamwoord is of een werkwoord is. 

Voorbeelden:

tarwe + brood = tarwebrood (vb. roggebrood, rijstpap)

zon + scherm = zonnescherm (vb. maneschijn, koninginnedag)

Oefenopdracht 

Maak oefenopdracht samenstellingen. 

Klaar? Oefen de woorden met de woordtrainer bij paragraaf  1.5

Klaar? Ga verder met de test jezelf van hoofdstuk 1.3, 1.5, 1.7 en 1.8. 

Klaar? Maak de oefentoets en stuur je percentage via teams naar docent.

Quiz 

JOINMYQUIZ.COM