6.2 Afschaffing van de Slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

6.2 Afschaffing van de Slavernij

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Klik op de hotspot

Afbeelding vergroten

Navigeren door de les

Kijken

Luisteren

Legenda met iconen

Wanneer is slavernij in NL afgeschaft?

Leerdoel 1

Aan het eind van deze les kun je enkele redenen noemen waarom abolitionisten slavenhandel en slavernij wilden afschaffen.

Hoeveel weet jij al van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Het Abolitionisme

Abolition = afschaffen >> abolitionisme = stroming die afschaffing van slavernij wil.

• Protest tegen slavernij al wel eerder:
  Sommigen vonden het onchristelijk   "God vindt elk mens waardevol"
  Verlichte denkers: Iedereen heeft grondrechten (vrijheid), dus ook slaven.
  
  
• De rest vond het normaal dat er slaven waren.
  >> FR schafte in 1794 slavernij af (Verlichting) >> Napoleon herstelde het weer (was te nadelig voor de economie van de koloniën).
  

Het Abolitionisme

Abolition = afschaffen >> abolitionisme = stroming die afschaffing van slavernij wil.

• Eerste doel: afschaffing van slavenhandel >> slavernij zou zo vanzelf verdwijnen en de eigenaars zouden goed met hun slaven omgaan.
  
• GB kende sterk abolitionistische stroming >> 1807: afschaffing slavenhandel >> onder Britse druk volgden andere landen ook.
  
• Ondanks verbod nam slavernij niet af. Redenen hiervoor:
  1) Illegale mensenhandel bleef doorgaan.
  2) Kinderen van slaven werden beter verzorgd >> latere slaven.
  

Voor- en tegenstanders

Minderwaardig

Volgens veel mensen waren blanken beter dan zwarten (superieur). Het waren namelijk de blanken die de beste dingen voor elkaar hadden gekregen.

Producten

Vaak waren de slaven al slaven toen ze werden gekocht door Afrikaanse stamhoofden. Slaven werden gezien als producten.

Bijbel

In de Bijbel staat dat slaven hun meesters moeten gehoorzamen. Als het in de Bijbel staat, is het dus wat God wil.

Grondrechten

Volgens de verlichting had ieder mens bepaalde grondrechten, dus ook slaven. Eén hiervan was dat ieder mens het recht heeft op vrijheid.

Gelijkheid

Volgens de verlichting was ieder mens gelijk. Het was dus onlogisch dat blanken beter zouden zijn dan zwarten.

Onbijbels

In de Bijbel staat dat je van je medemens moet houden en voor hem moet zorgen. Slaven werden niet op zo'n manier behandeld en dat ging dus in tegen te Bijbel.

Het Abolitionisme

Abolition = afschaffen >> abolitionisme = stroming die afschaffing van slavernij wil.

• Abolitionisten wilden nu slavernij tegengaan. Door:
  
  1. Slaven vrij te kopen.
     
  2. Anderen van hun gelijk te overtuigen (boeken, pamfletten en prenten)
     
• Maar zolang slavernij niet werd verboden, bleef dit systeem bestaan.
  

Abolitionisme

• To abolish betekent in het Engels 'afschaffen'
  
• Abolitionisten willen slavernij afschaffen
• Het past niet bij de ideeën van de Verlichting: mensen zijn gelijkwaardig, of het christendom: mensen moeten voor elkaar zorgen

John Gabriël Stedman (1744-1797) was een Schots-Nederlandse officier in de Schotse Brigade van het Nederlandse leger. Hij hielp bij het onderdrukken van een slavenopstand in Suriname. Hij werd verliefd op een slavin, en probeerde haar vrij te kopen. 

Over zijn ervaringen schreef hij een invloedrijk boek. Hierin bekommerde hij zich openlijk om de rechten van de tot slaafgemaakten, met name om de vraag of zij als mens behandeld moesten worden.

In dit boek verschenen dit soort afbeeldingen die ervoor zorgden dat de strijd van de abolitionisten steeds meer aandacht kreeg.

Leerdoel 1

Aan het eind van deze les kun je enkele redenen noemen waarom abolitionisten slavenhandel en slavernij wilden afschaffen.

Hoeveel weet jij nu van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Leerdoel 2

Aan het eind van deze les kun je beschrijven wanneer en hoe in het Britse Rijk en de Verenigde Staten de slavernij werd afgeschaft.

Hoeveel weet jij al van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Engeland schaft de slavernij af

• In Engeland wordt in eerste instantie een wet aangenomen die slavenhandel verbied: er mogen dus geen 'nieuwe' tot slaaf gemaakten naar Amerika
  
• Dit bleek niet voldoende te werken, daarom werd slavernij in 1833 in het hele Britse Rijk afgeschaft.
• Slavenhouders kregen bij elkaar 20 miljoen pond aan schadevergoedingen

De afschaffing van de slavernij wordt in de krant bekend gemaakt.

Illegale slavenhandel

• Met slavenhandel werd veel geld verdiend.
• Ondanks de afschaffing van slavernij, werd er nog steeds illegaal in tot slaaf gemaakten gehandeld.
• Als een slavenschip het risico liep om betrapt te worden, werden de tot slaaf gemaakten overboord gegooid, zodat er ze niet werden 'gevonden' door de marine

La Amistad (Spaans: De Vriendschap) was een Spaans slaventransportschip waarop in 1839 een opstand uitbrak. Deze opstand zou bekend worden als de Amistadopstand.

In 1997 werd dit verhaal door Steven Spielberg verfilmd in de film Amistad.

De Amerikaanse Burgeroorlog

1861-1865

• De discussie over wél of geen slavernij leidt in de Verenigde Staten uiteindelijk voor een burgeroorlog tussen de Noordelijke Staten (zónder plantages en slavernij) en de Zuidelijke Staten (mét plantages en slavernij)
  
• Uiteindelijk wint het Noorden en wordt slavernij in de hele VS afgeschaft.

De Noordelijke Staten (blauw): zonder slaven

De Zuidelijke Staten (rood): met slaven

Het Noorden

voor een federale regering

Het Zuiden

voor veel macht per staat

Het Noorden

veel industrie

Het Zuiden

veel landbouw

Het Noorden

"tegen" slavernij

Het Zuiden

voor slavernij

Geef vrijheid aan alle inwoners

- Het tweede Boston vrouwelijke anti-slavernij genootschap, 1840

De VS splitsten zich op (1860)

Rood: Confederatie

Donkerblauw: Unie

Lichtblauw: Twijfel

Abraham Lincoln

Jefferson Davis

Leerdoel 2

Aan het eind van deze les kun je beschrijven wanneer en hoe in het Britse Rijk en de Verenigde Staten de slavernij werd afgeschaft.

Hoeveel weet jij nu van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Waarom werkte de afschaffing van slavenhandel niet om slavernij weg te krijgen?

1. Omdat de handel dan wel ondergronds (illegaal) werd gedaan.
2. Omdat slaven houden niet verboden werd, dus slavernij bleef bestaan.
3. Omdat de slavenhandelaren nu slaveneigenaren werden en gewoon doorgingen.
4. Omdat plantage-eigenaars zelf hun slaven gingen halen in het binnenland van de koloniën.

Waar was het abolitionisme bijzonder actief?

1. Nederland
2. Verenigde Staten
3. Jamaica
4. Groot-Brittannië

Wat was een van de oorzaken voor het ontstaan van de Amerikaanse burgeroorlog?

1. De noordelijke staten wilden slavernij afschaffen en het zuidelijke staten niet.
2. De zuidelijke staten wilden slavernij afschaffen en de noordelijke staten niet.
3. De Amerikaanse president had in 1860 slavernij afgeschaft en het zuiden was het er niet mee eens,
4. De Amerikaanse president had in 1860 slavernij afgeschaft en het noorden was het er niet mee eens.

Wie won de Amerikaanse Burgeroorlog en wat was het gevolg?

1. Het Noorden won, ook de Zuidelijke staten moesten zich aan het totale verbod op slavernij houden.
2. Het Zuiden won, ook de Noordelijke staten moesten zich aan het totale verbod op slavernij houden.

Welk woord gebruikt met voor "de vrijlating van slaven".
Later wordt het ook gebruikt voor het toekennen van gelijke rechten aan andere groepen.

Leerdoel 3

Aan het eind van deze les kun je beschrijven wanneer en hoe in de Nederlandse koloniën de slavenhandel en slavernij werden afgeschaft.

Hoeveel weet jij al van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Nederland schaft slavernij af

• Nederland schaft pas laat de slavernij af: 1863
• Pas als het economisch niet meer zo interessant wordt, wordt slavernij stapje voor stapje afgeschaft.
  
• Slavenhouders kregen 300 gulden per vrijgelaten tot slaaf gemaakten.
• Sommigen vrijgelatenen werden verplicht om nog 10 jaar op de plantages te blijven werken

Op 1 juli wordt Keti Koti gevierd. Dit is een jaarlijks terugkerende Surinaamse feestdag ter viering van de afschaffing van de slavernij. De naam stamt uit het Sranantongo en betekent Ketenen Gebroken

Stap 2: Lees de leertekst "Afschaffing in de Nederlandse koloniën"

Stap 3: Maak opdracht 8, 9 en 10

Klaar? Ga verder met leerdoel 4.

Stap 1: Bekijk beide video's over Slavernijherdenking en de afschaffing van slavernij

Leerdoel 3

Aan het eind van deze les kun je beschrijven wanneer en hoe in de Nederlandse koloniën de slavenhandel en slavernij werden afgeschaft.

Hoeveel weet jij nu van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Wanneer schaft Nederland in Suriname en op de Antillen slavernij af?

1. 1860
2. 1863
3. 1870
4. 1883

Waarom waren de meeste slaven in 1873 alsnog "slaaf" in de Nederlandse koloniën?

1. Omdat ze graag door bleven werken voor hun voormalig eigenaar.
2. Omdat ze nog 10 jaar voor hun eigenaar moesten werken, dat was onderdeel van de regeling.
3. Omdat ze een schadevergoeding bij elkaar moesten werken voor hun voormalig eigenaar.
4. Omdat ze toen opnieuw konden worden verkocht als werknemer.

Hoe heet de feestdag over de bevrijding van slaven op 1 juli?

Plantage-eigenaren moesten op zoek naar nieuwe landarbeiders, daarvoor werden contractarbeiders gezocht (kwamen vanuit andere werelddelen).
Welke omschrijving legt het beste hun werkomstandigheden uit?

1. Contractarbeiders waren vrij en hadden voldoende loon om te kunnen overleven.
2. Contractarbeiders waren niet vrij en hadden niet voldoende loon om rond te kunnen komen.
3. Contractarbeiders waren vrij en hadden vaak net genoeg geld om terug te kunnen keren naar hun moederland
4. Contractarbeiders waren vrij, maar hadden een slecht loon waardoor ze niet konden terugkeren naar eigen land.

De afschaffing van slavernij heeft het leven van veel mensen positief veranderd.

0100

Leerdoel 4

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom in onze tijd veel belangstelling bestaat voor de geschiedenis van slavernij.

Hoeveel weet jij al van dit leerdoel?

Niks

Weinig

Redelijk

Veel

Leerdoel 4

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom in onze tijd veel belangstelling bestaat voor de geschiedenis van slavernij.

Afsluiting

Vragen?

Herhaling?

Onduidelijkheden?

Vragen? Onduidelijkheden? Herhalen?