5.4 Schrijven en formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1,2

Instructie

Nieuw Nederlands

5.4 Schrijven en formuleren

Lesdoelen

Je weet wat een instructie is.

Je weet hoe je een instructie moet schrijven.

Hoe je makkelijk leesbare zinnen schrijft.

Opdracht 

Voor de onderstaande opdracht krijg je 2 minuten
de tijd.

• Vouw een papieren vliegtuig.
  

Geen instructie!

Opdracht 1b Vergelijken

Bekijk de vliegtuigjes die gevouwen zijn door iedereen uit de klas. Niet alle vliegtuigjes zullen gelijk zijn. 

• Hoe kan het dat niet alle 

       vliegtuigjes gelijk zijn?

Bron: www.steamcommunity.com via Google

Een instructie

• De vliegtuigjes zijn niet allemaal gelijk, omdat er geen uitleg gegeven is over hoe en in welke volgorde je een vliegtuigje moet vouwen. Je noemt  deze uitleg een instructie.

• Bij een instructie leg je iemand uit hoe je iets moet doen. Het is belangrijk dat je de informatie in een logische volgorde opschrijft. 

We doen de opdracht nog een keer...

Vouw een vliegtuigje volgens de instructie die je hiernaast ziet.

Bron: https://nl.123rf.com via Google

Een instructie schrijven

Met een instructie geef je informatie hoe de lezer iets moet doen, maken of uitvoeren.

Je hebt net zelf gemerkt hoe het is om iets zonder en met een instructie te doen.

Opdracht 2

Kijk naar de instructie hiernaast. Het is een instructie voor een spel met een fles.

Zet de verschillende stappen in een logische volgorde zodat er een duidelijke instructie ontstaat.

Speluitleg

1) Ga in een kring om de fles zitten.
2) Schrijf de opdracht op een papiertje en rol hem op.
3) Voer de opdracht uit die op het papiertje staat.
4) Draai de fles rond tot hij stopt.
5) Bedenk allemaal een opdracht.
6) Degene naar wie de fles wijst, pakt een papiertje uit de fles.
7) Stop de opdrachten in een fles.

Bron: www.jeanne-miniatuur-schilderij.nl via Google

Noteer de juiste volgorde in je schrift.

Antwoord:

Juiste volgorde moet zijn:

5 - 2 - 7 - 1 - 4 - 6 - 3

Wat is de juiste volgorde?

1. 2, 5, 4, 7, 1, 6, 3
2. 5, 7, 2, 4, 1, 6, 3
3. 5, 2, 7, 1, 4, 6, 3
4. 5, 2, 1, 6, 7, 4, 3

Een instructie schrijven

• Een instructie schrijf je in de gebiedende wijs, dat betekent dat de meeste zinnen beginnen met een werkwoord (doe-woord). 

• Soms is het ook belangrijk dat je bepaalde dingen nodig hebt, de ingrediënten of benodigdheden. Hiervoor maak je een lijstje.
  

• Bij een instructie moet je ook aandacht besteden aan hoe je tekst eruit ziet, de lay-out. Schrijf korte en duidelijke zinnen, maak gebruik van plaatjes, gebruik een titel en kopjes. 

Schrijf geen overbodige informatie bij een instructie. 

Kijk bij de eerste serie lessen schrijfvaardigheid als je nog wat wilt weten over de opmaak, lay-out, van een tekst.

Maak gebruik van verschillende bronnen bij het schrijven van je instructie. Hierbij kun je denken aan het internet, een boek, een klasgenoot, een familielid, een vriend(in), enz.

Zo schrijf je een duidelijke instructie

• Noteer in de titel waar de instructie over gaat: Zo bak je pannenkoeken.
• Schrijf op welke spullen je nodig hebt: Neem schaar, papier, hamers en spijkers.
• Schrijf ik korte en duidelijke zinnen op wat er gedaan moet worden.
• Zet de zinnen onder elkaar in de juiste volgorde.
• Nummer de zinnen of gebruik opsommingstekens (bolletjes of streepjes).
• Begin elke zin met een werkwoord: schroef deze plank op de andere; loop rechtdoor; klik hier.
• Gebruik tekeningen of afbeeldingen als dat nodig is. 

Bron: www.flicker.com ; KatjaLinders

eerst, daarna, vervolgens, ten slotte
Deze woorden noem je ook wel:

1. volgordewoorden
2. werkwoorden
3. bijvoeglijk naamwoorden
4. instucties

Hoe kan ik in een instructie de stappen herkenbaar maken?

Bij een instructie gebruik je vaak

1. vraagzinnen
2. de gebiedende wijs
3. uitroeptekens
4. bijzinnen

Bij een instructie begint bijna elke zin met een

1. Lidwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. Zelfstandig naamwoord
4. Doewoord

Noem zelf een aantal doewoorden:

Om je instructie te verduidelijken gebruik je:

1. veel spaties tussen de zinnen
2. veel woorden
3. plaatjes , tekeningen
4. grote letters

Aan het werk

Maak les 5.4 Schrijven en formuleren in je boek.

Bladzijde 121-128.

Opdracht 1-2-3-6-7-8.

Opgeven van de schrijftoets!

Bekijk voordat je gaat schrijven nog een keer het 'Stappenplan instructie schrijven' op de vorige slide.

 Vergeet niet: pas je taalgebruik aan aan je doelgroep en zorg voor een aantrekkelijke lay-out.