This lesson contains 17 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
H1 Jagers en boeren
1.2 Het ontstaan van de landbouw
Slide 1 - Slide
Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier mensen op een gegeven moment van de landbouw gingen leven.
KA:
het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Slide 2 - Slide
Klimaatverandering
Rond 10.000 v. Chr
De aarde wordt warmer
Nederland: moerassen en bossen
Delen van Afrika en Midden-Oosten: droger
Slide 3 - Slide
Vruchtbare Halvemaan
Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)
Midden-Oosten
'De kraamkamer van de beschaving' ontstaan van steden en het schrift
Sedentaire leefwijze: op één plaats wonen
Slide 4 - Slide
Leg uit waarom de landbouw niet in de gebieden A en B in de kaart, die je net hebt gezien, ontstond. (Klik op de afbeelding om deze groter te maken)
Slide 5 - Open question
landbouw revolutie
Revolutie betekent snelle ingrijpende verandering
Jager-verzamelaars worden boer
De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer
akkerbouw en veeteelt
Slide 6 - Slide
Slide 7 - Slide
1.7 Mensen en vee in Zuid-Algerije (rotsschildering, omstreeks 5000 v.C.).
Slide 8 - Slide
1.8 Dorp in West-Nederland omstreeks 3000 v.C. (Bruijn, 2017).
Slide 9 - Slide
Opdracht 7. Gebruik afbeeldingen 1.7 en 1.8. Beide afbeeldingen zijn bruikbaar als bron bij een onderzoek naar prehistorische landbouwsamenlevingen. Leg uit welk verschil er is in betrouwbaarheid tussen beide bronnen.
Slide 10 - Open question
Boeren in Europa
Pas laat: het was niet nodig, er was voldoende voedsel te vinden.
Eerste boeren in Nederland: Zuid-Limburg rond 5300 v. Chr.
mensen verhuizen uit gebieden waar gebrek aan landbouwgrond is en komen hier terecht
Slide 11 - Slide
Boeren in Nederland
Zuid-Limburg:bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)
Noord-Nederland: trechterbekercultuur(rond 3500 v. Chr.)
Vanaf 3000 v. Chr. zijn er in Nederland geen jager-verzamelaars meer
Slide 12 - Slide
Bandkeramiek
Slide 13 - Slide
Trechterbekercultuur
Slide 14 - Slide
Slide 15 - Slide
Dood en begraven
Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden
Zowel begraven als cremeren: urnenvelden
Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in leven na de dood
Slide 16 - Slide
Opdracht 8 Gebruik afbeelding 1.9. Leg uit dat de afbeelding past bij het kenmerkend aspect van deze paragraaf.