Van verzuiling naar ontzuiling en secularisering
Vanaf de jaren 1960: ontzuiling &secularisering (ontkerkelijking)
Oorzaken:
- Groeiende welvaart (geleide lonen in jaren '50 & vrije lonen in jaren '60 + marshallplan + wirtschafswunder BRD + gas groningen) leidt welvaartsgroei en consumptiemaatschappij. Mensen kunnen apparaten kopen. Opkomst commerciële Televisie en radio zorgen voor meer contact tussen zuilen.
- Groeiende welvaart leidt tot verstedelijking en sociale mobiliteit: zuilen kunnen nu doorbroken worden (verhuizen), dus er is minder sociale controle (mensen die elkaar controleren op gedrag)
- Ontstaan van jeugdcultuur in de jaren '50 (Nozems) naar Amerikaans voorbeeld. Zij verzetten zich tegen de 'gevestigde orde', dus de kerk en zuilen.
- Overheid wordt tijdens de jaren '50 een verzorgingsstaat en neemt de zorgtaken die eerder door zuilen werden uitgevoerd (armenzorg) over.
- Opkomst tweede feministische golf vanaf de jaren '60 zorgt voor sterke ontkerkelijking en ontzuiling: vrouwen zijn nu aanwezig buiten het huis en op de werkvloer
- Ontstaan gevoel maakbare samenleving: overheid streeft economische gelijkheid na (dus verschillen in de samenleving wegwerken)