H1 §3 Ontwikkeling van de handelsstromen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1 Wereldeconomie

§3 Ontwikkeling van de handelsstromen

Blz. 10 + 11 in het lesboek

Planning

• Leerdoelen
• Instructie
• Nakijken
• Zelfstandig aan het werk

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen handelskolonialisme en industrieelkolonialisme en wat de invloed was op een land bij deze twee vormen van kolonialisme.
  
• Je kunt beschrijven hoe een land eruit ziet met een communistisch bestuur of een kapitalistisch bestuur.
  
• Je kunt kunnen de voor- en nadelen van vrijhandel benoemen.
  
• Je kunt kunnen de begrippen protectionisme, importheffingen en liberalisering koppelen aan de huidige handelsstromen tussen de VS en China.  

Leerdoelen

Je kunt meerdere antwoorden ingeven

Mindmap

De ontwikkeling van handelsstromen

1500 start globalisering

Start globalisering: 1500

Koloniale verhoudingen(1500-1950)

Einde van een oude relatie (1950-1990)

Vrijhandel verandert de wereld (na 1990)

De ontwikkeling in 3 perioden:

Koloniale verhoudingen(1500-1950)

Handelskolonialisme

In 1914 waren de twee grootste Europese koloniale machten:

Nederland bezat twee grote kolonies:

De dekolonisatie verloopt snel na WO II

Groot Britannië

Frankrijk

Nederlands Indië

Suriname

Handelskolonialisme/handelsexploitatie (1500-1800)

• 16de eeuw → ontdekkingsreizigers
• doel: zielen winnen + geld verdienen

Koloniale verhoudingen(1500-1950)

Kenmerken van handelskolonialisme

• kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten / slaven
• langs de kusten ontstaan handelskolonies en plantages.
•  moeilijk bereikbare- of gebieden zonder grondstoffen werden niet gekoloniseerd

Langs de kusten ontstaan handelskolonies

Kolonies leveren grondstoffen arbeidskrachten/slaven

Moeilijk bereikbare- of gebieden zonder grondstoffen werden niet gekoloniseerd

1500-1800

Het handelskolonialisme

• moederland gaat kolonies besturen. Invloed van moederland neemt toe.
• Waarom?

• Gevolgen? 

• Europa industrialiseert → landen willen zich verzekeren van grondstoffen.
• Veiligstellen afzetmarkt voor industriële gebruiksgoederen.

• Greep op kolonies neemt sterk toe: bestuur, onderwijs, inrichting
• Sterke toename wereldhandel vooral tussen moederlanden en kolonies.

1800-1950

Het industrieel kolonialisme

Aantekeningen

Wat

• Een tijdlijn van §3

Hoe?

• individueel

Hoelang?

• 10 minuten

Doen

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen handelskolonialisme en industrieelkolonialisme en wat de invloed was op een land bij deze twee vormen van kolonialisme.
  

Terugblik

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden. 
• Je kunt beschrijven hoe een land eruit ziet met een communistisch bestuur of een kapitalistisch bestuur.

Leerdoelen

na WOII 2 belangrijke veranderingen

• Dekolonisatie: kolonies worden onafhankelijk; banden met moederland blijven vaak nog sterk
• oost/west: gewapende vrede → koude oorlog

Einde van een oude relatie(1950-1990)

Einde van een oude relatie(1950-1990)

Ontstaan 2 economische/politieke blokken:

• strijd om uitbreiding van hun invloedsfeer  leidt tot ernstige conflicten vb. Koreanse + Vietnamese oorlog
• sturen de richting van de wereldhandelsstromen

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden. 
• Je kunt beschrijven hoe een land eruit ziet met een communistisch bestuur of een kapitalistisch bestuur.

Terugblik

Planning

• Leerdoelen
• Instructie
• Nakijken

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden.
• Je kunt kunnen de voor- en nadelen van vrijhandel benoemen.
  
• Je kunt kunnen de begrippen protectionisme, importheffingen en liberalisering in eigen woorden uitleggen

Leerdoelen

1990: ineenstorten Sovjet-Unie

→ markteconomie: belangrijkste economisch systeem:

kenmerken:

• vrij ondernemerschap
• prijs bepaald door vraag en en aanbod>concurrentie
• vrijhandel tussen landen

Vrijhandel verandert de wereld(na 1990)

Waar hoort wat?

Voordeling

Nadelig

Buitenlandse concurrentie

Vorming grote bedrijven

Regionale specialisatie

Vrij toegang tot buitenlandse afzetmarkt

Goedkopere producten

Binnenlandse bedrijven failliet

Protectionisme verbod

Handelstromen passen zich aan

Stelling: het aandeel in het mondiale bnp komt steeds meer overeen met het aandeel in de wereldbevolking, net zoals vroeger. Hoezo?

• Het aandeel van volkrijke landen als China en India in de wereldeconomie neemt toe zoals het was in de zestiende en zeventiende eeuw.

Protectionisme en importheffingen

• Je kunt in eigen woorden omschrijven hoe de wereldhandel verandert is van 1500 tot het heden.
• Je kunt kunnen de voor- en nadelen van vrijhandel benoemen.
  
• Je kunt kunnen de begrippen protectionisme, importheffingen en liberalisering in eigen woorden uitleggen

Terugblik