Beeldend schrijven

Nederlands

Schrijven: Column

Les: 

Aantrekkelijk schrijven:

Beeldend schrijven

VG3 P2 2021-2022

Vorige les heb je geleerd ...

Aan het einde van deze les ...

... weet je hoe je 

beeldend

kunt schrijven.

Kies de juiste werkwoorden

Beeldend schrijven is een goede manier om lezers een tekst in te trekken en mee te nemen in een verhaal. 

Wil je beeldend schrijven, dan moet je ook beeldende werkwoorden kiezen. 

Levendige werkwoorden

Werkwoorden beelden personages, gebeurtenissen en situaties in meer of mindere mate uit, afhankelijk van de werkwoorden die je kiest. Meestal kun je levenloze werkwoorden vervangen door synoniemen die je tekst in één klap beeldender maken.

De man loopt spreekt minder tot de verbeelding dan De man slentert. 

Door levendige werkwoorden te kiezen, kun je een beeld oproepen en kan je lezer jouw tekst beleven. 

Levendige werkwoorden

Op de volgende slides vind je verschillende voorbeelden van synoniemen voor levenloze werkwoorden.

Lopen

Hij loopt door het bos.

Deze zin spreekt nauwelijks tot de verbeelding. Hoe loopt hij dan?

Er zijn werkwoorden die een stuk levendiger zijn dan 'lopen'.

Ze banen zich een weg door het bos.

Ze worstelen zich langs bomen en planten.

Zijn

Met het werkwoord 'zijn' geef je aan dat iemand zich ergens bevindt, maar wat hij precies doet, is een raadsel.

Debbie was in Spanje.

Beeldend schrijven? Kies dan voor:

Debbie vierde vakantie in Spanje.

Debbie dobberde op een luchtbed in Spanje.

Debbie danste, dronk wijn en verleidde mannen in Spanje.

Worden

Iemand maakt een ontwikkeling door, maar wat hij of zij precies doet is onduidelijk.

Frank wordt politieman.

Beeldend schrijven?

Frank leert voor politieman.

Frank blokt voor zijn examens op de politieschool.

Staan

Mensen staan zelden alleen maar. Ze kijken naar voorbijgangers, drinken koffie, of eten een ijsje. Meestal kun je staan gewoon weglaten en vervangen door een interessanter werkwoord.

Jan staat in de keuken.

Maar wat moet je je daar als lezer bij voorstellen? En waarom staat hij daar? 

Jan leunt tegen de keukentafel.

Jan wacht op zijn tosti in de keuken.

Gaan

Een vage manier om te zeggen dat iemand onderweg is.

Duco gaat naar school.

Maar hoe ziet dat er precies uit? 

Duco fietst naar school.

Duco grist zijn schooltas onder de tafel vandaan en rent de voordeur uit.

Lopen

Dit werkwoord kan bijna altijd beeldender.

Mia loopt over straat.

Maar hoe precies?

Mia slentert over straat.

Mia kuiert over straat.

Mia ijsbeert over straat.

Kijken

Frank kijkt uit het raam

Ja, we kijken allemaal naar dingen, de hele dag door. Maar hoe precies? Wees specifieker.

Frank staart uit het raam

Frank tuurt uit het raam

Frank gluurt uit het raam

Hebben

Franka heeft plezier.

Franka heeft slaap.

Bedenk hoe ze eruit ziet.

Franka danst, springt en zingt liedjes.

Franka gaapt en wrijft in haar ogen.

Praten

Twee oude mannetjes praten met elkaar op een bankje.

Maar op welke toon en met welke emotie? Wees specifieker, dat geeft je tekst meer sjeu.

Twee oude mannetjes discussiëren met elkaar op een bankje.

Twee oude mannetjes schreeuwen naar elkaar op een bankje

Twee oude mannetjes keuvelen met elkaar op een bankje

Doen

Doen beschrijft een actie, maar welke actie precies? Meestal blijkt dat alleen uit bijwoorden, bijzinnen of hulpwerkwoorden. 

De hond doet gemeen.

Beeldend schrijven:

De hond bijt. 

De hond verscheurt mijn huiswerk.  

Maken

Het is vaak onduidelijk welke handeling je er precies mee beschrijft. 

Dylan maakt ontbijt.

Beeldend schrijven:

Dylan bakt een ei. 

Dylan schept een omelet uit de pan.

Komen

Dit werkwoord zegt nauwelijks iets over de handeling die wordt uitgevoerd.

Oma komt naar huis.

Dat kan beeldender.

Oma lift naar huis.

Oma rijdt in haar scootmobiel naar huis.

Oma koprolt naar huis.