Thema 1 BS 6: 'Bacteriën'

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 1 BS 6: 'Bacteriën'

Hoe kan het dat zweet stinkt?

Wat gebeurd er als je een week niet doucht?

Kan je glow-in-the-dark bacteriën maken?

Wat weet je al over bacteriën?

Leerdoelen

• Je kunt kenmerken noemen van bacteriën
• Je kunt uitleggen dat bacteriën zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn, en hiervan voorbeelden noemen

Met welke bacteriën sta jij s'ochtends op?

vaatdoek 3 miljoen bacteriën

studentenhuis 7 miljard

De bouw van bacteriën

• eukaryoot of prokaryoot?
• eencellig of meercellig?
• met of zonder celkern?

x 100.000

Voortplanting

• celdeling
• snelle voortplanting
• 20 min. 

Geef 1 voorbeeld van nuttige bacteriën & 1 voorbeeld van schadelijke

schrijf tijdens het filmpje op:

- Een nuttige functie van bacteriën

- Hoe kan je ziek worden van bacteriën?

- Hoe kan het dat je zweet stinkt?

Nut & schade

nuttig:

-darmbacteriën -> vertering  

-huid -> bescherming 

                  -opruimen                      schadelijk: 

-voedsel bederf

-ziektes veroorzaken 

Antibiotica

Waarom moet je oppassen met antibiotica?

Biotechnologie

• Wat was het ook alweer?

• melkzuurbacteriën

Probiotica:

toevoeging van bacteriën aan voedingsmiddelen

technieken waarbij mensen micro-organismen gebruiken om producten te maken

Toepassing:

BioArt 

• Glow-in-the-dark bacteriën
• Gen uit een kwal in bacterie

Welke stelling is juist?
Bas zegt: Bacteriën zijn eukaryoot en hebben geen celkern
Anna zegt: Bacteriën zijn prokaryoot en hebben wel een celkern

1. Alleen Bas heeft gelijk
2. Alleen Anna heeft gelijk
3. Beiden hebben gelijk
4. Geen van beiden heeft gelijk

Hoe worden ziekten bestreden door het gebruik van antibiotica?

1. Door antibiotica worden alleen bacteriën onschadelijk gemaakt.
2. Door antibiotica worden alleen virussen onschadelijk gemaakt.
3. Door antibiotica worden beiden onschadelijk gemaakt.
4. Door antibiotica worden er meer afweerstoffen gemaakt

Els zegt: „Wanneer je een verse pizza bewaart in een diepvriezer, gaan alle bacteriën dood”.
Huub zegt: „Bij het bewaren van de pizza in een diepvriezer wordt de vermeerdering van bacteriën méér geremd dan bij het bewaren in een koelkast”.
Wie heeft er gelijk?

1. Alleen Els
2. Alleen Huub
3. Beiden hebben gelijk
4. Beiden hebben ongelijk

Aan de slag!

• Maak de opdrachten van BS6
• Klaar? Flitskaarten, Test jezelf & oefentoets van BS 5

Leerdoelen

• Je kunt kenmerken noemen van bacteriën
• Je kunt uitleggen dat bacteriën zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn, en hiervan voorbeelden noemen

Wat weet jij (al) over bacteriën?

1. Uit hoeveel cellen bestaat 1 bacterie?

2. Voortplanting: Op welke manier planten bacteriën zich voort?

3.  Zijn er nuttige bacteriën? Hoe dan? Welke en waar?

4. Op welke manier zijn bacteriën schadelijk? Hoe dan? Welke en waar?

5. Kun je een bacterie zien? Hoe dan?

6. Wat is een bacteriekolonie?

7. Wat zijn de celkenmerken van een bacterie?

8. Bij welk rijk behoort een bacterie?

9. Wat is antibiotica?

10. Wat doet antibiotica?

De meeste bacteriën voeden zich met resten van dode organismen. 

Zo ruimen bacteriën andere organismen op. 

Het menselijk lichaam telt 10 x meer bacteriën dan cellen

Het menselijk lichaam telt 10x meer bacterien dan cellen

In de darmen zitten ontzettend veel bacteriën. De meeste zijn nuttig. 

Ze helpen bij het verteren van voedsel.

Door de goede, nuttige bacteriën hebben schadelijke bacteriën geen kans. Nuttige bacteriën beschermen de huid.

In je mond zitten 25 x meer bacteriën 

dan er mensen op de aarde leven.

Het zijn veel nuttige bacteriën maar er zijn ook schadelijke bacteriën.

Nuttige bacteriën

Voortplanting 

van bacteriën

Bacteriën planten zich voort door te delen.

Hoe ze dat doen?

1.  Eén bacterie deelt in tweeën.

2.  Die 2 groeien totdat ze weer even groot zijn.

3.  Dan gaan die 2 zich ook weer delen.

4.  Dan zijn er 4 en die gaan zich ook weer delen......

Bij gunstige omstandigheden delen ze zich elk half uur. 

Er moet dan voedsel en vocht zijn en de temperatuur moet goed zijn. 

Er ontstaat dan een hele grote groep, zo'n groep noem je een bacteriekolonie. 

Een bacteriekolonie kun je met het blote oog zien.

Schadelijke bacteriën

Voedsel bestaat uit (delen van) organismen.

Voorbeelden hiervan zijn: vlees, vis, fruit en groenten. 

Voor bacteriën is dat voedsel, daarom kunnen ze daar goed op leven. 

Het voedsel gaat daardoor bederven. Als wij bedorven voedsel eten, kunnen we daarvan ziek worden.

Er zijn bepaalde soorten bacteriën die mensen ziek kunnen maken. De huisarts zal dan een antibioticum voorschrijven.

Dat antibioticum dood de schadelijke bacteriën.

Een voorbeeld is penicilline maar er zijn meer antibiotica.

longontsteking

blaasontsteking