Les 1. Gehoorzintuig

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken en opstarten

Binas pakken

Zintuigen

Receptoren kunnen informatie van buitenaf (prikkels) omzetten in elektrische signalen (impulsen) en die doorsturen naar je hersenen

Mechanische receptoren kunnen reageren op uiteenlopende vormen van mechanische energie, zoals aanraking, druk, beweging en geluidsgolven.

Chemische receptoren kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving binden

Thermoreceptoren kunnen verschillen in temperatuur waarnemen

Een adequate prikkel is de informatie van buitenaf waarop een receptor het meest gevoelig reageert. Wat zijn de adequate prikkels voor je gehoor, zicht en reuk?

Doelstellingen

• Je kent de bouw van het zintuig en kunt uitleggen hoe dit orgaan de voor haar adequate prikkels opvangt. (deze paragraaf: gehoor)
  
• Je kunt beredeneren hoe een adequate prikkel door een receptorcel wordt omgezet in een impuls 
• Je kunt uitleggen dat bij veel waarnemingen adaptatie plaatsvindt door veranderingen in het zintuigorgaan, de zintuigcel en/of de hersenen (specifiek bij gehoor).
• Je kunt voor zintuigen uitleggen hoe een gegeven probleem kan leiden tot een veranderde waarneming en hoe dit voorkomen of opgelost kan worden (T2/I oefenen met gehoor)

Bovenstaande doelstellingen passen we iedere paragraaf toe, steeds een ander zintuig.

20.1 gehoor

Mechanische receptoren gelegen in slakkenhuis

Adequate prikkel = geluidstrilling met bepaalde frequentie

Binas 87

Oor

Uitwendige oor: oorschelp, oorsmeerkliertjes, gehoorgang

Middenoor: trommelvlies, gehoorbeentjes, trommelholte

Binnenoor: slakkenhuis, gehoorzenuw, buis van Eustachius, evenwichtsorgaan 

Geluid gaat via oorschelp - gehoorgang, trommelvlies, gehoorbeentjes, slakkenhuis

SAMENVATTING

Buiten- en middenoor vangen trillingen in de lucht op en geven dit door aan het ovale venster.

• trommelvlies
• gehoorbeentjes en spieren

Het binnenoor zet trillingen om in impulsen

• werking orgaan van corti
• werking zintuigcel

Hersenen filteren en verwerken informatie

                           is de                                 prikkel voor het oog.

Geluid is de prikkel voor het                   .  

Een prikkel wordt pas waargenomen als deze  sterker is dan de                           . Dan wordt het elektrische signaal omgezet in een         

adequate

 oor 

licht

drempelwaarde 

impuls 

 Je kunt de route die een geluidstrilling aflegt door de onderdelen van het oor noemen

-->

-->

-->

-->

-->

gehoorbeentjes trillen

zintuigcellen zetten prikkel om in impulsen

impulsen gaan naar hersenen

geluid zorgt voor trillingen in de lucht

trommelvlies gaat trillen

Welke onderdelen vind je in het binnenoor? (T1-vraag)

1. trommelholte, slakkenhuis en gehoorzenuw
2. slakkenhuis en gehoorzenuw
3. slakkenhuis, buis van Eustachius en gehoorzenuw
4. slakkenhuis en buis van Eustachius

gehoorbeschadiging

harde geluiden kunnen de geluidsreceptoren kapot maken = onherstelbaar en niet op te lossen met gehoorapparaat (lawaaidoofheid)

overprikkeling zorgt voor continue impulsen = piep (tinnitus) 

Adaptatie & Luchtdruk

Sleep de woorden op de juiste plaats in de tekst. 

Wanneer je gaat duiken: 

Hoe dieper in het water, hoe ................... de druk. 

De druk in het buitenoor zal dus ............................. . 

De druk in het middenoor wordt in verhouding ..................... dan in het uitwendig oor. 

Kleiner

Hoger

Dalen

Stijgen

Het slakkenhuis

Hoge geluiden:

begin van het slakkenhuis

Lage geluiden: eind van het slakkenhuis

Zintuigcellen aan het begin van het slakkenhuis raken sneller beschadigt, wat is het gevolg?

Slakkenhuis

Dubbele gedraaide buis

Route trilling = ovale venster naar ronde venster

Orgaan van Corti zet de trilling om in een impuls

1. Gehoorbeentjes
2. Slakkenhuis
3. Trommelvlies
4. Buis van Eustachius

Waar worden hoge geluiden doorgegeven? (T1-vraag)

1. aan het begin van het slakkenhuis
2. In het midden van het slakkenhuis
3. aan het einde van het slakkenhuis

Welke soort receptoren zijn verantwoordelijk voor je evenwicht (R-vraag)

1. Mechanische receptoren
2. Chemische receptoren

Hoe denk je dat een gehoorapparaat eigenlijk het gehoor versterkt?

nos.nl