§4.2 Wereld: Meten van welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

4.2 Meten van welvaart en welzijn

Aan het einde van deze les:

• weet je hoe je welvaart en welzijn meet.
  
• begrijp je dat welzijn meer zegt over de levensomstandigheden in een land dan welvaart.
  
• kun je een verband leggen tussen bbp/hoofd en de verdeling van de beroepsbevolking.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les:

• weet je hoe je welvaart en welzijn meet.
  
• begrijp je dat welzijn meer zegt over de levensomstandigheden in een land dan welvaart.
  
• kun je een verband leggen tussen bbp/hoofd en de verdeling van de beroepsbevolking.

Wat betekent volgens jou welvaart?

Wat betekent volgens jou welzijn?

Wat is volgens jou het verband tussen welvaart en welzijn?

Welvaart kun je weten door te kijken

(subjectief, eigen mening)

Welvaart kun je weten door te meten

(objectief, bewijs)

Meten van welvaart

Ontwikkeling kun je op twee manieren herkennen:

1. Door het te zien (op tv, in kranten, via internet, op vakantie).
   
2. Door het te meten.
   

Hoe weet je of een land arm of rijk is?

Drie manieren om daar achter te komen:

1. Het bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd) van de bevolking. Dat is alles wat in een jaar in één land wordt verdiend gedeeld door het aantal inwoners.
2. Het welzijn (de levensomstandigheden) van mensen.
3. De verdeling van de beroepsbevolking, dat zijn alle mensen die tegen betaling werken, plus de werklozen.

1 Bruto binnenlands product per hoofd

BBP per hoofd ($ / €) = alles wat in een land wordt verdiend : aantal inwoners.

Voorbeeld: In Nederland wonen 17 miljoen mensen. Het totale BBP is 697 miljard euro. Het bbp/hoofd is 697.000.000.000 : 17.000.000 = € 41.000. 

In het Afrikaanse Niger is het BBP per hoofd maar € 725.

Nederland is dus een rijker land (welvarender) dan Niger.

Het BBP

Het is té 'gemakkelijk' om te zeggen het rijke noorden en arme zuiden. Deze kaart laat het BNP wereldwijd zien: hoe donkerder de kleur, des te hoger het BNP.

Rijk of arm? Onthoud: het bbp per hoofd is een gemiddelde! 

Niet iedereen in het land is even rijk of arm.

2 Hoe kun je welzijn weten?

De levensomstandigheden kun je weten door te meten:

1. De levensverwachting  = hoe oud mensen die nu geboren worden gemiddeld zullen worden. Deze hangt sterk af van de gezondheidszorg, de hygiëne en de voedselsituatie in een land.
2. De koopkracht = hoeveel je in elk land voor één euro of dollar kunt kopen. 
3. De alfabetiseringsgraad = hoeveel mensen boven de 15 jaar kunnen lezen en schrijven. In arme landen zijn veel mensen analfabeet.

Verdieping in het BBP (vwo)

VWO: De VN-ontwikkelingsindex (Human Development Index, HDI) meet het welzijn van mensen.

VWO: de VN-ontwikkelingsindex

Duitsland (€ 235,- per week)

Tsjaad (€ 0,90 per week)

0,4% van het inkomen in Duitsland

3 De verdeling van de beroepsbevolking

Alle mensen die tegen betaling werken (plus de werklozen) horen bij de beroepsbevolking. De beroepsbevolking is verdeeld in drie sectoren:

• De primaire sector (landbouw, mijnbouw, visserij)
• De secundaire sector (industrie, ambacht, bouw)
• De tertiaire sector (diensten, zoals handel, verkeer en overheidsdiensten)

0

De wereld ingedeeld op ontwikkelingsgraad

Je kunt landen op basis van welvaart en welzijn indelen in drie groepen:

1. De centrumlanden = de meest ontwikkelde landen (koplopers)                      Veel mensen werken in de diensten, oftewel in de tertiaire sector.
2. De semiperiferie = landen die flink aan het ontwikkelen zijn (volgers)          Veel mensen werken in de industrie, oftewel de secundaire sector.
3. De periferie = de grote groep ontwikkelingslanden (achterblijvers)               Veel mensen werken in de landbouw, oftewel de primaire sector.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les:

• weet je hoe je welvaart en welzijn meet.
  
• begrijp je dat welzijn meer zegt over de levensomstandigheden in een land dan welvaart.
  
• kun je een verband leggen tussen bbp/hoofd en de verdeling van de beroepsbevolking.

Huiswerk

Maak de opdrachten van paragraaf 4.2 ONLINE

Zorg dat je de B route selecteert.