Soorten sondes en sondevoeding

• Verpleegtechnische vaardigheden
• MBO
• Studiejaar 2

Soorten sondes & sondevoeding

Wat is sondevoeding?

Sondevoeding is een volwaardige vloeibare voeding die via een sonde in de maag of dunne darm komt

> Deze voeding bevat alle voedingsstoffen die dagelijks nodig zijn (koolhydraten, vetten, eiwitten, vitamines, mineralen en water)

> Je hebt verschillende soorten voeding, het onderscheid zit hem in de mate waarin de voedingsstoffen al gesplitst zijn

 

Soorten sondevoeding

Polymere voeding

•  met intacte grote moleculen
•  moet nog verteerd worden

Olygomere en monomere voeding

•  met verteerde kleine moleculen
  
•  direct opneembaar
  

Wanneer geef je
sondevoeding?

Wanneer wordt sondevoeding gegeven?

Indicaties voor sondevoeding

(Dreigende) ondervoeding;

• Chronische darmaandoening (bijv. Crohn)
• Operatie aan kwaadaardige aandoening in slokdarm
• Neurologische aandoening (bijv. MS)

Sondevoeding wordt gegeven aan zorgvragers die niet in staat zijn voldoende te eten en te drinken en die daardoor ondervoed dreigen te raken.

Welke soorten sondes
ken je?

Soorten sondes

1. Neussonde in maag of dunne darm 
2. PEG sonde
3. PEG-j sonde
4. PEJ of jejenumsonde

Neussonde > wordt via de neus en de slokdarm in de maag , of via maag in de dunne darm geplaatst.

Percutane Endoscopische Gastrostomie (PEG) > wordt via een opening in de buik in de maag geplaatst;

Percutane Endoscopische Gastrostomie Jejunumsonde (PEG-j) > wordt via een opening in de buik en via de maag in de dunne darm geplaatst;

Percutane Endoscopische Jejunumextensie (PEJ) of  Jejunumsonde >wordt via een opening in de buikwand in de darm gebracht. 

Percutaan > door de huid

Endoscopisch > via een endoscopie geplaatst

Gastrostomie > uitmonding (stomie) Pin de maag (gaster)

Jejunum > middelste gedeelte van de dunne darm

Mogelijke complicaties
toedienen sondevoeding

Welke problemen kunnen zich tijdens het geven van sondevoeding voordoen?

Toedienen sondevoeding; complicaties

• Misselijkheid en braken
  

• Aspiratie
  

• Gestoord defecatiepatroon
  

• Ontstekingen in de mond
  

Misselijkheid/ braken mogelijk is inloopsnelheid te hoog of te koude voeding, of onhygiënische bereiding

> verlaag inloopsnelheid/ breng op kamertemperatuur. Overleg zo nodig met diëtiste/ arts

Aspiratie > sondevoeding in de luchtpijp door verkeerde positie sonde > TOEDIENING STAKEN & LIGGING CONTROLEREN

Diarree door hoge inloopsnelheid, te koude voeding of onhygiënische bereiding

> Overleg als maatregelen niet helpen (diëtiste/ arts)

Obstipatie door mogelijk te weinig vezels in de voeding of te krappe vochtinname

> Voldoende drinken > minimaal 2liter/ dag

Bewegen > bevorderd de darmperistaltiek

Medicatie > movicolon, bisacodyl, magnesium, klysma

Ontstekingen in de mond door verminderde kauwfunctie droogt het mondslijmvlies

Goede mondverzorging > meerdere keren per dag

Spoelen van de mond of water drinken (als toegestaan)

Hoe bepaal je het punt tot waar je de sonde inbrengt?

NEX-methode

Nose - Earlobe - Xyphoid (onderrand borstbeen)

Voor uiteindelijk in te brengen lengte doe je NEX + 10 (= nieuwste richtlijn V& VN en zo ook in VILANS protocol). 

Meet de NEX door: Uiteinde sonde bij puntje neus te houden, via oorlel naar onderrand borstbeen/ maagkuiltje te leiden. 

Zet streepje op de sonde of noteer aantal cm.

Aandachtspunten bij inbrengen

• NEX + 10

• Benauwdheid & hoesten

• Maagsonde komt niet verder

• Geen maagretentie 

Maagsonde komt niet verder

Mogelijk ligt sonde opgekruld in de mond

> Inspecteer de mond van de zorgvrager

> Haal sonde terug en spoel goed af alvorens je het opnieuw probeert (evt. met (ervaren) collega)

Mogelijk is neusgat niet goed doorgankelijk

> Probeer ander neusgat bij (te) veel weerstand; nooit forceren

Geen maagretentie

Soms trekt sonde vacuüm tegen de maagwand bij het optrekken

> Spuit eerst 5-10cc lucht in alvorens je maagretentie op gaat trekken, dan komt de sonde los van de maagwand

Soms kan even van houding veranderen/ stukje lopen/ 15-20 minuten wachten en opnieuw proberen helpen

Soms ligt de sonde omhoog gekruld in de maag, of juist net niet diep genoeg

> Je kunt proberen de sonde wat terug te trekken of wat verder op te voeren en het dan opnieuw proberen

Als niets het gewenste resultaat geeft dan is de enige oplossing een nieuwe sonde inbrengen (tenzij je in het ziekenhuis bent, dan kan een röntgenfoto uitsluitsel geven over de ligging van de sonde)

www.vilansprotocollen.nl

Link naar website VIlans > protocol inbrengen neus- maagsonde