Media H4

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Media H4

Vrijheid van meningsuiting

In de grondwet van Nederland staat dat je mag zeggen en schrijven wat je wilt.  Maar dat mag niet in strijd zijn met andere grondrechten. Journalisten hebben door de vrijheid van meningsuiting Persvrijheid. Ze mogen schrijven en laten zien wat ze willen ook als dat niet fijn is voor de regering of de Koning.

Niet alles mag

Er zijn 4 uitzonderingen op Vrijheid van meningsuiting:

- je mag niet aanzetten tot haat of discrimineren

- je mag geen informatie verspreiden die onzedelijk is (porno, shockerende beelden etc)

- Je mag niet met opzet leugens verspreiden

- je mag geen opruiende uitspraken doen, dus mensen oproepen om in verzet te komen of een plein te bezetten.

Censuur

In een dictatuur, waar 1 iemand alles bepaald in een land is geen  democratie en vaak ook geen persvrijheid. 

In sommige landen is er sprake van censuur: artikelen van journalisten worden van te voren gecontroleerd en eventueel aangepast voordat ze in de krant of op tv komen. In landen als China en Noord-Korea mag je niks negatiefs over de regering zeggen.

controle achteraf

In landen met een dictatuur wordt dus vooraf bepaald of een film of boek wel uit mag komen. 

In Nederland gebeurt die controle achteraf. Een rechter bepaald of een artikel of uitspraak aanzet tot haat. Iemand moet dan wel eerst aangifte doen.

De uitspraak 'Minder Marokkanen' van Geert Wilders is strafbaar bevonden door de rechter. Geert Wilders kreeg geen straf opgelegd.

Betrouwbare informatievoorzieningen

In een dictatuur is de overheid niet bezig met jou betrouwbare informatie geven.  In Nederland wel. Door betrouwbare informatie kun je een eigen mening vormen over dingen. Je voelt je betrokken bij wat er speelt in onze samenleving.

Betrouwbare media zijn belangrijk in een democratie.

Pluriformiteit

Betrouwbaarheid van de media wordt groter als je veel verschillende media hebt die veel verschillende meningen laat zien. In Nederland wonen mensen met verschillende politieke voorkeuren, verschillende geloven, verschillende culturen en leefstijlen. Deze verschillen moeten in de media naar voren komen.

De overheid heeft wel regels voor de publieke omroep. Zodat de overheid zeker weet dat de informatie op deze zenders betrouwbaar is.

Mediawet

De belangrijkste regels voor de publieke omroep staan in de Mediawet. De belangrijkste regels:

- een publieke omroep is een verenging en geen bedrijf dat winst wil maken.

- een publieke omroep moet een identiteit hebben (bijv protestants). Kenmerken die je niet bij een andere omroep vindt.

Mediawet

- Een beginnende omroep moet minstens 50.000 betalende leden hebben dan mogen ze een paar uur per week uitzenden. Pas als ze 100.000 leden krijgen ze ene volledige uitzendvergunning

- Publieke omroepen moet een volledig programma verzorgen: 25% amusement, 25% informatief, 25% cultureel, 5% educatief

Mediawet

- Publieke omroepen krijgen geld van de overheid en de opbrengsten van reclames van 'de Ster' worden verdeeld over alle publieke omroepen.

- Reclames mogen alleen tussen 2 programma's in getoond worden en maar 6,5% van de zendtijd mag naar reclame gaan.

- Product placement is verboden bij de publieke omroep.

Hoe werkt reclame?

Bedrijven willen producten verkopen, dat doen ze met boodschappen op radio/tv/langs de weg. Ze zorgen ervoor dat jij een bepaald beeld in je hoofd hebt bij hun product of bedrijf.

Bij kruidvat denk je bijvoorbeeld aan voordelig. Bij coca-cola aan gezelligheid met vrienden. 

Hoe werkt reclame?

Reclames gaan om emoties. Ze laten daarom vaak beelden zien. Ook gebruiken ze vaak humor (zie volgende filmpje)

Door slogans (slagzin) proberen bedrijven ervoor te zorgen dat je de boodschap uit hun reclame onthoudt: "kruidvat steeds verrassend altijd voordeling!"

Doelgroepen

Reclames richten zich op bepaalde doelgroepen. Op TV is reclame algemener. Op internet veel meer op een specifieke klant gericht. Op tiktok zitten andere reclames dan op NU.nl 

Door alle cookies en verzamelde data kunnen algoritmen jou persoonlijke reclame aanbieden. Ook influencers verkopen producten aan jou. 

Sluikreclame

Sluikreclame is reclame zonder dat het direct opvalt. Bijvoorbeeld 'product placement' . Producten zijn dan te zien in een programma zoals Lays in Bed & Breakfast vol liefde. Product placement mag alleen op commerciële zenders en in amusementsprogramma's. 

Soms lijkt iets een artikel in een krant of tijdschrift maar het is eigenlijk reclame. Dit heet dan een advertorial, er moet verplicht bij staan dat het een advertorial is. 

Ideële reclame

Er is ook reclame waarbij winst maken NIET het doel is. Reclame die de samenleving wil verbeteren. Deze reclames worden gemaakt door SIRE. 

Ook de overheid maakt reclames om de burger te helpen of gedrag te veranderen. De bekendste is: "Samen krijgen we corona onder controle"