De Beatrijs les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

* Maak jij kennis met je eerste historische tekst!

* Symboliek in teksten

* Vragen die centraal staan:

      1. Wat zien we terug van de ME?

      2. Welke kenmerken van ME literatuur

           zien we terug?

      3. Welke vragen uit de Beatrijs komen 

          terug in onze levens? 

In de middeleeuwen was er een standenmaatschappij. Wie stond hierin bovenaan?

1. De koning
2. De adel
3. De geestelijkheid
4. De boeren

Standenmaatschappij
--> 3 standen:

1. Geestelijkheid

2. Adel

3. Boeren/burgers

De hulp van God

• Het leven van de mensen in de vroege Middeleeuwen was zwaar.
  
• Veel van de dingen om hen heen begrepen ze niet.
  

• Bij ziektes, natuurrampen of hongersnoden vroegen ze God om hulp.
  
• De mensen van de kerk, de geestelijken, hielpen hen hierbij.
  
• Hiervoor moesten de boeren wél belasting betalen...
  

Paleizen...

Tussen 1309 en 1377 woonden de pausen niet in Rome, maar in de Franse stad Avignon. Dit was in die tijd hun paleis, het Palais des Papes.

• De Paus, de leider van de kerk, had in de Middeleeuwen enorm veel macht, soms zelfs meer dan een koning of keizer.

• De Paus en andere hoge geestelijken, zoals bisschoppen, hadden veel grond en woonden in enorme paleizen, vol luxe.

...en kloosters

• Lage geestelijken, zoals priesters, monniken en nonnen, woonden en leefden vaak veel eenvoudiger.

• Monniken en nonnen waren zelf niet rijk, de kloosters soms wél: zij hadden veel grond en kregen pacht van de boeren op hun land.

Leven in een klooster

Zou jij kunnen leven in een klooster?

2.30: opstaan

2.30 - 3.00: studie en meditatie

3.00 - 5.00: kerkdienst /bidden

5:00 - 6:00: studie en meditatie

6:00 - 7:30: kerkdienst /bidden

7:30 - 8:00: werken

8:00 - 9:30: kerkdienst /bidden

9.30 - 12.00: werken

12.00 - 13.30: kerkdienst /bidden

13.30 - 14.00: avondeten

14:00 - 16:15: werken

16:15 - 17:30: kerkdienst /bidden

17:30 - 18:00: studie en meditatie

18:00 - 18:30: kerkdienst /bidden

19:00: slapen

• In een klooster werd veel gebeden door de monniken en nonnen, maar ze werkten ook hard, bijvoorbeeld op het land.
• Daarnaast verzorgden zij de zieken en hielpen mensen bij hun geloof in God.

• In de kloosters werden soms ook oude boeken overgeschreven. 
• Dit duurde heel lang: het was dus echt 'monnikenwerk'.

Video

Echt monnikenwerk!

In de middeleeuwen werden verhalen:

1. verteld
2. voorgelezen

Symboliek

Voor en tijdens de middeleeuwen had bijna alles een symbolische betekenis. Een stuk hout was niet zomaar een stuk hout, maar het was het symbool voor het kruis waar Christus aan was vastgespijkerd. Bloemen en beesten hadden ook een symbolische betekenis. Een roos bijvoorbeeld, verwees naar de liefde en een haas stond voor lafheid. 

Waarom zoveel symbolen in de middeleeuwen?

   

      

In de ridderromans speelt hoofsheid een grote rol. Maar wat betekent dat eigenlijk?

1. Dat je je hoofd erbij moet houden in een gevecht.
2. Dat heeft te maken met eervol en respectvol omgaan met elkaar.
3. Dat je trouw bent aan een hoofd, namelijk de koning of keizer.
4. Dat je op een zoektocht gaat.

Cijfers en kleuren met symbolische waarde. welke ken jij?

Symboliek - kleuren

rood

zonde / geweld

wit

maagdelijkheid, reinheid en waarheid 

blauw

kleur van adel, reinheid en vroomheid en Maria

   

      

Symboliek - Cijfers 

2   

aards / waarschuwing voor gevaar. (tweedeling Goed-Kwaad) 

3   

is een heilig getal. Het verwees naar God die de Drie-eenheid had van  vader, Zoon en Heilige Geest Als je 3x dezelfde boodschap/opdracht kreeg, dan wist je dat het van God kwam.

5 

hoort bij Maria, omdat haar naam uit 5 letters bestaat.

7 

ook een heilig getal, staat voor compleetheid (God schiep de wereld in      6 werkdagen + 1 rustdag) 

De Beatrijs: hoe?

* Eerst lees je vraag 2, 3, 5, 7 en 8 (blz 84)

* We bekijken een korte samenvatting

* Ik lees de fragmenten (in moderne 

     vertaling voor). Lees mee in je boek, en 

     onderstreep symbolen.

   

      

Hoeveel kon je van deze fragmenten begrijpen?

0100

Het begrijpen van een (hertaald) fragment uit een middeleeuwse tekst was

Veel moeilijker dan gedacht

Iets moeilijker dan gedacht

Precies zoals verwacht

Iets makkelijker dan gedacht

Veel makkelijker dan gedacht.

Zou jij alles opgeven voor de liefde, net zoals Beatrijs?

Ja

Nee

"Beatrijs" - Om over na te denken

* Vind jij dat vergeving voor gemaakte fouten altijd

mogelijk is?

* Voor Beatrijs is het minder erg om hoer te zijn dan

om uit bedelen te gaan. Waarom was dat in die tijd

zo en geldt dat nu nog steeds?

* Beatrijs zou je kunnen lezen als een modern lover-

boyverhaal. Wat vind je van deze vergelijking? 

Hoe zag dat er nu uit als een non intreedt/"trouwt"?