12.4 klas 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

12.4 Kou en hitte 

Blz 151

Wat gaan we doen?

Paragraaf 12.4

Opdrachten maken 

Vorige lessen 

Vleeseters - planteneters - alleseters

Ademhaling bij insecten en vissen 

Planten (hout & bastvaten)

Hoe blijft een dier koel?

Sommige organismen zijn warmbloedig (constante temperatuur)

Dieren voorkomen dat ze niet te warm worden (aanpassingen)

Hoe blijft een dier koel?

Zomervacht (verharen) = dunnere vacht 

Warmte afgeven via het bloed (warmte gaat vanuit het bloed door de huid naar de lucht)

Lucht laten stromen (als het waait, wordt er warmte afgegeven. Door de wind stroomt en koele lucht langs de huid) koele lucht neemt de warmte op 

Hijgen  via de bloedvaten in de tong wordt er warmte afgegeven 

Wat betekent "warmbloedig"

Er zijn verschillende aanpassingen om te voorkomen dat dieren niet te warm worden. Schrijf er twee op.

Hoe blijft een dier warm?

Dieren moeten onderkoeling voorkomen 

Isolatie (wintervacht - verenkleed)

Klein oppervlak 

Kou vermijden (winterslaap)

Hoe blijft een dier warm?

Tijdens een winterslaap: daalt lichaamstemperatuur, hartslag en ademhaling.

Verbruikt zo min mogelijk energie

Reservevoedsel 

Winterrust in de winter (af en toe wordt het dier wakker)

Verschil winterrust en winterslaap

Wat is het verschil? Tijdens de winterslaap zakt de lichaamstemperatuur flink (bijna tot 0 graden), de ademhaling en het hartritme worden op een laag pitje gezet. De winterslaap is ook continue, dieren in winterslaap ontwaken niet tussendoor.

Tijdens de winterrust dalen de hartslag en ademhalingsfrequentie wel, maar daalt de lichaamstemperatuur slechts een paar graden. Bovendien ontwaken winterrustende dieren af en toe om even wat te eten.

Wat is het voordeel van een winterslaap voor zo'n winterslaper?

1. Het dier koelt niet af, zijn lichaam blijft op temperatuur.
2. Het dier verbruikt minder energie en heeft minder eten nodig
3. Het dier rust zo uit van het voedsel verzamelen in de zomer

Waarom zien vossen er verschillend uit?

Elke vos is aangepast aan zijn leefgebied

Poolvos = aangepast aan de kou op Noordpool

Woestijnvos = aangepast aan de warmte in het woestijn

Gewone vos = aangepast voor normale temperaturen

Wat voor aanpassing heeft een dier in het poolgebied gemaakt om te overleven in de kou?

Hoe overleven planten droogte?

Planten hebben aanpassingen

Lange wortels (50 m)

Zo min mogelijk water verdampen (kleine bladeren - extra laag op bladeren)

Hoe overleven planten kou?

Poolplanten nemen weinig water op (grond is bevroren)

Bovenste laag is ontdooid 

Alleen maar kleine planten

D

Warme/ woestijn gebieden

Haren tegen de wind.

Poolplanten

Woestijnplanten

Koude gebieden

Woestijnplanten

1. Grote bladeren zo kunnen ze veel water verdampen
2. Lange stengels zo kan er veel vocht getransporteerd worden
3. Grote bloemen dan kan er beter voortplanting plaatsvinden
4. Kleine bladeren om zo weinig mogelijk water te verdampen

Aan het werk 

Kies uit: paragraaf 12.3 / 12.4 of samenvatten of test je zelf of online oefentoets