3:4: De handel groeit weer

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

H3.4: Kastelen, kloosters en steden

3.4: De handel groeit weer

leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

Waarom steeg de landbouwproductie?

Drieslagstelsel

ontginnen

Uitleg begrippen:

Drieslagstelsel: door het verdelen van de grond in drie gedeelten, kon de landbouwgrond langer herstellen en was dus langer bruikbaar.

Ontginnen: stuk bos kappen om er landbouwgrond van te maken.

Hoe ontstonden en groeiden steden?

Meer oogst = meer voedsel 

Bevolking groeit + overschot voedsel  (teveel )

Overschot kun je ruilen. 

  Waarom groeide de handel?

Samenwerking in Noord-Europa

De Hanze:

Een samenwerkingsverband van handelaren en steden in Noord en West Europa.

Ontstaan geldeconomie: een economie waarin mensen elkaar met geld betalen.

In een geldeconomie

1. betalen mensen hun pacht in graan en eieren.
2. brengen boeren een steeds groter deel van hun oogst naar de markt.
3. maken mensen hun spullen zoveel mogelijk zelf.
4. ruilen boeren een deel van hun oogst voor geld.

Leg uit wat het drieslagstelsel betekent.

De sociale lagen in een middeleeuwse stad

1. Rijke kooplieden en meesters van een gilde
2. Winkeliers en ambachtslieden
3. mensen zonder vast werk, vaak arm
4. oude en zieke mensen

Aan de slag:

Maken: 1 t/m 7 (bladzijde 153 t/m 157)

Economische functie van een gilde:

Sociale functie van een gilde:

Afspraken over prijs en kwaliteit.

Voorkomt concurrentie

Leden van een gilde steunden elkaar bij overlijden en ziekte.

Gilde:

Groep mensen in een stad met het zelfde beroep

leerling

gezel

Meester

Burgers werden steeds machtiger

Stadsrechten 

• Eigen regels en wetten
• Eigen rechtspraak
• Recht om een stadsmuur te bouwen
• Recht om een markt te houden

Stadsrechten werden gekocht van de heer. 

Sinds 1243 zijn eigen stad.

De eerste plattegrond van Sittard.

Burgers werden steeds machtiger

Rechtspraak

schout: voorzitter van de rechtbank, benoemd door heer

schepenen: andere rechters, benoemd door rijke burgers

Bestuur:

schout en schepenen

B4 De handel groeit weer

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

Is er nog iets dat ik niet voldoende heb uitgelegd?