5.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hfst 5 - Het Interbellum - tussen de wereldoorlogen

1919-1939

Van Golden Age naar Great Depression

5.4 Economische crisis in de V.S.

Kenmerkende aspecten

Met andere woorden: Wat is/hoort typisch bij dit tijdvak?

tijdvak 9:

1. De rol van moderne propaganda- en communicatievormen van massaorganisatie

2. De economische wereldcrisis.

3. Het voeren van twee wereldoorlogen.

4. het in de praktijk brengen van totalitaire ideologieën: communisme, fascisme en nationaalsocialisme

Welke woorden hierboven ken je niet?

hoofdvraag: Welke gevolgen had de economische ontwikkelingen voor de Verenigde Staten en andere landen

1. Je kunt voorbeelden noemen van sociale, culturele en economische moderniseringen in de jaren twintig in de Verenigde Staten.

2. Je kunt beschrijven welke gevolgen het Verdrag van Versailles had voor de Duitse economie in de eerste jaren na de Eerste Wereldoorlog.

3. Je kunt de motivatie achter het Dawesplan en de werking en gevolgen ervan uitleggen.

4. Je kunt uitleggen wat de oorzaken en gevolgen waren van de beurskrach in de Verenigde Staten in 1929.

5. Je kunt beschrijven welke politieke en economische gevolgen de economische wereldcrisis kreeg voor Duitsland.

6. Je kunt beschrijven welke economische gevolgen de economische wereldcrisis kreeg voor Nederland.

7. Je kunt uitleggen met welke maatregelen Hoover, Roosevelt, Hitler en Colijn reageerden op de economische wereldcrisis.

Leerdoelen

5.4 Economische crisis in de V.S.

Welke keuzes maakten de presidenten Hoover en Roosevelt in hun aanpak van de economische crisis in de jaren dertig?

Eerst even rustig lezen...

Lees par 5.4 en arceer de kern van de stukjes tekst.

Vrijemarkteconomie

• Presidenten in de jaren '20 grote voorstanders van kapitalisme
• Ondernemingen krijgen daardoor enorm veel vrijheid en rechten
• Weinig overheidsbemoeienis in dagelijks leven en economie
• De ongelijkheid in de samenleving groeit: rijken worden rijker

Een zeepbel

• Gouden toekomst voor alle Amerikanen blijkt een illusie
• Overproductie in de landbouwsector (mechanisatie)
• Veel kopen op afbetaling, waardoor er veel schulden waren
• Sterk vertrouwen in aandelen, vaak gekocht met geleend geld

Zwarte donderdag op Wallstreet

24 oktober 1929. Beurskrach

- Zwarte Donderdag 24 oktober 1929: beurskrach

- 'Miljoenen aandelen zijn in één klap niets meer waard

- Bedrijven en banken gaan failliet: grote werkloosheid

- Daling van de handel zorgt voor een economische wereldcrisis

theorie

Herbert Hoover:

Komt vanzelf goed.

Hoover probeerde de crisis wel de baas te worden.

Werkverschaffingsprojecten, opkopen overtollige oogst, stimuleren om in de economie te investeren. Zijn aanpak had niet genoeg effect...en dan komen er nieuwe verkiezingen...

Hoovervilles (zo werden sloppenwijken genoemd)

Herbert Hoover:

Komt vanzelf goed.

Franklin Roosevelt:

Ik beloof een nieuwe aanpak.

Herbert Hoover:

Komt vanzelf goed.

Franklin Roosevelt:

Ik beloof een nieuwe aanpak.

Presidentsverkiezingen 1932: Wat wordt er beloofd?

Herbert Hoover:

Komt vanzelf goed.

Franklin Roosevelt:

Ik beloof een nieuwe aanpak.

Presidentsverkiezingen 1932: Wat wordt er beloofd?

'Prosperity is just around the corner'

'We're rounding the corner'

'A new deal'

'3 R-en, Recovery, Relief, Reform.'

A new Deal

F.D. Roosevelt wint de verkiezingen. Banken worden onder overheidstoezicht geplaatst. Men moet sparen voor tijden waarin het  economisch minder gaat.

Daarnaast ook werkverschaffingsprojecten

Nieuwe aanpak= New Deal

1. Alle banken sluiten voor een week zodat ze hun financiën kunnen controleren-> zo ja, dan mogen ze open. 
2. Werklozen worden ingezet voor werkgelegenheidsprojecten die goed zijn voor de economie. 

Gevolg= werkloosheid en aantal faillissementen neemt af. Overheid ging meer doen en de belastingen gingen omhoog. 

Werkloosheidsprojecten:

Dammen bouwen

Bruggen bouwen. 

Franklin Delano Roosevelt

Herbert Hoover kreeg steeds meer tegenstanders, Roosevelt werd zijn opvolger (1933)

Roosevelt wilde een ander beleid:

• De regering moest veranwoordelijkheid nemen
• Alle groepen moesten rekening met elkaar houden en helpen (socialer)

• Hij was veel in de media (radio en film) en inspireerde mensen
• Hij had grote economische plannen (New Deal)

De New Deal

De New Deal: Economische maatregelen om de economie weer op gang te brengen

De overheid zette projecten op om mensen werk te geven en maakte strengere regels voor bedrijven en banken

Herbert Hoover

Franklin D. Roosevelt

'Prosperity is just around the corner.'

New Deal

'We are turning the corner.'

Democraat

Republikein

1929

1933

de 3 R-en

Bekijk de volgende video, noteer de 3 doelstellingen van Roosevelt, die allemaal met een R beginnen.

Hutjes gemaakt door werkloze Amerikanen die uit hun huizen zijn gezet. Deze onderkomens, ook wel Hoovervilles genoemd, bevonden zich in Manhattan, het financiële centrum van New York. De foto is gemaakt in 1935

Leg uit waarom Roosevelt deze foto aan de ene kant niet kon gebruiken om propaganda voor de New Deal te maken.

antwoord

De foto kon ook gebruikt worden tegen de New Deal, omdat iemand met deze foto kon aantonen dat ondanks de New Deal er in 1935 nog steeds grote armoede bestond. De maatregelen van Roosevelt hadden dus blijkbaar niet het gewenste effect gehad.

Hutjes gemaakt door werkloze Amerikanen die uit hun huizen zijn gezet. Deze onderkomens, ook wel Hoovervilles genoemd, bevonden zich in Manhattan, het financiële centrum van New York. De foto is gemaakt in 1935

Leg uit waarom Roosevelt deze foto aan de ene kant wel kon gebruiken om propaganda voor de New Deal te maken.

antwoord

De foto is geschikt om propaganda te maken omdat Roosevelt met deze foto duidelijk kan maken dat de gevolgen van de economische crisis in 1935 nog steeds ingrijpend waren (er leven nog mensen in krotten). Het was dus noodzakelijk dat de New Deal werd voortgezet.

Aan de slag

mk opdr:

HAVO: 46, 52, 55, 57, 58 en 62

VWO: 50, 54, 56, 59, 60, 61 en 63

exitticket

.

Exit-ticket

Hieronder zie je steeds 4 woorden. In ieder rij hoort er één niet bij. Welke kies en leg uit wat de andere drie woorden met elkaar te maken hebben. Laat je uitwerking aan de docent zien. Als het akkoord is mag je de les verlaten.

Hoover

Roosevelt

Werkgelegenheidsproject

Werkelozen

New Deal

overproductie

krediet

consumptiemaatschappij

Communisme

WPA

Overheidsingrijpen

banksluiting

oplossing exit-ticket

Eerste rij: Als je Hoover weghaalt, kun je vertellen hoe Roosevelt met behulp van werkgelegenheidsprojecten het aantal werklozen verkleinde. Datzelfde kun je doen als je Roosevelt weghaalt. Werklozen kun je ook weghalen, omdat zowel Roosevelt en Hoover zich met werkgelegenheidsprojecten bezighielden.

Tweede rij: Overproductie, krediet en consumptiemaatschappij kunnen alle drie worden gezien als oorzaken van de economische crisis, waarvoor uiteindelijk de New Deal als oplossing werd bedacht. New Deal kan dus worden weggehaald uit het rijtje. Maar ook één van de andere drie kan worden weggehaald om in je uitleg aan te geven dat de New Deal de oplossing kon zijn voor de twee overgebleven oorzaken.

Derde rij: Net als in de tweede rij zijn drie begrippen onderdeel van het eerste begrip: communisme. Tegenstanders van Roosevelt gebruikten de WPA, het overheidsingrijpen en de banksluiting als ‘bewijs’ dat Roosevelt communistische sympathieën had.

mogelijke antwoorden exit-ticket