20240409 Les 3 Veilig en duurzaam

• Keten en kwaliteit
• MBO
• Studiejaar 2,3

20240409 Les 3 Veilig en duurzaam

Planning

Week 1 - 21 maart - Geen les

Week 2 - 28 maart - De keten 

Week 3 - 4 april - Kwaliteit en voedselveiligheid

Week 4 - 11 april - Veilig en duurzaam, MVO

Week 5 - 18 april - Productie zuivelproduct in technologiehal

Week 6 - 25 april - Productie en proeverij (eindbeoordeling)

Week 7 - 4 mei - Meivakantie

week 8 - 9 mei - Hemelvaart

Week 9 - 16 mei - Oostenrijk

Vandaag

• Korte uitleg over veilig en duurzaam
• Verder werken aan IO
• 14 uur Internationalisering
• Loting over zuivelproduct
• Coaching

Studiewijzer Keten en Kwaliteit

Veilig en duurzaam

Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat het voedsel dat zij kopen veilig is. Er zijn daarom diverse regels om de gezondheid van mensen en dieren te beschermen. De NVWA controleert of producenten, handelaren en verkopers zich houden aan de wettelijke regels voor voedsel en diervoeders.

De Nederlandse zuivel staat voor veilige producten van hoogwaardige kwaliteit. Daarbij staat voedselveiligheid voorop. Dat begint met het borgen van de kwaliteit van het veevoer en eindigt met de producten van de zuivelondernemingen. Zo is ‘van gras tot glas’ de voedselveiligheid van Nederlandse zuivelproducten gegarandeerd.

Kwaliteit en veiligheid van Nederlandse melk wordt gerealiseerd door gezamenlijke inspanningen van melkveehouders, zuivelondernemingen en controlerende instanties. Deze komen samen in de kwaliteitsborgingsystemen van de ondernemingen die de melk verwerken.

Duurzame zuivelketen

Duurzame Zuivelketen

De Duurzame Zuivelketen is een samenwerking tussen melkveehouders en zuivelondernemingen. De melkveehouders worden vertegenwoordigd door LTO, NAJK en de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NVM). Dertien zuivelondernemingen worden vertegenwoordigd door de NZO. Dit is de Nederlandse Zuivel Onderneming.

Samen zijn de partijen binnen de Duurzame Zuivelketen bezig met duurzaamheidsthema's in de sector. Bekijk de video voor meer informatie.

• Reductie broeikasgas
• Productie duurzame energie
• Vermindering energieverbruik

• Optimaal dierenwelzijn
• Langer leven
• Verantwoord geneesmiddelengebruik
• Verantwoorde levensduur
• Goede zorg voor jongvee
• Continu verbeteren dierenwelzijn

• Respect voor dier, omgeving en milieu
• Duurzaam veevoer
• Behoud biodiversiteit

• Grondgebonden melkveebedrijf
• Optimale mestbenutting
• Gesloten kringloop

Natuurlijk graasgedrag van koeien

Veilig op het erf, ongevallen voorkomen

• Middelen om doelen te realiseren
• Hogere opbrengst
• Lagere kosten
• Meer ontwikkelruimte

https://www.duurzamezuivelketen.nl/themas/grondgebonden-melkveehouderij/

Duurzame Zuivelketen

De Duurzame Zuivelketen is een samenwerking tussen melkveehouders en zuivelondernemingen. De melkveehouders worden vertegenwoordigd door LTO, NAJK en de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NVM). Dertien zuivelondernemingen worden vertegenwoordigd door de NZO. Dit is de Nederlandse Zuivel Onderneming.

Samen zijn de partijen binnen de Duurzame Zuivelketen bezig met duurzaamheidsthema's in de sector. Bekijk de video voor meer informatie.

Duurzame Zuivelketen

De Duurzame Zuivelketen is een samenwerking tussen melkveehouders en zuivelondernemingen. 

Samen zijn de partijen binnen de Duurzame Zuivelketen bezig met duurzaamheidsthema's in de sector. 

MVO: Duurzame en dierwaardige veehouderij

• Produceren van zo min mogelijk afval en hergebruik
• Steeds meer veevoer zelf telen of kopen in de buurt, voorkeur rest- en bijproducten uit voedingsindustrie
• Zo min mogelijk uitstoot van broeikasgas, stikstof, fijnstof en minerale stankoverlast
• Pilots voor stalinnovaties, aanpak stalbranden
• Ruimte voor natuurlijk gedrag 
• Aanbod duurzaam vlees in de supermarkten vergroten 

Geleidelijk naar kringlooplandbouw

Het kabinet wil dat Nederland geleidelijk overgaat op kringlooplandbouw. Dat is een systeem waarbij afval opnieuw gebruikt wordt. Bijvoorbeeld in voedsel of als compost. Dit staat in de visie ‘Landbouw, natuur en voedsel: waardevol en verbonden’.

Volgens deze visie moet ook de veehouderij duurzamer worden en beter voor het dier. Het kabinet maakt hier plannen voor en betrekt daar partijen bij uit de veehouderijsector. Denk aan veehouders, verwerkers en afnemers. Maar ook organisaties die opkomen voor het welzijn van dieren.

Een duurzame veehouderij is nodig voor behoud van de natuur. Maar ook voor de strijd tegen opwarming van de aarde. Nu is er nog teveel uitstoot van methaan.

Maatregelen om veehouderij duurzamer en dierwaardiger te maken

Om de veehouderij duurzamer te maken zet het kabinet in op:

het produceren van zo weinig mogelijk afval (gewasresten, voedselresten, procesafval, mest, compost) en alles zoveel mogelijk hergebruiken;

steeds meer veevoer zelf telen of kopen bij producenten in de buurt. En meer veevoer gebruiken dat is gemaakt van rest- en bijproducten uit de voedingsindustrie;

veehouderij met zo min mogelijk uitstoot van broeikasgassen, stikstof, fijnstof en minimale stankoverlast. De overheid wil de uitstoot via voer, dier, stal en mest op het bedrijf verminderen. Bijvoorbeeld met een systeem waarbij de mest snel uit de stal wordt verwijderd en daarna bewerkt;

praktijkpilots om te testen of stalinnovaties technisch werken, goed zijn voor de boer en volgens de rechter de natuur niet schaden. Er is in de pilots ook aandacht voor de aanpak van stalbranden.

ruimte voor het natuurlijke gedrag van koeien, varkens en kippen en zorg voor hun specifieke behoeften. Uitgangspunt hierbij zijn de ‘6 principes voor dierwaardige veehouderij’ van de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA);

het aanbod van duurzaam vlees in de supermarkten vergroten. Keurmerken zijn hiervoor belangrijk. 

Maak opdracht 13.1 in je werkboek

Voeding

Wat is een keurmerk? VOEDING

Een keurmerk is een hulpmiddel op de verpakking van voedingsmiddelen voor het maken van een duurzame of gezonde keuze. Een keurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor het milieu of dierenwelzijn. Je ziet zo bijvoorbeeld of de vis duurzaam is gevangen, of een kip een ‘beter leven’ heeft gehad en of er sprake is van eerlijke handel (fair trade). Het kan ook aangeven dat het product is toegestaan in een bepaald voedingspatroon.

Keurmerken voor eten en drinken staan meestal in de vorm van een herkenbaar logo op de verpakking. De afgelopen jaren zijn er steeds meer keurmerken bijgekomen. Fabrikanten plaatsen ook steeds vaker een eigen duurzaamheidslogo op hun producten. Daardoor is het niet altijd meer duidelijk wat de meest duurzame keuze is.

Keurmerken zijn naast een handig hulpmiddel een goede manier om fabrikanten te stimuleren gezondere en duurzamere producten te ontwikkelen. 

Topkeurmerken

Er zijn 10 topkeurmerken op het gebied van duurzaamheid. Dit zijn keurmerken die het hoogst scoren op het gebied van controle, transparantie en milieu, dierenwelzijn of mens en werk.

De 10 topkeurmerken zijn:

ASC

Beter Leven 2 sterren en 3 sterren

Demeter

EKO

Europees biologisch

Fairtrade/Max Havelaar

On the way to PlanetProof

MSC

Rainforest Alliance

UTZ

Maak opdracht 11 in je werkboek

Wat is waar over keurmerken

1. voedselveiligheidskeurmerken; Herkomst en kwaliteit; Gezondheidskeurmerken
2. Duurzaamheidskeurmerken; Herkomst en kwaliteit; Productkwaliteitskeurmerken
3. Duurzaamheidskeurmerken; Herkomst en kwaliteit; Gezondheidskeurmerken
4. Duurzaamheidskeurmerken; Herkomst en milieu; Gezondheidskeurmerken

Welk keurmerk is dit?

1. Vinkje
2. EKO
3. Vegetarisch
4. Glutenvrij

Welke kip kan het keurmerk "beter Leven met 3 sterren"krijgen?

1. Kip die geen groeiproblemen heeft gehad
2. Biologische kip
3. Kip die vrije uitloop heeft gehad
4. Scharrelkip

Aan welk keurmerk zijn biologische producten herkenbaar?

1. Beter Leven keurmerk.
2. EKO-keurmerk.
3. Fairtrade-keurmerk.
4. UTZ-keurmerk.

Kies uit het juist keurmerk:

1. Keurmerk voor halal eten
2. Keurmerk voor dierwaardig leven.
3. Keurmerk voor fairtrade producten
4. Keurmerk voor scharreleieren.

Wat betekend dit keurmerk?

1. Biologisch keurmerk
2. Beter leven keurmerk
3. Ecologisch keurmerk
4. Fairtrade keurmerk

Welk keurmerk is dit?

1. Fair Trade keurmerk
2. Beter leven keurmerk
3. MSC keurmerk
4. Planet Proof keurmerk

Wat zegt dan zo'n keurmerk?

• Diervriendelijke producten ondersteunen
  
  
• Dierenwelzijn stimuleren
  
  
• Leefomstandigheden, leefruimte, langzame groei

Beter Leven kenmerk 2 sterren

De Dierenbescherming heeft een kenmerk ontwikkeld om diervriendelijke producten te ondersteunen. Het bestaat uit het logo van de Dierenbescherming met de vermelding ‘Beter Leven’ en 2 sterren.

Bij de productie is meer rekening gehouden met dierenwelzijn dan producten met 1 ster, maar nog niet zoveel als bij 3 sterren.

Het keurmerk Beter Leven 2 sterren behoort tot de 10 topkeurmerken.

Wat betekent Beter Leven kenmerk 2 sterren?

Het Beter Leven kenmerk 2 sterren heeft de Dierenbescherming ontwikkeld om diervriendelijke producten te ondersteunen.

Het Beter Leven kenmerk 2 sterren heeft de Dierenbescherming ontwikkeld om diervriendelijke producten te ondersteunen. Bij de productie is meer rekening gehouden met dierenwelzijn dan producten met 1 ster, maar nog niet zoveel als bij 3 sterren.

Naast Beter Leven kenmerk 2 sterren bestaan ook de kenmerken Beter Leven 1 ster en Beter Leven 3 sterren.

Beter Leven (2 sterren) is een topkeurmerk vanwege hoge score op controle, transparantie en duurzaamheid.

Kwaliteitseisen

De kwaliteitseisen zoals de Dierenbescherming die heeft gesteld aan het welzijn van de dieren zijn in afspraken met de producent vastgelegd en ze worden gecontroleerd door een onafhankelijke instantie.

Voor varkensvlees gelden deze eisen:

Varkens hebben binnen 1 m² ruimte, zeugen leven met 25-30 op 1 hectare

Varkens hebben 0,3 m², zeugen leven met 25-30 op 1 hectare

Varkens leven op een deels dichte vloer

Varkens hebben stro of zaagsel om op te liggen

Zeugen leven in groepen permanent buiten op het land

Varkens houden hun staart en hoektanden

Varkens worden niet gecastreerd

Voor kippen gelden deze eisen:

Maximaal 13 kippen op 1 m², inclusief vrije uitloop

Kippen hebben binnen 0,08 m²

Kippen hebben buiten 1 m²

Er worden kippen van een langzaam groeiend ras gehouden

Kippen worden ouder dan 56 dagen

Keurmerkorganisatie

Dierenbescherming

Controle

Beter Leven (3 sterren) is een topkeurmerk vanwege hoge score op controle, transparantie en duurzaamheid.

Kwaliteitseisen

De kwaliteitseisen zoals de Dierenbescherming die heeft gesteld aan het welzijn van de dieren zijn in afspraken met de producent vastgelegd en ze worden gecontroleerd door een onafhankelijke instantie.

Voor eieren gelden deze eisen:

Eieren zijn herkenbaar aan code 2 op het ei

Maximaal 6000 kippen in een stal

Er leven gemiddeld 6,7 kippen op 1 m²

Kippen kunnen naar buiten

Kippen krijgen extra graan en maagkiezel in hun voer

Er is strooisel aanwezig in de stal

Er zijn zitstokken en legnesten aanwezig

Kippen kunnen een stofbad nemen

Kippen krijgen daglicht

Kippen worden gemiddeld 1,5 tot 2 jaar

Voor kippen gelden deze eisen:

Maximaal 11 kippen per m², inclusief vrije uitloop

Kippen hebben binnen 0,09 m²

Kippen hebben buiten 2 m²

Er worden kippen gehouden van een langzaam groeiend ras

Kippen worden 81-87 dagen oud

Voor varkensvlees gelden deze eisen:

Vleesvarkens hebben binnen 1,3 m² ruimte, zeugen hebben 2,5 m² ruimte

Vleesvarkens hebben buiten 1 m², zeugen 1,9 m² en weidegang

Bij vleesvarkens mag het verharde deel van de vloer helemaal uit roostervloer bestaan, bij overige varkens mag de helft van de vloer uit roostervloer bestaan

Varkens hebben stro of zaagsel om op te liggen

Zeugen leven in groepen

Varkens houden hun staart en hoektanden

Varkens worden onder verdoving gecastreerd

Beter Leven wordt onafhankelijk gecontroleerd door een geaccrediteerde partij in opdracht van de Dierenbescherming.

Website

beterleven.dierenbescherming.nl

Een zuivelproduct maken...

Wat zegt de Warenwet?

Je weet nu welk product je gaat maken. Welke eisen stelt de wet aan dit product? Zoek op "warenwetbesluit <naam product>.

Aan de slag met IO

• Verder werken aan IO
• Kijk naar twee voorbeelden
• Kijk naar beoordelingsformulier
• Kijk naar opdrachtformulier
• Bepaal je eigen inleverdatum in overleg