NUN 1F-2F H1.2 Doel en publiek tm opdr 9

• Nederlands voor anderstaligen
• MBO
• Studiejaar 1

les-informatie

lesdoel   uitleggen / oefenen / toetsen 

past bij   Nu Nederlands 1F-2F boek A Lezen 1.1

auteur   MB

datum   september 2022

Leesvaardigheid trainen

doelen

- beter lezen

- sneller lezen

- voorbereiden op toetsen (periode 1 - 5) 

   en examen (periode 6)

NUN 1F-2F LEZEN

H.1 Teksten verkennen

1.2 Doel en publiek

We beginnen met het boek dicht.

Daarna gaan jullie de theorie lezen.

Vervolgens lees je teksten en maak je opdrachten.

Leesvaardigheidstraining

H.1 Teksten verkennen

1.1 Onderwerp en hoofdgedachte

1.2 Doel en publiek

1.3 Betrouwbaarheid van een tekst

Lezen 1.2   Doel en publiek

het doel - de bedoeling

hier

bedoelen (ww)

ik bedoel

ik bedoelde

ik heb bedoeld

het doel	de omschrijving	voorbeeld tekstsoorten
amuseren	de lezer een leuke tijd geven	het gedicht, het stripverhaal, het leesboekje
informeren	informatie (uitleg) geven	het studieboek, de krant, de voorlichtingsfolder
instrueren	instructie geven (wat moet je doen)	de gebruiksaanwijzing, het recept
overtuigen, betogen	de lezer krijgt dezelfde mening als de schrijver	het internet-forum, de politieke folder
overhalen	de lezer gaat doen wat de schrijver wil	de reclamefolder, de uitnodiging, de actie-oproep

1.2 Doel en publiek         doel: 

tekst A   onderwerp: vlinders

Vlinders, kapellen of schubvleugeligen (Lepidoptera) zijn een orde van gevleugelde insecten. De orde van de vlinders is na de orden van de vliesvleugeligen, de tweevleugeligen en de kevers, de grootste insectenorde binnen het dierenrijk: er zijn ongeveer 160.000 beschreven soorten. Vlinders leven in uiteenlopende biotopen: van koude toendra's tot woestijnachtige gebieden. De meeste soorten leven in tropische of subtropische gebieden. In het Nederlands Soortenregister staan van de 18.000 inheemse Nederlandse insectensoorten ruim 2200 soorten als vlinder geregistreerd, zodat ruim 12% van de Nederlandse insectensoorten bij de orde van de vlinders is ingedeeld.

bron: Wikipedia.nl   geraadpleegd 24-09-2022

1.2 Doel en publiek                     doel: .....

tekst B   onderwerp: vlinders

Heb je een tuin en wil je daar veel meer vlinders zien, 

maak dan een bloemenweide.

Stappenplan

-Verwijder daar waar je bloemen wil hebben het gras (en eventueel de tegels). --Verwijder eventueel aanwezig scherp zand en maak de bodem wat losser.

-Koop goed zaad, biologisch en van inheemse plantensoorten. Zorg dat het zaadmengsel past bij de grondsoort van je tuin.

-Meng meerjarig bloemenzaad met wat eenjarig zaad om ook in het eerste jaar al bloemen te krijgen.

-Zaai je grond in. Je kunt dat het beste in het najaar doen.

Lezen 1.2 Doel en publiek         doel .......

tekst C   onderwerp: vlinders

Erik wordt in zijn droom heel klein. Hij komt in de wereld van de insecten. Hij sluit vriendschap met een vlinder. Op een dag roept de vlinder:

" 'Daar, daar heb je haar weer!' Een grote vlinder cirkelde om een 

pioenroos, bleef even met gespreide vleugels zitten en fladderde toen schuin omlaag het gras in. (...) 'Ik moet erachteraan!' riep de vlinder, 'kijken waar ze woont! Ach, wat een schat!' En weg was hij. (...) "

Ze hebben de vlinder gevonden en die vliegt na een tijdje weer weg. "Zij fladderden erachteraan, op een tamelijke afstand. 'U moet haar nu inhalen,' zei Erik, 'en een praatje maken. Zo komen we tot niets.' 'Ja, dat is wel mogelijk,' antwoordde de vlinder, hevig bevend, 'maar waar moet ik het over hebben?'  "

bron: G. Bomans, Erik of het klein insectenboek. 2013

1.2 Doel en publiek       doel ....

tekst D   onderwerp: vlinders

'Het belang van nachtvlinders

Nachtvlinders zijn een enorm belangrijke groep in ecosystemen. Ze zijn bijvoorbeeld als vlinder een bestuiver van bloemen en een belangrijke bron van voedsel voor vogels en vleermuizen. Het broedsucces van veel vogels is afhankelijk van de aanwezigheid van rupsen. Rupsen zijn grazers en hebben een grote invloed op de vegetatie. We weten nog nauwelijks hoe belangrijk die invloed is. Nachtvlinders hebben dus een centrale plek in ecosystemen en nauwkeurig hun aantalsveranderingen volgen is dan ook belangrijk.'

bron: Vlinderstichting.nl   geraadpleegd 24-09-2022

                                                                                   de vleermuis

1.2 Doel en publiek                               -   doel: .....

tekst E   onderwerp: vlinders

Vlinders zijn welkom!

Help de natuur een handje en ga aan de slag in je tuin. Leg een mooie bloemen-zee aan en geniet in de zomer van de vele vrolijke kleuren om je heen. Er zijn niet meer zoveel vlinders en andere insecten als vroeger. De reden hiervoor 

zijn de moderne land- en tuinbouwmethoden die gebruik maken van che- mische meststoffen en pesticiden. De oude natuurlandschappen zoals graas-velden, bloemenweiden en andere open gebieden zie je ook steeds minder. Gelukkig kunnen wij daar iets aan doen, we hoeven er alleen maar de juiste planten voor in de tuin te zetten. Zo helpen we niet alleen de natuur, maar maken we onze tuinen ook een stuk vrolijker!

bron: https://florum.nl/vlindertuin-aanleggen/    geraadpleegd 24-09-2022

pesticide spuiten

tekstdoelen                                                  A

De voorgaande vijf teksten hebben allemaal hetzelfde onderwerp: vlinders.                                                 B

De tekstdoelen verschillen echter.

A - informeren (tekst uit Wikipedia)                         C

B - instrueren (stappenplan bloemenweide)

C - amuseren (Erik of het klein insectenboek)           D

D - overtuigen (nachtvlinders)

E - overhalen (vlinders zijn welkom)               E

1.2 Doel en publiek

het publiek

- de mensen die de tekst gaan lezen

- verschillende doelgroepen

bijv. studenten; ouders die hun kind voorlezen; 

leesgrage volwassenen; welzijns-medewerksters die een krant                                                                voorlezen

1.2 Doel en publiek

de lay-out - de opmaak

-de soort letters (vet ; schuin; HOOFDLETTERS)

-de grootte van de letters (                                     )

-de soort afbeeldingen

NUN 1F-2F LEZEN   H.1  Leesteksten verkennen

1.2 Doel en publiek

>Lees nu p.16                   wds >>>

- doel

- gele blok met theorie

- blauwe blok met voorbeeld

>Noteer onbekende woorden in je eigen woordenlijst.

>Maak opdracht 1 bij tekst 1 op p.17

max. 1 woord opzoeken & noteren

p.16    Theorie 1.2 Doel en publiek

de woordenschat                                              >>>

bereiken (ww)           - hier: wat de lezer moet denken of doen

verschillen (ww)        - niet hetzelfde zijn; verschil hebben

veelvoorkomend (bn) - die zijn er veel

de folder                   - het papier, het kleine boekje

de voorlichtingsfolder - de folder met informatie (bijv. ziekte)

het internetforum      - site waar mensen hun mening geven

de ingezonden brief   - brief met een ervaring of een mening die

                               een lezer aan een krant of tijdschrift stuurt

het CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek (serieuze bron)

p.17 opdracht 1   de woordenschat

de petitie               -actie om 'handtekeningen' te verzamelen om

                                aan te geven dat mensen iets (niet) willen

betaalbaar             -

de zakelijke rijder   -de persoon met een auto van zijn/haar werk

de consument        -

de overheid           -

teken, tekenen       -handtekening zetten; meedoen aan internet-actie

Natuur&milieu        -de organisatie die dingen doet voor een beter milieu

p.17   opdracht 1

1. Het onderwerp van tekst 1 is 

A   betaalbare elektrische auto's

2. De schrijver wil vooral bereiken:

A dat de lezer in actie komt*, zodat elektrische auto's betaalbaar worden.

* 'Teken de petitie'

p.17   opdracht 1

3. Het belangrijkste doel van tekst 1 is

D overhalen

4. Dat zien wij het best aan het woord

teken.

5. De hoofdgedachte van de tekst is:

C Teken de petitie en zorg dat de overheid elektrische auto's betaalbaar maakt.

p.17   opdracht 1

de bron van tekst 1                       serieuze bron

Natuur & milieu

Een organisatie die werkt aan oplossingen voor milieu- en klimaatproblemen in Nederland. Ze willen veranderingen bij de overheid, de bedrijven en de consumenten.

een serieuze informatiebron

p.18   oriëntatie op opdracht 2

In de instructie staat:

Wat is het belangrijkste doel van de teksten A tot en met I ?

In de tabel worden bij A - I tekstsoorten genoemd. De bedoeling is dat jij bedenkt welke tekstdoelen bij die tekstsoorten horen.

Er zijn dus geen hele teksten die je moet bekijken.

huiswerk voor volgende/deze week

boek A

-leer p.8 en 16

-herhaal p.9-15 en p.17

-maak p.18-20

p.18, opdracht 2 tekstsoorten en tekstdoelen

tekstsoort	informeren	instrueren	overtuigen	overhalen
A recept uit I taliaans kookboek		x
B nieuwsbrief van gezondheidsweb.nl	x
C stappenplan voor eerste-hulp-verlening		x
D artikel over lawinegevaar O ostenrijk	x
E flyer voor C lub P aradise gratis				x
F brief van gemeente werkzaamheden	x
G klachtenbrief over slechte toegang			x
H aanwijzingen werking kopieerapparaat		x
I advertentie van plaatselijk dierenasiel				x

p.18, opdracht 3 tekstdoelen van drie teksten

1. Het onderwerp van alle drie de teksten is schoonmaken.

2. Het doel van 

tekst 1 - informeren   bron: nu.nl (serieus)

tekst 2 - instrueren    bron: Go ! onderwijs (organisatie)

tekst 3 - overtuigen   bron: Nieuwsblad (Belgisch)

huiswerk voor volgende/deze week 

Leer p 8 en 16

Herhaal p.9-20

Maak p.21-23

p.20, opdracht 4, nummer 1
Tekst 2 is een

1. nieuwsbericht
2. studietekst
3. verslag

p.20, opdracht 4, nummer 2
Wat is de beste samenvatting van tekst 2?

1. Een Amerikaanse vrouw heeft ingebroken en onge-vraagd schoongemaakt.
2. Een Amerikaanse vrouw heeft schoongemaakt en is daarvoor veroordeeld.
3. Een Amerikaanse vrouw heeft $ 75 gevraagd voor een inbraak.

p.20, opdracht 4, nummer 3
De schrijver van tekst 2 wil

1. er vooral voor zorgen dat je iets gelooft.
2. je vooral iets laten vertellen wat je nog niet wist.
3. je vooral laten bedenken wat jij zelf vindt.

p.20, opdracht 4, nummer 4
Tekst 2 is vooral bedoeld voor

1. een algemeen geïnteresseerd publiek.
2. huiseigenaren met een schoonmaakhulp.
3. mensen die werken in de schoonmaakbranche.

p.20, opdracht 5, nummer 1 en 2

5. De handleiding (de instructie) bestaat uit drie stappen.

6. Dat kan ik zien aan

- de nummers

- het aantal afbeeldingen

- de signaalwoorden eerst, daarna, daarna.

p.20, opdracht 5, nummer 3
De schrijver van tekst 3 vindt het belangrijkst:

1. dat een schoonmaker de juiste dosering gebruikt in sopwater.
2. dat een schoonmaker eerst de minst vuile ruimtes schoonmaakt.
3. dat een schoonmaker het werk in de juiste volgorde doet.

p.20, opdracht 5, nummer 4 het publiek
Tekst 3 is vooral bedoeld voor

1. mensen die het leuk vinden om schoon te maken.
2. mensen die in een schoolgebouw werken.
3. professioneel schoonmaakpersoneel van GO !

p.20, opdracht 6, nummer 

p.20, opdracht 6, nummer 1
Tekst 4 is tekstsoort ...

1. nieuwsbericht
2. ingezonden brief
3. uitnodiging

p.20, opdracht 6, nummer 2

De schrijfster is zeer negatief over de schoonmaakhulp die zij gekregen heeft.

-Het voorbeeld dat zij geeft:

De huishoudelijke hulp wil niet twee verschillende doekjes gebruiken voor keuken en wc.

-negatieve woorden:

waardeloos, belachelijk, slechte

huiswerk voor de volgende/deze les

- leer p. 8 en 16

- herhaal p.9-20

- maak p.21-23

p.21, opdracht 7   tekstdoelen

de uitspraak, de bewering	w	nw
A. In een informatieve tekst ... die je nog niet wist.	x
B. In een instructie ...opsomming. die je moet doen.	x
C. ...overtuigen dat iets niet goed is ... negatieve woorden	x
D. ... overtuigen dat iets goed is ... positieve woorden	x
E. De stappen in een instructie ...volgorde waarin ...doen.	x
F. Bij een instructie laat de afbeelding ... zien ... doen.	x

p.21-22, opdracht 8 bij tekst 5

Doe je boek even dicht.

Tekst verkennen

titel: Moet ik stage lopen als ik een mbo-opleiding volg?

tussenkopjes: 

.Bpv bij erkend leerbedrijf

.Praktijkovereenkomst tussen school, 

leerling en erkend leerbedrijf

.Stagevergoeding of salaris

bron: www.rijksoverheid.nl

                                         afbeelding

p.21, opdracht 8

Lees de hele tekst eerst oppervlakkig.

Maak nummer 1 en 2.

Ga daarna per vraag in de tekst zoeken naar het beste antwoord bij nummer 3-8.

p.21, opdracht 8, nummer 1 en 2

1. A, C
2. C, B
3. B, B
4. A, B

p.21, opdracht 8, nummer 3 en 6
Let op de nummers!

1. A, C
2. A, B
3. C, B
4. B, C

p.21, opdracht 8, nummer 4 en 5

4. Latisha doet de meeste praktijkervaring op, want zij werkt een paar dagen en gaat minder naar school.

Wouter doet alleen praktijkervaring op tijdens zijn stages.

5. Nee, want er moet altijd een begeleider aanwezig zijn als de mbo-student aan het werk is.

p.21, opdracht 8, nummer 7 

individuele antwoorden

7.   bijvoorbeeld:

Ja, dit was voor mij een interessante tekst, want er staat nieuwe info in.

Nee, ik heb niets aan deze tekst, want dit wist ik allemaal al.

p.21, opdracht 8, nummer 8
Deze tekst is bedoeld voor

1. ouders van studenten
2. mbo-studenten die al stage lopen
3. studenten die een mbo-opleiding volgen

p.22 Woordenschat

1. Waarom moet je die vier woorden onderstrepen?

p.22, opdracht 2    nr.2 woordbetekenissen afleiden

de begeleiding     - iemand helpt een ander met de dingen die

                            de ander moet doen

de overeenkomst - het contract, de afspraken

de vergoeding      - het geld dat je krijgt omdat je iets doet

                            (meestal minder dan salaris)

de bepaling          - de regel, de afspraak

p.23, opdracht 9, nummer 3 - 6

3. Een jobcoach biedt ondersteuning bij ...

4. Fatik vroeg tijdens het sollicitatiegesprek of hij een vergoeding zou krijgen voor ...

5. In het reglement (...) staat ook een bepaling over ....

6. (...) om een overeenkomst te tekenen.

het reglement - alle regels bij elkaar

p.23, opdracht 9, nummer 7-10

het synoniem

  7. de beloning           - de vergoeding

  8. het contract          - de overeenkomst

  9. de hulpverlening   - de ondersteuning

10. het voorschrift      - de bepaling

p.23, opdracht 9, nummer 11-14

individuele antwoorden, bijvoorbeeld:

11. Ik heb nog begeleiding nodig bij het wassen van

      cliënten.

12. Ik heb nog geen overeenkomsten getekend.

      Ik heb mij OnderwijsOvereenKomst getekend.

13. Ik heb nog nooit een vergoeding gekregen.

      Ik heb vorige maand mijn salaris gekregen.

14. Niet iedereen maakt huiswerk.