3.2 Wie heeft de macht?

• Wereldoriëntatie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Politiek

3.2 Wie heeft de macht?

Wat gaan wij doen?

Herhaling

Instructie 3.2 Wie heeft de macht

Aan de slag

Nieuwsquiz

Afsluiting

Politiek is:

Het maken van keuzes en het nemen van beslissingen zodat een land, provincie of gemeente kan worden bestuurd.

Algemeen belang

Besluiten die voor veel mensen 

belangrijk zijn:

• Goed onderwijs
• Zorgen voor vrede, orde en veiligheid
• Aanleggen van wegen
• Goede gezondheidszorg voor iedereen

Democratie

• 'De macht van het volk'

• Directe democratie: het volk mag meebeslissen over een wet (referendum)

• Indirecte democratie: het volk kiest vertegenwoordigers die voor hen besluiten nemen

Leerdoel 3.2

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de verschillen tussen democratie en dictatuur zijn.

Democratie

• de burgers hebben rechten en plichten
  
• de overheid heeft óók rechten en plichten
  
• er zijn vrije verkiezingen
  
• er is een grondwet
  
• er zijn grondrechten
  

Kenmerken parlementaire democratie

1. Er zijn  verkiezingen en er is algemeen kiesrecht
2. De politieke macht ligt, namens de burgers, bij hij het parlement (Eerste en Tweede Kamer) 
3. Elk besluit wordt genomen met een meerderheid van de stemmen
4. Er is een grondwet
5. Er is sprake van 'scheiding der machten" ofwel een Trias politica

Nederland is een rechtsstaat

• Er zijn grondrechten
• Er is onafhankelijke en openbare rechtspraak
• Er is een scheiding der machten
• Er is een grondwet
• De macht van de overheid is vastgesteld door rechtsregels

Kenmerken

Er is een grondwet. Hieronder zie je een paar artikelen van de grondwet. Dit zijn allemaal grondrechten of mensenrechten.

Daarnaast heb je ook plichten,

zoals de plicht om belasting

te betalen.

Dictatuur

• de macht is in handen van één persoon of groep
• meestal geholpen door het leger en geheime politie
• geen vrijheid van meningsuiting
• vaak maar één partij
• geen verkiezingen of onbetrouwbare verkiezingen
• de inwoners hebben vaak weinig rechten
• er is vaak terreur (geweld en dreigen met geweld) richting de eigen inwoners

Maar ook in een democratie...

...mag niemand teveel macht hebben!

Trias Politica

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Wetgevende:

Regering en parlement gaan over de wetgeving in Nederland.

Regering = koning + ministers

Parlement = Eerste en Tweede Kamer

Minister komt met wetsvoorstel, parlement besluit of het goedgekeurd wordt!!

Uitvoerende:

Ministers zorgen ervoor dat de wetten goed worden uitgevoerd.

Geven opdrachten en richtlijnen aan ambtenaren of gemeentes!

Rechterlijke macht:

De rechters..... Kijken of iemand de wet heeft overtreden

Onafhankelijk...

Overheid moet zich zelfs houden aan wat de rechter zegt!

Aan de slag

Blz. 62-63.

Maak opdracht 5 t/m 7.

Blz. 65.

Maak opdracht 1 t/m 5.

NIEUWSQUIZ

Week 2

Schooljaar 2022-2023

Waarom wilde Rusland deze week een tijdelijke wapenstilstand met Oekraïne?

1. Het was de verjaardag van Poetin
2. Het was het Russisch-orthodoxe kerstfeest
3. Rusland had een pauze nodig om wapens naar het front te krijgen
4. Het was te koud om te vechten

Welke oud-paus werd afgelopen week begraven in Vaticaanstad?

1. Benedictus XVI
2. Franciscus
3. Johannes Paulus II
4. Johannes XXIII

Welke oud-voetballer wordt directeur topvoetbal bij de KNVB?

1. Danny Blind
2. Nigel de Jong
3. Patrick Kluivert
4. Edwin van der Sar

Welke tekst werd er in zowel Rotterdam als Venlo geprojecteerd op gebouwen?

1. Black Lives Matter
2. White Lives Matter
3. All Lives Matter
4. Gay Lives Matter

Na 4 dagen, 15 stemronden en een hoop gedoe tussen de Republikeinen, was er eindelijk een nieuwe voorzitter voor...

1. ...het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
2. ...de Amerikaanse Senaat.
3. ...de Republikeinse Partij
4. ...het Amerikaanse Hooggerechtshof

Van welke lid van het Britse Koningshuis verscheen deze week een 'explosief' boek met grote onthullingen?

1. Charles
2. Harry
3. Meghan
4. William

In welk land bestormden honderden aanhangers van de oud-president zondag regeringsgebouwen?

1. Brazilië
2. Canada
3. Mexico
4. Verenigde Staten

Wie werd dit weekend voor de 

3e keer Europees Kampioene 

schaatsen allround?

1. Jutta Leerdam
2. Antoinette Rijpma-de Jong
3. Irene Schouten
4. Ireen Wüst

De Duitse regering is van plan het plaatsje Lüzerath te slopen. Waarom?

1. Er moet een bruinkolenmijn worden aangelegd
2. Er woont niemand meer in het dorp
3. Het dreigt weg te zakken in de grond
4. Het moet een natuurgebied worden

Wie werd deze week verkozen tot mediapersoon van het jaar?

1. André van Duin
2. Tim Hofman
3. Arjan Lubach
4. Matthijs van Nieuwkerk

Bij 2 inbraken in een kinderboerderij, werden de eerste keer 2 konijnen gestolen. Wat deden de dieven de tweede keer?

1. Ze ruilden een van de konijnen om voor een ander konijn
2. Ze brachten de konijnen weer terug
3. Ze vielen in slaap tijdens de inbraak
4. Ze lieten een dreigbrief achter: 'Volgende keer nemen we de ezel mee!'

Wat was er bijzonder aan de (mislukte) Europese raketlancering van afgelopen maandag?

1. De raket werd gelanceerd vanaf een vliegtuig
2. Het was de eerste ruimteraket die vanuit West-Europa werd gelanceerd
3. Alle Europese landen waren betrokken bij de ontwikkeling
4. Er zaten 100 satellieten in: een record

In welke Belgische stad is een 11-jarig meisje per ongeluk doodgeschoten bij de 'drugsoorlog', die daar al een tijdje bezig is.

1. Antwerpen
2. Brugge
3. Brussel
4. Gent