V3 - grammatica zinsdelen H3 beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

Hoofdstuk 3: beknopte bijzinnen blz. 98

Planning

1. beknopte bijzinnen uitleg

2. aan de slag!

3. beknopte bijzinnen controleren - uitleg

4. aan de slag!

Lesdoel 

Aan het einde van deze les weet je wat een beknopte bijzin is en kun je het type en de functie van een beknopte bijzin bepalen. 

Startopdracht: In het zinsdeel tussen haakjes staat geen onderwerp. Hoe kun je het verzwegen onderwerp toch vaststellen?

"[Luid scheldend op zijn coach] liep Kaj de kleedkamer uit."

Theorie - deel 1

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie - deel 2

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin (het is daar het ow, lv of mv).

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Theorie - deel 3 - herkennen beknopte bijzin

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Loerend op haar prooi sloop de oude leeuwin over de savanne.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Heeft Robin je uitgelegd hoe je snel een fietsband kunt plakken?

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Vanmiddag zei de loodgieter dat hij alle kranen had vervangen.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na drie verloren finales eindelijk kampioen geworden, dankte de basketballer zijn ouders en staf.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

De lerares waarschuwde haar leerlingen op tijd aanwezig te zijn.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Aan de slag!

Maken: opdr. 1 tm 4. op p. 98

Werken in stilte

15 min

Klaar? Haal een woordzoeker op. Niet af? HW!

Leerdoel

- Aan het eind van deze les weet je wat een foutief beknopte bijzin is en kan je deze herkennen en verbeteren.

Kenmerken beknopte bijzin?

Een beknopte bijzin heeft een persoonsvorm

1. juist
2. niet juist

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Zijn vriendin uitzwaaiend, verdween de bus uit het zicht.

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin

"Huppelend van plezier, kwam het kind de klas binnen."

Is dit een ... ?

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin

Lachend werden de pizza's in de houtoven gestopt.

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin

Aan de slag!

Maken: opdr. 1, 3, 4 op p. 102. 

Alleen zacht overleg met een buur

15 min

Klaar? Haal een woordzoeker op. Niet af? HW!