Werken met weerstanden

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

H9 SCHAKELINGEN

§1 Werken met weerstanden

§9.1 Kennen

Wat moet je al kennen:

Wet van Ohm

U = spanning in Volt (V)

I = Stroomsterkte in Ampère (A)

R_v = de totale weerstand in ohm

Leerdoelen §9.1 Werken met weerstanden

1. Je kunt de grootte van een weerstand bepalen met een kleurcode.
2. Je kunt de vervangingsweerstand in een serieschakeling berekenen.
3. Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, stroomsterkte en spanning in een serieschakeling.
4. Je kunt de werking van een variabele weerstand uitleggen.
5. Je kunt benoemen hoe de weerstand van een LDR verandert, als de sterkte van het licht verandert.
6. Je kunt benoemen hoe de weerstand van een NTC verandert, als de temperatuur verandert.
7. Je kunt beschrijven wat de doorlaatrichting en de sperrichting van een diode en led is. 

§9.1 Weerstanden in serieschakelingen

Weerstanden reguleren de hoeveelheid stroom bij een bepaalde spanning.

In de elektronica worden met kleine weerstandjes gewerkt

Weerstanden in serie geschakeld moet je bij elkaar optellen. Je maakt dan een vervanging weerstand Rv

Dus Rv = R1 + R2 + R3 + ... etc

§9.1 Weerstanden in serieschakelingen

Voorbeeld:

Rv = R1 + R2 + R3 + ... etc

R1 = 24 ohm

R2 = 36 ohm

R3 = 20 ohm

Rv = 24 + 36 + 20 = 80 Ohm

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 1 Werken met weerstanden

Speciale weerstanden:

Regelbare weerstand (pot-meter of potentiometer)

NTC (negatieve temperatuur coëfficiënt) = weerstand welke kleiner wordt als de temperatuur hoger wordt

LDR (Light dependant resistance) = weerstand welke kleiner wordt als de hoeveelheid licht  toeneemt. 

Bij zowel de NTC als de LDR neemt de weerstand af als er meer energie op komt (licht of warmte)

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 1 Werken met weerstanden

Speciale weerstanden:

Diode:  

Een weerstand dat maar in 1 richting de stroom door laat gaan  (de doorlaat richting)

De andere richting is de sper richting (langs die weg is de weerstand heel hoog)

LED

Speciale diode die wanneer er stroom door heengaat (in de doorlaat richting dus) dan licht uitzend. (Light Emitting Diode)  (langste pool van een led is de +

Hoofdstuk 9.1 Werken met weerstanden

Zelfstandig werken

•  Wat: Lees hoofdstuk 9.1 op blz. 170 t/m 173, de betekennis van blauw woorden in jouw schrift noteren en maak opgaven: 1 t/m 8 op blz. 82  t/m 83.
  
• Hoe: 20 min zelfstandig werken, daarna mogen jullie overleggen.
  
• Hulp: Nova boek / Docent
  
• Tijd: 25 min .
  
• Uitkomst: 1 t/m 8 af
  
• Klaar: Huiswerk opgaven 1 t/m 15 blz. 82 t/m 89.      

Afsluiting H 9.1 Werken met weerstanden

1. Je kunt de grootte van een weerstand bepalen met een kleurcode.
2. Je kunt de vervangingsweerstand in een serieschakeling berekenen.
3. Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, stroomsterkte en spanning in een serieschakeling.
4. Je kunt de werking van een variabele weerstand uitleggen.
5. Je kunt benoemen hoe de weerstand van een LDR verandert, als de sterkte van het licht verandert.
6. Je kunt benoemen hoe de weerstand van een NTC verandert, als de temperatuur verandert.
7. Je kunt beschrijven wat de doorlaatrichting en de sperrichting van een diode en led is. 

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 2 Weerstanden in parallelschakelingen

Leerdoelen H 9.2 Weerstanden in parallelschakeling

1. Je kunt de kenmerken van een parallelschakeling benoemen.
2. Je kunt de stroomsterkte in een parallelschakeling berekenen.
3. Je kunt de vervangingsweerstand in een parallelschakeling berekenen.

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 2 Weerstanden in parallelschakelingen

Weerstanden parallel geschakeld moet je anders uitrekenen 

De vervanging weerstand Rv

1/Rv = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 +  ...

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 2 Weerstanden in parallelschakelingen

1/Rv = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 +  ...

R1 = 10

R2 = 20

R3 = 40

1/Rv = 1/10 + 1/20 + 1/40 = 4/40 +2/40 + 1/40 = 7/40

Rv = 40/7 = 5,71 ohm

Hoofdstuk 9.2 Parallelschakeling

Zelfstandig werken

•  Wat: Lees hoofdstuk 9.2 op blz. 174 t/m 176, de betekennis van blauw woorden in jouw schrift noteren en maak opgaven: 17 t/m 23 op blz. 92  t/m 94.
  
• Hoe: 20 min zelfstandig werken, daarna mogen jullie overleggen.
  
• Hulp: Nova boek / Docent
  
• Tijd: 25 min .
  
• Uitkomst: 17 t/m 23 af
  
• Klaar: Huiswerk opgaven 17 t/m 26 blz. 92 t/m 97.      

Afsluiting H 9.2 Weerstanden in paralleel

1. Je kunt de kenmerken van een parallelschakeling benoemen.
2. Je kunt de stroomsterkte in een parallelschakeling berekenen.
3. Je kunt de vervangingsweerstand in een parallelschakeling berekenen.

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Leerdoelen H9.3 Automatische schakelaars

1. Je kunt de delen van een automatische schakeling beschrijven.
2. Je kunt de werking van een reed-contact uitleggen.
3. Je kunt de aansluitpunten van een transistor benoemen.
4. Je kunt de werking van een transistor uitleggen.
5. Je kunt de werking van een relais uitleggen.
6. Je kunt schema’s van schakelingen met een relais of een transistor uitleggen.
7. + Je kunt een inbraakalarm met een LDR uitleggen. 

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Automatische schakeling heeft 3 onderdelen:

Sensor: neemt waar (neemt veranderingen in de omgeving waar)

Verwerker: verwerkt de waarneming van de sensor. zo kan een verwerker een stroom inschakelen of juist uit schakelen. Voorbeelden: schakelaar die lampen aan  of uit kunnen doen, tellers in drankautomaten (om juiste aantal munten te tellen), thermostaat schakelingen.

Actuator. Doet iets als het van de verwerker daartoe een signaal krijgt. Lamp gaat aan of juist uit. een sirene kan gaan loeien of een motor start met draaien

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Sensor: neemt waar (neemt veranderingen in de omgeving waar)

Voorbeelden: thermostaat in de koelkast bevat een ntc, een lichtmeter meet de hoeveelheid licht in een camera of smartphone, 

een reedcontact neemt de aanwezigheid van 

magnetisme waar.

Met magneet in de buurt is contact gesloten

Anders is contact geopend

Inbraak alarm

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Automatische schakeling heeft 3 onderdelen:

Verwerker: 

Transistor bestaat uit 3 punten

er loopt pas een stroom als er spanning op de basis staat

als daar dus stroom naar gaat

Dan loopt er een stroom van 3 (collector) naar 1 (emitter)

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Automatische schakeling heeft 3 onderdelen:

Actuator. 

Komt dus na de opdracht van de verwerker in actie

Een lamp gaat aan of juist uit. een sirene kan gaan loeien of een motor start met draaien

Hoofdstuk 9 Schakelingen 

Paragraaf 3 Automatische schakelaars

Hoofdstuk 9.3 Automatische schakelaars

Zelfstandig werken

•  Wat: Lees hoofdstuk 9.3 op blz. 177 t/m 181, de betekennis van blauw woorden in jouw schrift noteren en maak opgaven: 28 t/m 36 op blz. 99  t/m 100.
  
• Hoe: 20 min zelfstandig werken, daarna mogen jullie overleggen.
  
• Hulp: Nova boek / Docent
  
• Tijd: 25 min .
  
• Uitkomst: 28 t/m 36 af
  
• Klaar: Huiswerk opgaven 28 t/m 40 blz. 92 t/m 103.      

Afsluiting H9.3 Automatische schakelaars

1. Je kunt de delen van een automatische schakeling beschrijven.
2. Je kunt de werking van een reed-contact uitleggen.
3. Je kunt de aansluitpunten van een transistor benoemen.
4. Je kunt de werking van een transistor uitleggen.
5. Je kunt de werking van een relais uitleggen.
6. Je kunt schema’s van schakelingen met een relais of een transistor uitleggen.
7. + Je kunt een inbraakalarm met een LDR uitleggen.