Paragraaf 4: lijden en verantwoordelijkheid

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lijden en verantwoordelijkheid

Paragraaf 4

Kun je een mens voor een concreet lijden verantwoordelijk stellen?

Leerdoelen

1. Wat is de morele oorzaak van lijden?
2.  Wat is de natuurlijke oorzaak van lijden?
3. Wie is er verantwoordelijk voor lijden?

Morele oorzaak

• Opzettelijk lijden
• Niet opzettelijk lijden
• 
  

Als mensen verantwoordelijk gesteld kunnen woorden voor het lijden: morele oorzaak.

Natuurlijke oorzaak

• Mentaal of fysiek lijden
• Religie: God verantwoordelijk?
• India: overheid verantwoordelijk voor rampen
• ''Ramptoerist'' 

Mengvorm van beide

Lastig om te zeggen: moreel of natuurlijk lijden.

Want: tot hoever gaat menselijke verantwoordelijkheid? 

Zie krantenberichtje. 

Bij natuurrampen: alleen natuurlijke oorzaak of zit daar ook een menselijke verantwoordelijkheid?

Aan de slag

Lezen paragraaf 4

Maken opdracht 15, 16, 17, 18 en 19

LVB: 2.3, 2.4 en 2.5

Waarom is er lijden en dood?

Hindoeïsme en boeddhisme: Karma: men oogst in dit leven wat men in het vorige leven heeft gezaaid.

Er zijn wel machten/goden verantwoordelijk voor noodlot: lagere goden die de wereld zien als een speelveld: zij zijn verantwoordelijk voor veel leed.

Wat kun je aan het lijden doen? houden aan de dharma, belangrijkste leefregels. 

Het helpt om goden offers te brengen om ze gunstig te stemmen.

Positief karma opbouwen.

Christenen

De mens is een onvolmaakt wezen: daarom pijn en verdriet, want je bent een zondig wezen.

Adam en Eva -> zondeval. 

Nu maken mensen nog steeds fouten net als Adam en Eva. 

Dood van Jezus: hoop dat lijden en dood niet het laatste woord zijn. 

Rijk van God kome. Dood van Jezus: lijden had geen enkele zin.

Maar betekenis na zijn dood: Jezus leeft.  Gestorven voor alle zonden: verhouding tussen God en mens hersteld. 

Theodicee probleem

Maar wat als God goed is... hoe kan het dan dat er nog steeds lijden in de wereld is?

Waarom is er zoveel lijden?

Laat God de vrije mensen dan gewoon hun gang gaan?

Waarom houdt God het kwaad niet tegen als hij almachtig is?

Is God eigenlijk wel almachtig?

Niet - religieuze antwoorden

Vroeger: lijden is natuurlijk kwaad dat de mens overkwam, waaraan je niets kan doen.

Verlichting: door wetenschap komt er een einde aan het menselijk lijden. Met kennis kun je alle natuurlijke oorzaken wegnemen. God werd een achterhaald concept.

Humanisten en atheïsten

mens is een beperkt wezen, deze beperkingen overwinnen. Vechten tegen leed en inspannen voor een betere wereld.

Geen leven na de dood.

Je moet de moed hebben om sterfelijkheid onder ogen te zien, geloven in leven na dit leven is geestelijke onvolwassenheid.

Toch kun je wel iets van je leven maken.