6.2: Rechten van het parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3,4

MAATSCHAPPIJKUNDE 4kmask

Planning:

Herhaling vorige les

*Wat zijn verschillen tussen de Eerste en Tweede kamer?
10 min

Inleiding: 6.2: Rechten Parlement
15 min
Kern: Vragen over 6.2
15 min

Afsluiting

*Welke wetgevende rechten heeft het parlement?
*Wat is het verschil tussen recht van interpellatie en budgetrecht?
5 min

Herhaling vorige keer: Noem twee verschillen tussen de Eerste en Tweede kamer:

Rechten van het Parlement

Wetgevende taak:

1. Stemrecht

2. Recht van initiatief

3. Recht van amendement

Stemrecht

Beide kamers stemmen over ieder wetsvoorstel dat wordt gemaakt, zij kunnen een wetsvoorstel aannemen of afwijzen

Recht van Initiatief

Tweede Kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen indienen. 

Let op: dit doen ze niet zo vaak, er is veel kennis nodig voor het maken van een wetsvoorstel en... het is gigantisch veel werk!! 

Recht van amendement

Tweede Kamerleden mogen wetsvoorstellen veranderen (wetswijziging). Stemt de meerderheid van de kamer hier mee in? Dan MOET de minister zich hier aan houden en de wet veranderen. 

(Wil hij dat niet? Dan moet de wet ingetrokken worden of ontslag nemen.) 

Hoe komt een wet tot stand?

Taken van het Parlement

Controlerende taak
1. Vragenrecht
2. Recht van Interpellatie
3. Recht van enquete
4. Budgetrecht
5. Recht van motie

Vragenrecht: ieder Kamerlid mag aan de minister of staatsecretaris mondelinge of schriftelijke vragen stellen. 

Recht van interpellatie: interpelleren betekent een minister ter verantwoording roepen. De Minister moet dan naar de Tweede Kamer komen om uitleg te geven over zijn beleid. 

Recht van enquête (recht van onderzoek): als in de Tweede Kamer vindt dat een bepaalde zaak tot op de bodem uitgezocht moet worden, kunnen ze daar een onderzoek naar doen. Dit gebeurt onder ede

Recht van motie: Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

2. Recht van motie

Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

Budgetrecht: de Eerste en de Tweede Kamer hebben het recht om de jaarlijkse begroting van de minister wel of niet goed te keuren. 

Welk recht hoort bij de omschrijving?

Hieronder zie de twee taken van het Nederlandse parlement.  Welk recht hoort bij welke taak? (Gebruik ook blz. 18 van HO)

Omschrijving	Recht	Taak
Parlement kan onderzoek laten doen.
Parlement mag de minister om informatie vragen.
Ministers moeten vertellen waar ze belastinggeld aan besteden.
Tweede Kamerleden mogen een wetsvoorstel indienen.
Tweede Kamerleden mogen een wetsvoorstel wijzigen of aanvullen.

Recht van amendement

Recht van initiatief

Recht van interpellatie

Recht van budget

Recht van enquête

Wetgevende taak

Controlerende taak

Situatie: Iemand uit de Tweede kamer is het eens met een wetvoorstel waarin appen op de fiets verboden wordt, maar stelt een kleine wijziging voor.

Welk recht van het parlement herken je in deze situatie?

1. Recht van initiatief
2. Recht van amendement
3. Budgetrecht
4. Recht van interpellatie

Situatie: De Kamer is het niet eens voor de financiering van een nieuwe tunnel in Nederland.
Welk recht past het beste bij deze situatie? Leg je antwoord kort uit.

Welk recht van het parlement herken je in deze tekst? (antwoorden in volgende dia)

(vorige dia) Welk recht van het parlement herken je in deze tekst?

1. Recht van motie
2. Recht van initiatief
3. Vragenrecht
4. Recht van amendement

Wat vonden jullie van deze werkvorm?

😒🙁😐🙂😃