Beeldspraak Havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik

beeldspraak is ook een stijlfiguur: hiermee maak je je taal mooier en interessanter

Deze beeldspraken moet je kennen

vergelijking, metafoor en personificatie, metonymia

Vergelijking 

Er worden hier twee dingen naast elkaar gezet die op elkaar lijken: het object (o) en het beeld (b). Een object is iets uit de werkelijkheid en het beeld iets waarop het object lijkt.

De woorden waarmee deze twee dingen vaak worden verbonden, zijn:

Signaalwoorden vergelijking

 als (een)...  

lijkt wel (een)...

 zo ... als (een)... 

een ... van (een)

Noteer beeld en object

1. Jouw kamer ........ is een zwijnenstal .....!

2. Wat een boom ...........van een kerel.......!

3. De winnaar van de talentenjacht......... was zo trots als een pauw .........

De twee vormen

 De eerste is met voegwoord, en de tweede zonder. 

• Rood als bloed

• Koud als ijs

Zonder voegwoorden wordt dit:

• Bloedrood

• IJskoud

Metafoor

Bij een metafoor vallen object en beeld juist samen. Je vervangt het object helemaal door het beeld. (Bijv: Het is hier een zwijnenstal (b)!)

Voorbeeld:

Vergelijking Van veraf is die rots (o) net een olifant (b).

Metafoor Zullen we die olifant (b) eens beklimmen?

Metaforen komen vaak voor als spreekwoord.

Personificatie

Een personificatie is een vorm van beeldspraak waarbij levenloze zaken, niet-menselijke levensvormen of abstracte begrippen > menselijke eigenschappen krijgen of waarbij ze als een (levend) persoon worden opgevoerd. 

Voorbeelden

• Het gevaar loert op elke straathoek

• De bomen fluisteren zachtjes haar naam

• Het papier is geduldig

Metonymia 

Metonymie (ook wel: metonymia) is een bepaalde stijlfiguur waarbij je niet rechtstreeks zegt wat je bedoelt, maar een woord gebruikt dat daarmee te maken heeft. Zo kun je spreken van koppen tellen, terwijl je bedoelt: ‘mensen tellen’. In plaats van het ‘geheel’ (mens) noem je een onderdeel (kop). 

Nieuw: metonymie

(je kunt het ook kennen als metoniem of metonymia!)

Bij een metonymia worden twee dingen met elkaar vergeleken, die niet op elkaar lijken.

Er zijn 8 veel voorkomende metonymieën:

1. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt het materiaal: "Het vriest flink, dus ik heb mijn ijzers alvast maar tevoorschijn gehaald."

2. Je bedoelt de inhoud, maar noemt het voorwerp: "Zullen we een blikje kopen?"

3. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt de maker: "Ik heb thuis een originele Herman Brood aan de muur hangen."

4. Je bedoelt het geheel, maar noemt het deel: "Die snor deelt de ene na de andere bekeuring uit!"

5. Je bedoelt het deel, maar noemt het geheel: "Nederland heeft gelukkig van Duitsland gewonnen!"

6. Je bedoelt het meervoud, maar noemt het enkelvoud: "De vrouw gebruikt vaker make-up dan de man."

7. Je bedoelt het bezit, maar noemt de bezitter: "De buren hebben lekkage." (Je bedoelt dat het huis van de buren lekt.)

8. Je bedoelt een groep, maar noemt de leider: "Hitler rukte op naar de Russische grens."

Hij is zo sterk als een beer.
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

'Die Rembrandt vind ik mooier dan die Van Gogh.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'Na regen komt zonneschijn.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'De wind huilt door de bomen.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'Geef mij nog eens een glas'.
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'Zij is net een nachtegaal.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'De laatste loodjes wegen het zwaarst.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'Het leven is als een doos bonbons.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'De toekomst lacht ons toe.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie