Les 9 Urine en ontlasting

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Uitscheiding

Doel

Na deze les kan ik:

- de basisbegrippen bij urine en ontlasting beschrijven.

- beschrijven waarop ik moet observeren bij urine en ontlasting

beschrijven wat incontinentie is en hoe ik moet handelen bij mensen die incontinent zijn

Urinewegen

Urine sijpelt vanuit de verzamelbuizen via nierkelk in nierbekken.

Hier beginnen de urinewegen.

De volgende organen maken deel uit van de urinewegen:

• Nierbekken
• Twee urineleiders
• Urineblaas
• Urinebuis

Urine

Bestaat uit: 

- Afvalstoffen (Ureum, creatinine, urinezuur)

- Water (95%)

- Zouten

- Schadelijke stoffen

Observatiepunten bij urine

• Frequentie
• Hoeveelheid
• Kleur
• Helderheid
• Geur
• De manier waarop de cliënt urineert

Hoeveelheid

Per dag produceert een volwassene ongeveern 1,5 liter urine.

Afhankelijk van:

• vochtinname
• traspiratie of braken.

Kleur

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine.

Helderheid

Urine is normaalgesproken helder, zoals appelsap.

Bij een infectie is de urine troebels en zitten er kleine stukjes of vlokjes in de urine.

Geur

• Normaal ruikt de urine naar ammoniak.

• Diabetes: zoete geur of naar aceton.
• Bij een infectie kan de urine scherp en onaangenaam ruiken.

1 tot anderhalve liter

Afhankelijk van de vloeistoftoevoer produceert een gezond persoon in 24 uur ongeveer 1000 tot 1500 ml urine, die twee tot zesmaal per dag wordt uitgescheiden. Daarbij is de urineproductie niet op ieder moment van de dag even groot. De meeste urine produceert de mens om zes uur in de ochtend.

verschijnselen urineweginfectie

• steeds aandrang  om te moeten plassen
• branderig gevoel bij plassen
• steeds kleine beetjes plassen
• pijnlijk gevoel in de onderbuik
• troebele urine
• soms verwardheid
• verhoging of koorts

Thema ontlasting

Ontlasting

• Kleur
  
• Geur
  
• Frequentie
  
• Hoeveelheid
  
• Samenstelling
  
• Manier van defeceren
  
• Spontaan verlies ontlasting

hoeveelheid

hangt af van wat iemand eet 

normaal tussen de 100 en 200 gram per dag

kleur

normaal donkerbruin

door eten of medicatie kan de kleur veranderen (bietjes)

grijs-wit;aandoening gal of lever

zwart; bloed in ontlasting of ferro ; med voor bloedarmoede

helderrood; bloeding in laatste deel van de darmen

geur

ruikt niet fris

maar als het heel sterk ruikt kan het wijzen op infecties in de darmen of bloed in de ontlasting

samenstelling

- Ongeveer 75% water

- afgeschilferd darmslijmvlies

- zouten en slijm

- bacteriën

-ongeveer 10% afvalproducten

- galkleurstof

Defecatieproblemen

Wat is incontinentie

• Is onwillekeurig verlies van urine of ontlasting
• Incontinentie van urine komt vaker voor dan incontinentie van ontlasting
• één op de 20 mensen lijdt aan een of ander vorm van incontinentie
  
• urine-incontinentie komt niet alleen bij ouderen voor.
• urine-incontinentie komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen

Urine-incontinentie = onwillekeurig verlies van urine

Risico's en gevolgen bij incontinentie.

Urine en feces beschadigen de huid 

doordat deze o.a. zouten en zuren bevatten.

•  roodhuid 
• het vocht weekt de huid en kwetsbaar.
• oppervlakkige huidlaag gaat stuk
• risico op infectie door bacteriën

tips voor goede continentiezorg

•  Kies de juist maat per persoon. S, M, L, XL,XXL.
• welk absorptievermogen is nodig.
• urine indicator geeft aan wanneer het tijd is om te verwisselen.
• bij inleggers, goed sluitend ondergoed of Fix stretchbroekjes gebruiken.
• altijd een plasgoot vouwen.
• Verband moet goed aansluiten in de liezen

QUIZ

De functie van de blaas is ...

1. Filteren van urine
2. Urine vormen
3. Tijdelijk opslaan van urine
4. Voert urine af

De juiste volgorde van het urinewegstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

Normaal plas je 1 liter per dag?

1. Waar
2. Niet waar

Bij wie kan incontinentie voorkomen?

1. Kinderen
2. Volwassenen
3. Ouderen
4. Iedereen

Wat betekent incontinent zijn

1. Dat je ontlasting heel hard is.
2. Dat je niet kunt plassen.
3. Dat je niet kunt plassen en ontlasten.
4. Dat je geen controle hebt over je sluitspieren

Je kan de opvangcapaciteit van een incobroekje vergroten
door er een extra inlegger in te doen.

1. Juist
2. Onjuist

welke stelling over incontinentie is NIET WAAR

1. Goede huidverzorging is belangrijk
2. Incontinentiemateriaal verschoon je op vaste momenten
3. het bed bescherm je met een matje
4. Goede hygiëne is belangrijk

Mictie is een ander woord voor ontlasting produceren

1. Juist
2. Onjuist

Een ander woord voor feces is?

1. Incontinentie
2. Ontlasting
3. Geelzucht
4. Urine

Door de kraan te laten lopen moet je plassen

1. Feit
2. Fabel

Bij diarree gaat er veel vocht verloren. Daarom moet je bij diarree meer vocht innemen dan normaal.

1. Juist
2. Onjuist

Te lang je urine ophouden kan zorgen voor een blaasontsteking?

1. Waar
2. Niet waar

Als urine ‘zoetig’ ruikt kan het wijzen op suikerziekte

1. Waar
2. Niet waar

aan de kleur van urine kan je zien of een zorgvrager te weinig gedronken heeft?

1. waar
2. niet waar

Goed laten uitplassen is een voorbeeld van een advies om urineweginfectie te voorkomen

1. waar
2. niet waar

Afsluiting

Vragen

Doel