7.3 Verlichte ideeën in Nederland- Deel II A5-1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7.3 Verlichte ideeën in Nederland

ka: de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

Gebeurtenis 1

Gebeurtenis 2

Gebeurtenis 3

Gebeurtenis 4

Gebeurtenis 5

Verschijning 'aan het Volk van Nederland

Stadhouder Willem V vlucht naar Engeland

Inval Pruisen in de Republiek

Aanhouding van Wilhelmina bij Jangoeverwellesluis

Franse leger valt met de patriotten de Republiek binnen

Koninkrijk Holland

1806-1810

Lodewijk Napoleon

"Iek ben konijn van Olland"

Onderdeel Frans Keizerrijk

1810-1813

Filmpje

Wie was Napoleon? Klik hier.

Wie was napoleon Bonaparte? Klik hier. 

Slag bij Waterloo. Klik hier.

Napoleon

• De Franse Revolutie eindigde in een bloedbad, er brak chaos uit in het land
• Daarom greep in 1799 generaal Napoleon Bonaparte de macht
• Napoleon veroverde een groot deel van Europa
• Zo werden de ideeën van de Franse Revolutie door heel Europa verspreid.
• Ommekeer werd de tocht naar Rusland in 1812
• Tijdens de volkerenslag bij Leipzig leed napoleon een nederlaag
• In 1815 werd Napoleon definitiefverslagen in de Slag bij Waterloo (ligt in België)

Lees 7.3 blz 150 t/m 152 

Maak vragen 2,3 en 4

De Teergeliefde

Joan Derk van der Capellen tot den Pol noemde Willem V vaak ‘de Teergeliefde’. Op deze spotprent uit 1786 staat de stadhouder half als militair, half als Bacchus (de Romeinse god van de wijn) afgebeeld

Maak met behulp van de bijnaam die Willem V kreeg en met behulp van de wijze waarop hij is afgebeeld de standplaatsgebondenheid van de tekenaar van bron 16 duidelijk.

Antwoord vraag 3

De ‘teergeliefde’ betekent de innig geliefde, iemand die heel dierbaar is. De manier waarop deze ‘teergeliefde’ is afgebeeld, is minder liefdevol. Als stadhouder is Willem V opperbevelhebber van het leger en dat combineert niet goed met de onmatige levensstijl van Bacchus. 

De tekenaar wil duidelijk maken dat Willem V niet in staat is tot juist regeren. De stadhouder geniet liever van drank en eten en alle weldaad die past bij rijkdom. De tekenaar hoort dus bij de groep in de Nederlanden die kritiek heeft op het bestuur van Willem V.

Het Koninkrijk der Nederlanden 1815

Na het Congres van Wenen :

Een groot koninkrijk der

Nederlanden

Verklaar hoe kan dat Willem I een zoon is van Willem V

Bij elke oorzaak past een gevolg. Maak de goede combinaties.

Lodewijk XVI stuurde soldaten naar Parijs om de bijeenkomst voor de nieuwe grondwet te stoppen.

Franse troepen trokken samen met de patriotten Nederland binnen.

Napoleon maakte van Frankrijk een dictatuur.

Lodewijk Napoleon werd koning van Nederland.

Het volk bestormde de Bastille.

Willem V vluchtte naar Engeland.

Eén man maakte voortaan de nieuwe wetten en benoemde of ontsloeg de ministers.

Hierdoor kwam een einde aan de Bataafse Republiek.

Was de maatregel van Napoleon verlicht of niet?

Niet verlicht

Wel verlicht

Een wetboek

Onderwijs voor iedereen

Afschaffing van de standen

Beoordeeld worden op hoe je het doet

Einde republiek

Keizerschap

Familie kreeg goede baantjes

Geen vrijheid van meningsuiting

Welke revolutie was in GB begonnen tijdens de democratische revoluties op het continent?
(met lidwoord)

Examentraining

Ga naar blz. 156 en 157

Maak vragen 1 t/m 4

Gebruik bron 1. - Toon aan:

 dat Thomas Paine werd geïnspireerd door verlichte idealen;

 dat Thomas Paine een voorstander was van een sociaal contract.

Antwoord vraag 1

Dat Thomas Paine werd geïnspireerd door verlichte idealen blijkt uit zijn beschouwing dat de oorlog van Amerika tegen Engeland wordt gevoerd voor het beschermen van natuurlijke rechten van het volk en haar bezittingen.

Thomas Paine was voorstander van het sociaal contract, want hij schrijft dat het volk vertegenwoordigers heeft gekozen en hen heeft gezegd: “Handel in ons belang en we zullen jullie steunen en ondersteunen.” Deze politieke relatie tussen volk en volksvertegenwoordigers is kenmerkend voor wat men met een sociaal contract probeert te bereiken.

Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger

Toelichting: Franse prent uit 1793 over de Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger die tijdens de Franse Revolutie werd aangenomen en waarin onder meer stond: ‘Alle stervelingen zijn gelijk; het is niet geboorte, maar waardigheid dat voor het verschil zorgt.’ De vrouw in het midden draagt het heilige vuur en meet de waardigheid van een blanke en een zwarte man. Links verdwijnen drie duiveltjes: hebzucht, adel en ongelijkheid.

In Groot-Brittannië werd in 1793 met grote weerzin gekeken naar de ontwikkelingen in Frankrijk.

Gebruik bron 3.

 Kies twee beeldelementen en beredeneer per beeldelement waarom Franse revolutionairen er enthousiast over waren en waarom veel Britten dit juist afwezen.

 

 

Antwoord

 

Gelijkheid van alle mensen, blank of zwart, was voor Franse revolutionairen onderdeel van de strijd en daarom ook onderdeel van de Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger. In Groot-Brittannië was geen sprake van afschaffing van de slavernij, laat staan dat de opvatting dat blanken en zwarten aan elkaar gelijk waren veel steun kreeg.

Met de drie duiveltjes wordt de macht van de adel bedoeld. De Franse revolutionairen waren gericht op het breken van de macht van de adel. In Groot-Brittannië bleef de hiërarchische samenleving van rangen en standen intact en speelden edelen een grote rol in het bestuur