2.1.1 Vorming van de Alpen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Les 1

Waar zijn we? 5 min

Video + vraag 5 min

Aantekeningen + vragen 15 min

Aan het werk 10 min

Afsluitende vragen 5 min

Lesdoelen:

Je kan beschrijven hoe een plooiingsgebergte ontstaat door plaatbeweging.

Je kan de verschillen tussen jonge en oude gebergten beschrijven en herkennen.

• De Alpen

§.2.1

Welke plaatbeweging
veroorzaakt de Alpen?

Ontstaan Alpen

• Convergente plaatbeweging.
• Continentale platen.
• Plooiingsgebergte  waar de twee platen samenkomen.

Italië hoort bij de Afrikaanse plaat.

1. Juist
2. Onjuist

"Italië hoort bij de Afrikaanse plaat."
Leg uit waarom deze uitspraak juist is.

Jonge en oude gebergten

Kenmerken jong gebergte

• Hoog >1500 m
• spitse toppen
• diepe dalen
• steile hellingen

Kenmerken oud gebergte

• niet zo hoog <1500 m
• afgeronde toppen
• ondiepe dalen
• flauwe hellingen

1

2

Jong gebergte

Kenmerken jong gebergte

• Hoog >1500 m
• spitse toppen
• diepe dalen
• steile hellingen

Kenmerken oud gebergte

• niet zo hoog <1500 m
• afgeronde toppen
• ondiepe dalen
• flauwe hellingen

Oud gebergte

Kenmerken jong gebergte

• Hoog >1500 m
• spitse toppen
• diepe dalen
• steile hellingen

Kenmerken oud gebergte

• niet zo hoog <1500 m
• afgeronde toppen
• ondiepe dalen
• flauwe hellingen

Aan het werk

• Huiswerk 2.1: 1 en 2
• Fluistertoon overleggen
• Ik loop door de klas, kom vanzelf bij je.
• In ieder geval af:
• Opdracht 1.
• Pak dus een atlas!

Afsluiting

Een jong gebergte heeft afgeronde toppen.

1. Juist
2. Onjuist

De Alpen zijn ontstaan bij een divergente plaatbeweging

1. Juist
2. Onjuist

Wanneer twee continentale platen botsen, krijg je bergen.

1. Juist
2. Onjuist

Een ander voorbeeld van een plooiingsgebergte is het Himalayagebergte.

1. Juist
2. Onjuist

Lesdoelen

Je kan uitleggen hoe verwering het landschap afbreekt.

Je kan uitleggen hoe erosie het landschap afbreekt.

Je kan uitleggen hoe sedimentatie het landschap opbouwt.

Verwering

= Het uit elkaar vallen van gesteente onder invloed van weer, zwaartekracht en plantengroei.

2 soorten verwering

1. Mechanische/fysische verwering:

• Het gesteente wordt uit elkaar getrokken of geduwd.
• Temperatuurverschillen/ (zonder water)
• Vorstverwering (met water)
• Biologische verwering (wortels van planten)
• Zwaartekracht

2 soorten verwering

2. Chemische verwering

• Het gesteente valt uit elkaar door een chemische reactie 
• Bacteriën
• Zuren
• Schimmels

Verwerings-materiaal

• =Puin dat ontstaat bij verwering
• Verplaatst door:

1. Zwaartekracht
2. (Gletsjer)rivieren
3. Zee
4. Wind

• Dit transport veroorzaakt erosie!

Erosie

= Het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met  verweringsmateriaal geladen water, ijs of wind.

Hoe ziet dat eruit?

Sedimentatie

• Uiteindelijk blijft dit materiaal ergens liggen.
• Dit heet sedimentatie.
• =Het neerleggen van (verwerings)materiaal.

Voorbeelden van sedimentatie

Sedimentatie door rivier

Sedimentatie door wind

Sedimentatie door zee

Sedimentatie door gletsjers/ijs

Sedimentatie

Hoe langzamer het transport, des te kleiner het neergelegde materiaal.

De grootste stenen blijven dus als eerste liggen!

Aan het werk

• Huiswerk 2.1: 1, 2, 5 en 6
• Fluistertoon overleggen
• Ik loop door de klas, kom vanzelf bij je.
• In ieder geval af: Opdracht 2.

Afsluiting

Sleep d

Erosie

Vorstverwering

Sedimentatie

Chemische verwering