Hoofdstuk Algemeen

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk Algemeen

Beeldende Begrippen

Venus van Willendorf

De Venus van Willendorf is een beeld dat in 1908 bij Willendorf (Oostenrijk) is gevonden. Het beeld is 11,1 cm groot en wordt gedateerd tussen 24.000 en 22.000 v.Chr. Naast een vruchtbaarheidssymbool, zou het beeldje dan ook een symbool voor veiligheid en succes kunnen zijn. Sinds de vondst van dit beeldje zijn verscheidene andere venusbeeldjes uit de prehistorie ontdekt.

Kunst en cultuur zijn er altijd al geweest omdat ze verbonden zijn met mensen. Maar ze zijn in de loop der tijd wel steeds erg veranderd omdat mensen ook zijn veranderd. 

CULTUUR

Het mooiste en beste dat een volk presteert en gepresteerd heeft op het gebied van wetenschap, techniek, muziek, literatuur, architectuur, theater en beeldende kunst. 

Dus eigenlijk het tegenovergestelde van de "innerlijke natuur" van mensen; de gevoelens. 

KUNST

Is onderdeel van cultuur. 

In vroegere tijden was heel duidelijk wat kunst was; een ambacht wat niet iedereen kon, dat bracht kunst voort: een schilderij of een beeldhouwwerk. 

Tegenwoordig zijn de grenzen van wat KUNST is steeds verder opgerekt. Kunst is niet alleen meer ambacht maar laat ons ook nadenken over de diepere betekenis van ons bestaan. 

We kennen nu vele kunstvormen, van toneel, dans, muziek tot videokunst!

BEELDENDE KUNST

• is visueel 
• verbeeldt een thema of onderwerp dat door de kunstenaar is gekozen 

AUTONOME KUNST

Ook wel 'vrije kunst' = de kunstenaar is vrij om zelfstandig beslissingen te nemen over zijn kunstwerk. Er is geen opdrachtgever die bepaald wat hij/zij moet maken. 

Dit sluit niet uit dat ze geen rekening houden met de wensen van hun klanten. Ze willen hun werk wel verkopen natuurlijk!

THEMA / ONDERWERP

Een idee dat doormiddel van het beeld wordt overgedragen.

Thema is een overkoepelende term: bijv. natuur. Dat is nog heel breed en kan gaan over bijv. een hele tentoonstelling. 

Onderwerp is meer toegespitst : bijv. dieren in het oerwoud. Dit is dus minder uitgebreid dan thema.

INHOUD

De inhoud of betekenis van een kunstwerk bestaat uit gevoelens, gedachten of ideeën die de kunstenaar dmv het kunstwerk vorm wil geven. 

In dit schilderij laat Manet de executie zien van de Habsburgse aartshertog Maximiliaan. Deze zat sinds 1864 als keizer op de troon van Mexico, nadat hij was overgehaald deze troon te aanvaarden door de Franse keizer Napoleon III. De keizer had geprobeerd zijn macht buiten Europa uit te breiden. Hij wilde vooral in Midden-Amerika terrein winnen, maar zag uiteindelijk in dat het hem dit niet zou lukken. Hij trok daarom in 1866 de Franse troepenmacht terug uit Mexico. Dit leidde in 1867 tot de executie van de niet langer beschermde aartshertog Maximiliaan door Mexicaanse guerrillastrijders.

EXPRESSIE / ZEGGINGSKRACHT

De manier waarop het beeld "spreekt". Wat voor gevoel geeft het je, wat is de stemming, wat roept het in je op?

De Schreeuw

Ophelia

FUNCTIE

Wat is het doel van het kunstwerk? o.a.

• beeldend
• praktisch
• symbolisch
• toegepast
• religieus
• decoratief

Als het beeld wel een functie heeft maar als zodanig niet gebruikt kan worden. 

Ontworpen om te gebruiken.

Verwijzend naar bijv. macht, functie, religie, goede zeden, enz.

Een object heeft een duidelijke gebruiksfunctie maar is ook tegelijk op een bijzondere manier vormgegeven.

Het is tegelijk verhalend maar ook belerend.

Er is geen ander doel dan dat het kunstwerk decoratief is, versierend, leuk om naar te kijken.

HOE is het afgebeeld? 

(op welke manier zijn de beeldaspecten toegepast?)

Beeldaspecten:

VORM

LIJN

LICHT

ORDENING/COMPOSITIE 

RUIMTE

KLEUR

VOORSTELLING              VS          VORMGEVING

WAT is er afgebeeld?

 (wat stelt het voor?)

beeldaspecten