2.3 Wie trekt er aan de touwtjes?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.3 Wie trekt er aan de touwtjes?

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

In 2013 zetten massademonstraties heel Brazilië op zijn kop. In veel steden gingen tienduizenden mensen de straat op. De economische crisis, sinds 2010 ook in Brazilië merkbaar, begon zijn tol te eisen. De druppel die de emmer deed overlopen, waren de prijsverhogingen in het openbaar vervoer. Daaronder broeide de onvrede over slecht onderwijs, hoge belastingen, huurverhogingen en huisuitzettingen, privatisering en corruptie, dure sportevenementen en armoede. Zo vonden de betogers dat er te veel geld ging naar de organisatie van het WK voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016.

Atlas

Pak een atlas

Welke kaarten kun je gebruiken om informatie te verzamelen over de politieke dimensie in de macroregio Zuid-Amerika?

Relevante data

Onvrede waartegen?

1. .....................

2. ....................

3. .....................

4. .....................

Corruptie

Economische ongelijkheid

Gebrek basisvoorzieningen

informele machtsstructuur

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan jij:

• de verschillende machtsstructuren van Zuid-Amerika door de tijd heen op een tijdlijn plaatsen.
• uitleggen hoe en waardoor de politiek in Zuid-Amerika zich ontwikkeld heeft.
• uitleggen wat de relatie is tussen de economische en politieke ontwikkeling van de regio. 

Het grote plaatje

Werkvorm: tijdlijn

Maak een tijdlijn in je schrift

Plaats de volgende zaken op je tijdlijn, zoek in je boek een jaartal/ tijdperk erbij!

Inca-samenleving       

Conquistadores
Dictatuur
Populisme 
Neoliberalisme 

Onafhankelijkheid
Oligarchie
Cliëntalisme 
Democratie 
Neopopulisme  

Formele/ informele machtsstructuur

Leg je tijdlijn uit aan je buurman/-vrouw

Beantwoord hierbij de vragen:

- waarom is het veranderd?

- heeft economie en politiek iets

met elkaar te maken?

Tijdlijn

Incasamenleving

Leidende elite van priesters en heersers en een grote onderhorige massa van boeren, soldaten en handwerkslieden

conquistadores

De Spaanse vorsten stelden een formele machtsstructuur in, maar in de praktijk kwam er weinig van terecht

gevolg: informele machtsstructuur

Opkomst oligarchie

Vorm van overheersing waarbij de macht in handen is van een kleine groep mensen van de bevoorrechte klasse.

cliëntelisme: Informele machtsstructuur die berust op het verlenen van gunsten in ruil voor loyaliteit.

Onafhankelijkheid

 Het verzet tegen de koloniale onderdrukkers groeide.

dictatuur

In de jaren na de onafhankelijkheid verscherpten de tegenstellingen zich tussen vooruitstrevende groeperingen en conservatieve elites

populisme

Politieke stroming die de nadruk legt op een sterke en directe band tussen de leider en de grote massa van het volk en die uitgaat van de tegenstelling tussen enerzijds de heersende klasse en de gevestigde orde en anderzijds het volk.

1) charismatisch leider

2) clientelisme 

3) sterk leger

neoliberalisme

Economische denkrichting die berust op (een hernieuwde) vrijemarktwerking en productie voor de wereldmarkt.

13e eeuw---------------------------------------------------Heden

Democratie vraagt betrokkenheid

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Maak opdracht 3, 4 en 5

Artikel:

https://www.geografie.nl/sites/geografie.nl/files/Hospers%20-%20Krimpdorpen%20in%20een%20global%20village.pdf

Documentaire:

Quizlet:

link

Werkvorm: Dictatuur

Opdracht:

• Zoek in drie minuten op internet
  informatie op over dictaturen in
  Zuid-Amerika.
• Welke dictators zijn er (geweest)?

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

formele machtsstructuur
informele machtsstructuur
oligarchie
cliëntalisme
dictatuur  

populisme

neoliberalisme

democratisering
bevolkingsparticipatie
good governance
 

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De rooms-katholieke kathedraal Santa Domingo, gebouwd op de muren en fundamenten van de Incatempel van de zon in Cusco

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃