Les 8: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918: 3.2 en 3.3 Nederland en Belgische vluchtelingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§3.2: Nederland tijdens de oorlog

Wat merkte Nederland van de oorlog? Leg dit uit aan de hand van 3 voorbeelden.

Nederland profiteert van WOI:

NLse Economie: 

+ Bloeiende economie 

+ In- & uitvoer grondstoffen en producten

Gevolgen:

+ Sluiten bedrijven (werklozen)

+ Ontstaan voedseltekorten -->

75% prijsstijging, armen de dupe

+ Opkomst smokkel en zwarthandel

 

NLse Economie WOI:

+ Na aantal jaar

+ Handelsbelemmeringen

+ Invoer grondstoffen en producten neemt af 

 

NLse Economie WOI:

+ WOI voordeel NL

+ Vrienden blijven met handelspartners (DUI/BE/GB)

+ Veel winst

 (monopolie handel)

Informatie bij deze dia:

De docent gaat in deze dia het hebben over de gevolgen van de neutraliteit van Nederland voor zowel de economie als de samenleving. De docent vertelt in eerste instantie over de economische situatie voorgaande de WOI. Hier vertelt de docent over: 

Voor het begin van de WOI had Nederland een boeiende economie. Er werd veel handel gedreven met omliggende landen en er werden dan ook veel grondstoffen en producten in- en uitgevoerd. Er was niets mis met de economie. Toen de oorlog begon wou de NLse regering deze trend doorzetten. Dit wouden ze bereiken door bijvoorbeeld even goede vrienden te blijven met de handelspartners. De Nederlandse regering bleef dus zoveel mogelijk handel drijven met de omliggende landen. Ook tussen landen die tegen elkaar aan het strijden waren. Dit leverde veel geld en winst op, omdat Nederland als een van de weinige landen geen oorlog hoefde te voeren en zo dus producten konden leveren. Ze hadden een soort van monopolie in de handel.

Na mate de oorlog steeds verder volgde kwamen er steeds meer handelsbelemmeringen naar voren. Een van de belangrijkste en meest invloedrijke hebben we het voor de vakantie over gehad. Weet iemand dat nog? Docent laat een aantal leerlingen hun antwoord zeggen. Bij het eerste goede antwoord vraagt de docent wat deden ze in de onbeperkte duikbotenoorlog ook alweer? En gaat vervolgens na het antwoord te hebben gehoord kort in welke gevolgen dit had voor NL. (zie blok rechts onder).

Daarna gaat de docent de leerlingen vragen welke mening de tekenaar heeft ten opzichte van de winsten die in deze tijd worden behaald. Hierna gaat de docent een bruggetje maken naar de volgende dia door te zeggen: 

Er moest iets gebeuren om de voedseltekorten aan te pakken. 

   

Voedselvoorziening moet beter worden georganiseerd!!!

De oplossing

Distributiesysteem wordt ingevoerd.

Boeren krijgen de opdracht om graan en peulvruchten te verbouwen.

Regering koopt de opbrengst voor vastgestelde prijzen.

1

2

Informatie bij deze dia:"

De docent gaat bij deze dia vertellen welke oplossingen werden ingevoerd om de voedselvoorziening beter te organiseren. Dit doet de docent bij 1 door het uit te leggen en bij 2 door de leerlingen te vragen wat ze denken dat een distributiesysteem is. Dit doet de docent door de foto van de bonkaarten te laten zien. Na de antwoorden van de leerlingen gaat de docent uitleggen wat het inhoud. 

Wat merkte Nederland van de oorlog? 

Leg dit uit aan de hand van 3 voorbeelden.

Informatie bij de dia:

Hier blikt de docent terug op de les met de leerlingen en vraagt aan de leerlingen de hoofdvraag van deze les. Deze bespreken ze samen om uiteindelijk tot een gezamenlijk antwoord te komen.

Leg aan de hand van 2 voorbeelden uit hoe de Belgische vluchtelingen in Nederland werden opgevangen?

Op de vlucht:

+ 4 augustus 1914: Duitsland valt België binnen

+ Eind 1914: Eén miljoen Belgen op de vlucht naar NL

+ In Nederland werden ze opgevangen

+ Eerste weken bij gewone burgers --> steeds meer vluchtelingen -->  ontstaan voedsel- en opvangtekorten 

+ Vluchtelingenkampen over heel NL

Mei 1915: Grens met België gaat dicht

De grens met België gaat dicht:

Hoe werd de Belgisch-Nederlandse grens  afgesloten? En welke naam is er aan gegeven?

Waarom werd dit door de Duitsers geplaatst? 

+ Dodendraad: Hek van prikkeldraad langs de Belgisch-Nederlandse grens dat onder hoge spanning stond

Gevolgen voor Nederland:

+ De Dodendraad helpt NL neutraal te blijven

+ Helpt tegen grenssmokkel

+ Minder vluchtelingen uit België

De Dodendraad:

Leg aan de hand van 2 voorbeelden uit hoe de Belgische vluchtelingen in Nederland werden opgevangen?

Netflix tip:

Keerpunt in de Eerste Wereldoorlog

Amerika gaat meedoen in WOI

Rusland trekt zich terug uit WOI

December:

April:

Rusland in WOI:

+ 1914: Rusland in oorlog met Duitsland en Oostenrijk-Hongarije 

+ Bevolking: 

- Arme boeren (geen eigen land)

- Arbeiders in de industrie (hongerloontje) 

- Soldaten (slecht voorbereid) 

+ Woonden in smerige stadswijken

+ Wegens WOI grote voedseltekorten

Rusland 1917:

+ Grote onvrede onder de bevolking

+ Voedseltekorten

+ Mensen in de steden --> honger

+ Februari --> rellen in Sint-Petersburg

+ Leger weigert op opstandelingen te schieten

+ Tsaar moest aftreden

+ Begin Russische Revolutie

Protesterende fabrieksarbeiders Rusland febr. 1917

Tsaar Nicolas II tekent de troonafstand op 2 maart 1917.

Het Huiswerk:

WB (Blz. 34-36) §3.2 Opdr. 7 t/m 16

Klaar?

Laat je werk controleren bij docent

Toestemming?

Pak je mobiel en bekijk het volgende filmpje (met oortjes in):

https://www.npostart.nl/14-18-nederland-tijdens-de-eerste-wereldoorlog/05-04-2014/NPS_1241735

Tekst