PW H1 en H2 bespreken 2024

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Proefwerk bespreken 

Systeem Aarde

Hoofdstuk 1 en 2 

Hoe gaan we de toets bespreken

Vraag 1 (2p)

Geef 3 aanwijzingen op basis waarvan je de platentektoniek kan
bewijzen.  

overeenkomsten fossielen / sporen ijskappen / puzzel van de werelddelen

Paragraaf 1.2 -> aantekening + alinea over Wegener

Vraag 2 (1p)

Geef met behulp van bron 1 en kaartblad Aarde – geologie, aan wanneer de periode ‘onder – krijt’ begon.

145 mln jaar geleden   

Toepassing van de atlas en bronnen lezen

Vraag 3 (1p)

Langs welke lijn A, B of C in bron 1 heeft het noordelijk gedeelte van de

Atlantische Oceaan zich het eerst geopend.

Geef een argument voor je keuze. Alleen een letter is fout.

C [0p], Daar bevindt zich de oudste oceanische korst [1p].

Paragraaf 1.2 in tekst en in beeld

Vraag 4 (1p)

Deze beweging kan verklaart worden met convectiestromen. 

Wat is de oorzaak van het ontstaan van convectiestromen?

Convectiestromen ontstaan door warmteverschillen in de mantel [1p]

Paragraaf 1.3 in tekst en beeld

Heeft iemand nog een algemene vraag over opgave 1

Vraag 5 (1p)

Gebruik bron 2 en de kaartbladen GB 54 174 – 175 / GB 55 180-181

In Oost-Afrika zijn veel tektonische bewegingen.

Welk type plaatbewegingen vinden in Oost-Afrika plaats?

Divergente plaatbeweging

Paragraaf 1.3 in tekst uitgelegd, samen in de klas in de atlas bekeken.

Op de kaart zie je een rift zone = divergent. 

Vraag 6 (1p)

Welk type gebergte ontstaat door deze beweging?

Breukgebergte

Aantekening gemaakt! 

Vraag 7 (1p)

Wat is de geografische term voor X en Y uit bron 2?

X = horst

Y = slenk

Paragraaf 1.3 aantekeningen gemaakt, heeft op bord gestaan, staat in de tekst

Vraag 8 (2p)

Beschrijf aan de hand van de theorie over platentektoniek hoe het vulkanisme in de Grote Riftvallei ontstaat. 

Uit de beschrijving moet blijken dat de Afrikaanse plaat bij de Grote Riftvallei uit elkaar wordt getrokken / onder spanning staat van opstijgend magma [1p]; waarna magma langs breuken richting het aardoppervlak beweegt [1p].

Paragraaf 1.3 zie boek, aantekingen, uitleg midoceanische rug

Heeft iemand nog een algemene vraag over opgave 2

Vraag 9 (1p)

Op welke atlaskaart kun je de meest gedetailleerde informatie over tektoniek in en rondom Indonesië vinden? 

GB 54 156B / GB 55 160B

Toepassing in de klas. Nadrukkelijk ook nog benoemd

Vraag 10 (3p)

Welke plaat duikt hier onder een andere plaat? Geef twee aanwijzingen uit de atlas die wijzen op een ‘onderduikende’ plaat. 

De Indisch-Australische plaat (1p)

Voorbeelden van juiste aanwijzingen zijn:

- Op het eiland Sumatra bevinden zich actieve vulkanen (en deze ontstaan achter de subductiezone) (1p)

- Voor de kust van Java bevindt zich een trog (waar de Indisch-Australische plaat wegduikt onder de Birmaplaat en de Sundaplaat)

Plaat goed aflezen uit de atlas.

Aanwijzingen voor subductie:

- lijntjes in de atlas 

- vulkanisme -> aantekening

- trog -> aantekening

Vraag 11 (3p)

Beredeneer of dit koraalrif op de Indisch-Australische plaat of op de Birmaplaat is gelegen. 

Uit de redenering moet blijken dat:

1. het koraalrif op de Birmaplaat is gelegen (1p)

2. door de subductie de Birmaplaat omlaag werd getrokken (1p)

3. tijdens de aardbeving de naar beneden gerichte druk verdween en de Birmaplaat een stuk omhoog ‘veerde’ (1p)

Bij deze vraag moet je subductie uitleggen met de termen uit de vraag. Dus stap verder denken dan alleen subductie maar koraalrif etc kunnen plaatsen. Moeilijk? Maak een tekening wat is er aan de hand bij subductie. Vul dan alle info uit de vraag in.

Subductie staat in paragraaf 3 en aantekening van gemaakt

Vraag 12 (2p)

Tot welk vulkaantype behoren de meeste vulkanen op Sumatra? Geef aan wat voor eruptietype hierbij hoort.

Stratovulkaan

Explosief

Paragraaf 1.4 + aantekening

Vraag 13 (1p)

Met welke term wordt een landschapsvorm zoals het Tobameer aangeduid? 

Caldera

Paragraaf 1.4 + aantekening + besproken

Vraag 14 (2p)

Leg uit hoe dit schiereiland is ontstaan. 

Uit de uitleg moet blijken dat: na de uitbarsting waarbij de caldera ontstond de vulkanische activiteit bleef bestaan (1p) waardoor in de caldera een nieuwe vulkaan werd gevormd (1p)

Heeft iemand nog een algemene vraag over opgave 3

Vraag 15 (2p)

Beschrijf de wijze waarop kalksteen ontstaat. 

Uit de beschrijving moet blijken dat

- er zich op de zeebodem grote hoeveelheden kalkskeletjes van micro-organismen en/of schelpen ophopen (1p)

- die in de loop van de tijd worden samengedrukt tot kalksteen (1p)

Paragraaf 2.1 in tekst en aantekening + tekening bord

Vraag 16 (2p)

Zowel in Vietnam als in West-Europa vindt chemische verwering van kalksteen plaats. De snelheid waarmee kalksteen in Vietnam door chemische verwering wordt afgebroken, verschilt echter van de snelheid waarmee dat gebeurt in West-Europa.

Geef de twee oorzaken van dit verschil.

In Vietnam is de gemiddelde temperatuur hoger dan in West-Europa (1p) In Vietnam valt gemiddeld meer neerslag dan in West-Europa (1p)

Paragraaf 2.2 aantekening op het bord + tekst

Vraag 17 (2p)

Beschrijf de wijze waarop de vegetatie op de kalksteentorens bijdraagt aan mechanische verwering. 

Uit de beschrijving moet blijken dat wortels van planten/struiken in (spleten van) het gesteente gaan groeien (1p) en dat deze groeiende wortels het gesteente op den duur uit elkaar drukken (1p)

Paragraaf 2.2 aantekening bord, boek

Vraag 18 (2p)

Beschrijf de wijze waarop erosie bijdraagt aan het verdwijnen van de kalksteentorens. 

Uit de beschrijving moet blijken dat golven tegen (de onderkant van) de kalksteentorens aanslaan / de zee (de onderkant van) de kalksteentorens uitschuurt (1p) en dat daardoor de kalksteentorens worden ondergraven / uiteindelijk zullen instorten (1p)

Opbouw rivier begrip erosie bord aantekening + boek

Heeft iemand nog een algemene vraag over opgave 4