3.4 Japanse bezetting en dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Neem voor je blz 69 

§3.4 Japanse bezetting en dekolonisatie

What is the meaning of Dirgahayu?

long live, long life

Ga rustig zitten op je nieuwe plek. Neem voor je blz. 69 

BELANGRIJK!

• Als ik praat is het stil.
• Je komt rustig binnen, pakt je spullen mét goede blz. 
• Elke les op de vaste plekken. 
• Je hebt je spullen en huiswerk op orde. 
• Eén waarschuwing, tweede keer straf, derde keer nablijven. 

Schrijf minimaal 3 dingen op waarvan jij denkt dat ze belangrijk zijn. 

• 1942: Japan bezette Nederlands-Indië tijdens WO II. 
  
• Veel Indonesiërs waren blij met de komst van de Japanners. Weg met de Nederlandse onderdrukking!
• Nederlanders werden opgesloten in kampen. 

§3.4 Japanse bezetting en dekolonisatie

Samen lezen 'blz 69 Japanse aanval.' 

• Veel Nederlanders worden gevangen gezet in interneringskampen.(Jappenkampen)

• Soekarno en Hatta worden vrijgelaten en gaan samenwerken met de Japanners (in ruil voor onafhankelijkheid)

De Japanse bezetting!

Tweede puntje opschrijven. 

• Slechte hygiëne en huisvesting
  

• Ziekte (dysentrie = zware diarree)
  

• Gedwongen prostitutie (Troostmeisjes)
  

• Dwangarbeid. (Werken aan de beruchte dodenspoorlijn)

• Ongeveer 25.000 Nederlanders zijn omgekomen in de Jappenkampen
  

Leven in de Jappenkampen

Aan de slag met de opdrachten

§3.4 Opdracht 1,2,3 blz. 68 werkboek. 

Individueel in stilte. 

Je mag niet overleggen. 

Ga rustig zitten op je vaste plek. Neem voor je blz. 70 

Neem voor je blz 70 

De Japanse bezetting van Nederlands-Indië duurde van maart 1942 tot augustus 1945.

Japan geeft zich over na twee atoombommen. 

Hiroschima en Nagasaki

15 augustus 1945. 

Overgave Japan. 

15 Augustus 1945 capituleerde Japan, waarmee de Tweede Wereldoorlog ook in Azië geëindigd was. Enkele dagen daarna, op 17 augustus, toen het Nederlandse gezag in de Indische archipel dus bij lange na nog niet hersteld was, proclameerden Soekarno en de zijnen de onafhankelijke Republiek Indonesië.

• Roept meteen de onafhankelijkheid uit op 17 augustus 1945
  

Soekarno

Alleen vertellen. 

Dit was mogelijk omdat: 

• Nederlanders zitten nog in de kampen
• Geen Nederlands leger in de buurt
• Japans leger moet toezicht houden op de orde
• Pedoema’s (nationalistische jongeren) beheersen de straten

En nu?

• Nederland wil de onafhankelijke republiek Indonesië helemaal niet erkennen.
  

• Nederland wil niet praten met Soekarno (verrader en opstandeling)
  

Samen lezen 

Vertellen. 

Nederland weigerde Indonesië onafhankelijk te laten worden. Veel Nederlanders waren bang dat Nederland zonder Indonesië een arm land zou worden. 

En Soekarno was in hun ogen een landverrader omdat hij met de Japanners had samengewerkt. Met zo iemand kon niet gepraat worden. Ze werden verplicht door Engeland en de VS om te praten. Niet met Soekarno, maar met andere Indonesische leiders. 

Bersiap-periode

• Najaar 1945-voorjaar 1946.
  

• Onduidelijk wie écht de macht heeft.
  

• Zeer gewelddadige periode waarbij jongeren plunderend en moordend rondtrokken. 
  

Leerlingen dit laten opschrijven. 

Duizenden slachtoffers, vooral Nederlanders en pro-Nederlandse groepen

Pemoeda's, Indonesische jongeren

Javaanse revolutionaire strijders (pemoeda’s) op Java, bewapend met puntige bamboesperen, machete en enkele geweren afkomstig van de Japanners, 1946 (CC BY-SA 3.0 – Tropenmuseum – wiki)

Het lukte op 14 oktober Schermerhorn na onderhandelingen met Sjahrir om tot een wapenstilstand met de Republiek te komen. Een maand later, op 15 november, kwamen in Linggadjati de Commissie-Generaal en de Indonesische delegatie een ontwerpakkoord overeen over het toekomstige staatsbestel. Dat voorzag in erkenning van de Republik Indonesia en in de oprichting op uiterlijk 1 januari 1949 van de Verenigde Staten van Indonesië, dat deel zou worden van een Nederlands-Indonesische Unie met aan het hoofd de Nederlandse koning(in).

Samen lezen blz 70 'Federatie of eenheidsstaat'

VSI tekenen. 

Koningin

Java 

Sumatra

Republiek 

Samen VSI. 

het Koninkrijk der Nederlanden, bestaande uit

Nederland

Suriname

Nederlandse Antillen

Nederlands-Nieuw-Guinea

de Verenigde Staten van Indonesië, bestaande uit zeven deelstaten.

Samen lezen blz 70 'Federatie of eenheidsstaat'

• De VS en GB waren voorstander van dekolonisatie. 
  
• Akkoord van Linggadjati: Java en Sumatra waren zelfstandig, de andere eilanden niet. 
• Federatie: een verbond van staten die op belangrijke punten zelfstandig zijn. 
• Verenigde Staten van Indonesie (VSI) was een federatie. 

Dekolonisatie: het onafhankelijk worden van kolonies. 

Federatie: bond van samenwerkende staten of instituties die elk hun eigen zelfstandigheid houden

/een samenwerking van zelfstandige staten

Voorbeeld: Amerika Verenigde Staten.

Staten hebben zelfstandige wetten en regels maar vormen samen een geheel in de VS (gezamenlijke wetten en regels) 

Verenigde Staten (zit in de naam van het land) USA (United betekent verenigd) 

NL niet, in elke provincie geldt maar een en dezelfde wet (wetten/wetboek)

ze

Samen lezen blz 71 'tegenstanders in NL...' 

• Beide partijen waren ontevreden. 
• Indonesiërs wilden een eenheidsstaat: alle eilanden zijn dan verenigd onder één bestuur.

Maak rustig in tweetallen

• Opdracht 5 blz. 70 werkboek
• Lees blz. 71 lesboek: 'Het verhaal van Joop Heuting' maak opdracht 7 blz. 70 werkboek. 

Akkoord van Linggadjati: wapenstilstand. 

Java en Sumatra waren zelfstandig. 

De Republiek zou de andere eilanden houden. 

Er kwam een federatie: een verbond van staten die op belangrijke punten zelfstandig zijn. 

VSI deelstaten:Oost-Indonesië, Borneo, Republiek Indonesië. 

Eenheidsstaat: Staat waarin alle lagere besturen ondergeschikt zijn aan de centrale regering. 

Lees blz 70 federatie of eenheidsstaat?

Neem volgende vragen over in je schrift en beantwoord deze:

1. Wat werd er afgesproken in het akkoord van Linggadjati?
2. Wat is een federatie?
3. Welke drie deelstaten vallen onder de VSI?
4. Wat is een eenheidsstaat?

Akkoord van Linggadjati: wapenstilstand. 

Java en Sumatra waren zelfstandig. 

De Republiek zou de andere eilanden houden. 

Er kwam een federatie: een verbond van staten die op belangrijke punten zelfstandig zijn. 

VSI deelstaten: Java, Sumatra en de Republiek. 

Eenheidsstaat: Staat waarin alle lagere besturen ondergeschikt zijn aan de centrale regering. 

Neem voor je blz 71 

§3.4 Japanse bezetting en dekolonisatie

Wat was het ook al weer?

• Akkoord van Linggadjati?
• Werd Indonesië een federatie of eenheidsstaat?

Akkoord van Linggadjati: wapenstilstand. 

Java en Sumatra waren zelfstandig. 

De Republiek zou de andere eilanden houden. 

Er kwam een federatie: een verbond van staten die op belangrijke punten zelfstandig zijn. 

Eenheidsstaat: Staat waarin alle lagere besturen ondergeschikt zijn aan de centrale regering. 

Het Akkoord van Linggadjati mislukt

• Zowel Nederland als Indonesië zijn er eigenlijk niet gelukkig mee

• Nederland zegt de overeenkomst op 20 juli 1947 op
  

Samen lezen blz. 71 ' politionele acties.' 

Nederland past het akkoord eenzijdig aan, in Indonesië laait het geweld weer op. 

Rampspoed: erger dan dit kan het niet meer worden. 

Nederland kiest voor geweld

...en gaat over tot politionele acties.

• = grote militaire operaties van het Nederlandse leger tegen de Indonesische nationaliteiten. 
• 1947-1949

Heeft iemand enig idee wat politionele acties zijn? Welk woord zit hier in? 

Dikgedrukte begrip overnemen met de omschrijving. 

Eerste politionele actie: 1947-1948. Militair een succes. politiekgebied niet. Veel kritiek uit het buitenland. 

De Nederlandse regering had namelijk in 1969 eerder een archiefonderzoek gedaan en kwam daarmee tot de conclusie dat er wel ‘excessen’ waren geweest, maar dat ‘de Nederlandse krijgsmacht zich correct heeft gedragen.’ Dit standpunt is sinds 1969 niet meer heronderzocht. (Niod, 2022)

 

Door media en historisch onderzoek bleek dat er waarschijnlijk wél sprake is geweest van extreem geweld. Hierdoor werd er vanuit de wetenschap en de samenleving aangestuurd op een nieuw onderzoek naar de gedragingen van de Nederlandse krijgsmacht. 

In 2017 heeft de regering besloten om 4 miljoen euro vrij te maken voor het onderzoeksprogramma met een samenwerking tussen verschillende organisaties:

o Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

o Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) 

o Het Instituut voor Oorlog, Holocaust en Genocidestudies. (NIOD)

 

De resultaten zijn februari 2022 gepresenteerd. (Niod, 2022)

 

De Nederlanders

hielden behoorlijk huis.

Ook veel onschuldige burgers stierven. 

De Nederlandse regering had namelijk in 1969 eerder een archiefonderzoek gedaan en kwam daarmee tot de conclusie dat er wel ‘excessen’ waren geweest, maar dat ‘de Nederlandse krijgsmacht zich correct heeft gedragen.’ Dit standpunt is sinds 1969 niet meer heronderzocht. (Niod, 2022)

 

Door media en historisch onderzoek bleek dat er waarschijnlijk wél sprake is geweest van extreem geweld. Hierdoor werd er vanuit de wetenschap en de samenleving aangestuurd op een nieuw onderzoek naar de gedragingen van de Nederlandse krijgsmacht. 

In 2017 heeft de regering besloten om 4 miljoen euro vrij te maken voor het onderzoeksprogramma met een samenwerking tussen verschillende organisaties:

o Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

o Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) 

o Het Instituut voor Oorlog, Holocaust en Genocidestudies. (NIOD)

 

De resultaten zijn februari 2022 gepresenteerd. (Niod, 2022)

 

Lees zelfstandig 'soevereinsoverdracht' blz. 72

Neem de volgende vragen over in je schrift en beantwoord deze: 

• Hoe dacht de VS en de VN over de aanpak van Nederland in NL-Indië? 
• Geef in eigen woorden de betekenis van soevereinsoverdracht. 
• Maak hierna opdracht 6 + 8 blz. 70 werkboek. 

Eerste 5 min volledige stilte, daarna vragen beantwoorden. Daarna samenwerken aan opdracht. 6 + 8

VN en VS eisten dat NL de wapens moest neerleggen. Anders zouden ze het geld en de hulp na WO II intrekken. 

Soevereiniteitsoverdracht, het overdragen van de oppermacht over een gebied; speciaal die over Nederlands-Indië aan de regering van Indonesië, op 27.12.1949, → Indonesië

Voor mezelf lezen ter voorbereiding: 

https://www.parlement.com/id/vhm0l02igvut/soevereiniteitsoverdracht_aan_indonesie 

Indonesië wordt onafhankelijk

• Grote druk op Nederland: Verenigde Staten dreigen met het stopzetten van het Marshallplan

• Nieuwe onderhandelingen: Indonesië zal onafhankelijk worden 

• Soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949

Kiezen tussen dit filmpje of die van schooltv.

soevereinsoverdracht 

10 maart 2020

Volgende ppt

De Indonesiers

waren afhankelijk wel blij met de Japanse bezetting.

De nederlanders

werden opgesloten in Jappenkampen.

Leven in de Jappenkampen 

• Kampen voor zowel krijgsgevangenen als burgers; mannen en vrouwen

• Lijfstraffen.

• Dwangarbeid (bijvoorbeeld werken aan de beruchte Dodenspoorlijn: Birmaspoorlijn)

Waarom is dit mogelijk?

• Nederlanders zitten nog in de kampen

• Geen Nederlands leger in de buurt

• Japans leger moet toezicht houden op de orde

• Pedoema’s (nationalistische jongeren) beheersen de straten

We maken nu samen 

opg. 7-8 op blz. 9 van je leerdossier. 

(par. 3.4)

Republik Indonesia

Relatie met Nederland blijft echter moeilijk: 

veel discussies over o.a.: de Molukken, mensenrechten en ontwikkelingshulp.

(De Nederlands-Indonesische Unie bestaat tot 1956)

2e Politionele actie 

(december 1948-januari 1949)

• Operatie Kraai: vernietigen Republiek Indonesië en leiders gevangen nemen

• Nederland wilde snel afrekenen met onrust in Nederlands-Indië: kostte teveel geld

• Ook nu weer, militair gezien, een succes (let op: op grote schaal zijn oorlogsmisdaden begaan)