Deel 1: (Chronische) longaandoeningen : COPD, Astma, longkanker

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Les 5 Copd,Astma en Diabetes

Coby Oosterhuis

Doelen 

Je kan beschrijven wat astma/copd is.

Je weet het verschil tussen COPD & Astma.

Je weet de symptomen en de oorzaken van astma en COPD

Je weet de symptomen van Diabetes, en hoe deze de werking van het endocriene stelsel  beinvloedt

Lezen

Lezen: Hoofstuk 3, paragraaf 3.4 Cliënten met een orgaanbeperking 

Het ademhalingsstelsel

Gasuitwisseling:

Opname van O2

Afgifte van Koolzuurgas uit het bloed

Neus en mond- keelholte -> Luchtpijp -> 

Bronchiën  -> Longblaasjes omgeven door haarvaten. 

Luchtpijp: bekleedt met slijmvlies

Bronchien: twee vertakkingen van de luchtpijp die zich in steeds kleinere vertakkingen splitsen -> bronchiolen -> tot aan longblaasjes met haarvaten.

Longen: 

Rechterlong is groter dan de linker.

Luchtpijp: Slijmvlies = gevoelig -> onbekende stof -> hoestprikken -> trilharen transporteren de stof naar buiten. 

Wat weet je al van COPD

COPD is een verzamelnaam voor:

Chronische bronchitis:

Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën steeds ontstoken. 

Slijmvlies wordt dikker en produceert meer slijm.

Benauwdheid en hoesten

Longemfyseem:

Longblaasjes rekken uit en gaan kapot.

Komen met elkaar in verbinding en vormen grote slappe blaasjes. 

Des te meer beschadiging des te minder O2 de longen kan opnemen. 

COPD

Chronic Obstructive Pulmonary Disease / (Chronische Obstructieve Long Ziekte)

Chronische longziekte

Permanente vernauwing van de luchtwegen

Ontstaan op oudere leeftijd

Het slijmvlies in de luchtwegen raakt ontstoken -> zwelt op en vormt meer slijmvlies.

Oorzaken

- Roken -> 90% van alle gevallen

- Hevige blootstelling aan chemicaliën en dampen. 

- Erfelijke ziekte Alpha-1: tekort aan eiwit om longen te beschermen 

Verschijnselen

erfelijke alpha 1 : veroorzaakt schade aan de longen, hierdoor kan ook copd ontstaan, is wel zeldzaam

Diagnose

Anamnese

Lichamelijk ondezoek

Spirometrietest

Maximale lucht die kan worden in en uitgeademd. 

Maximale lucht die in 1 seconde kan worden uitgeblazen. 

2 metingen

1ste keer:Obstructie meten. 

2de keer:vooraf Luchtverwijderaar/medicatie gebruiken

wat een patiënt zijn arts aan medische voorgeschiedenis kan vertellen.

Ernst COPD

uitgedrukt in GOLD stadia 1 tot 4

Hoe ernstiger de COPD, hoe hoger het stadium

Vaak bij exacerbatie GOLD 3 en 4 , is een ziekenhuisopname noodzakelijk

FEV 1 : maximale lucht in liter dat bij snelle en geforceerde uitademing in 1 seconde w uitgeblazen vanuit volledige inademing

Behandeling

Aanpassen van leefstijl.

Revalidatie. 

Chronische medicatie:

- Kortwerkende en langwerkende luchtverwijders.

- Slijmoplossers

- Antibiotica

- Ontstekingsremmers

Inhalatoren:

Verstuiver

Poederinhalator

Vernevelapparaat

Voordelen:

Direct effect

Minder medicatie nodig

Minder bijwerkingen

Revalidatie

https://longenenleven.nl/leven-met-copd/blijven-bewegen/

Veroorzaakt roken astma en COPD?

1. Alleen Astma
2. Alleen COPD
3. Beide
4. Geen van Beide

Bij COPD is/zijn de ..... kapot

1. Luchtpijp
2. Bronchiën
3. Longblaasjes

Wat is geen verschil tussen astma en COPD

1. Astma heb je vanaf je geboorte en COPD krijg je later
2. Astma komt in aanvallen en COPD heb je altijd
3. Astma komt door roken en COPD komt door pollen
4. Astma is redelijk te behandelen, COPD niet

Welke medicijnen kun je geven bij astma/COPD

1. luchtwegverwijderaar
2. ontstekingsremmer
3. luchtwegverwijderaar en onstekingsremmer

Wat weet jij van astma?

Astma

- Chronische ontsteking van de luchtwegen

-Ontstaat al op jongere leeftijd

- Een combinatie van omgevings- en erfelijke factoren.

- De luchtwegen raken snel geprikkeld door allerlei stoffen. Veel mensen met astma zijn allergisch. 

- Klachten in aanvallen

 

Soorten astma

Allergisch astma = door huisstofmijt, boom of graspollen,..

Niet-allergisch: niet-allergische prikkels geven klachten. -> uitlaatgassen, benzine, balkuchtjes, parfum of schoonmaakmiddelen. Maar ook kou, mist en vochtige lucht. 

Inspanning: lichamelijke inspanning, stress en heftige emoties.

Symptomen Astma

- benauwdheid

- Piepende ademhaling

- Kortademigheid

- Meer slijmproductie

- Hoesten

Behandeling

Gericht op het onder controle houden van de ziekte. 

Medicatie: ontstekingsremmers en luchtwegverwijderaars. 

Medicatie gericht op de allergie:

Anti-histaminica

Verschil tussen COPD & Astma

....

....

....

COPD 

- Luchtwegen vernauwd door beschadiging, zoals roken

- Symptomen zijn Chronisch

- Het beloop is geleidelijk verergerend en de levensverwachting verminderd.

Astma

- Geen echte oorzaak aan te wijzen, maar er zijn wel factoren die de kans op astma vergroten

- Symptomen zijn periodiek

- Het beloop met behandeling is met astma gunstiger en men kan er gemiddeld ouder mee worden.

Exacerbatie copd en astma

= langdurige benauwdheidsaanval die niet op de normale medicatie reageert, kan tot een levensbedreigende situatie leiden

Bij welke longaandoening worden de luchtwegen nauwer, door samentrekkende spiertjes in luchtpijptakjes?

1. astma
2. COPD

Juist of onjuist?
Astma is een chronische ziekte

1. Juist
2. Onjuist

Een ziekte waarbij de longen continu ontstoken zijn, noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. bronchitis

een allergische reactie op stuifmeelkorrels noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. hooikoorts

Diabetes

Wat is diabetes?

- Andere naam: suikerziekte

- Lichaam kan niet zelf de bloedsuiker in stand houden:

- Maakt helemaal geen insuline meer aan of gedeeltelijk

- Hormoon insuline --> glucagon

- Suiker kan niet als brandstof worden gebruikt

Typen diabetes mellitus

•  Insulineafhankelijke diabetes (type 1) 
• Niet-insulineafhankelijke diabetes (type 2)
• Zwangerschapsdiabetes

Risicofactoren

• Te hoog cholesterolgehalte 
• Hoge leeftijd
• Erfelijke aanleg
• Hoge bloeddruk 
• Suikerziekte 
• Roken 
• Ongezonde voedingsgewoontes 
• Overgewicht 
• Zittende leefstijl
• Metaboolsyndroom 

Wat zijn verschijnselen van diabetes?

1. In korte tijd veel zwaarder worden
2. Duizeligheid en zweten
3. Dorst en veel plassen
4. Trillen en moeite met lopen

Wat is diabetes? Bij diabetes mellitus is er sprak van ..........

1. te weinig of geen insulineproductie, waardoor de bloedglucosewaarde structureel te hoog blijft.
2. een te hoge glucoseproductie, waardoor de bloedglucosewaarde structureel te hoog blijft
3. een te hoge insulineproductie, waardoor de bloedglucosewaarde structureel te hoog blijft.
4. te weinig of geen glucoseproductie, waardoor de bloedglucosewaarde structureel te hoog blijft.

Een patiënt met suikerziekte (diabetes) krijgt een beschadiging aan de zenuwen in de voeten

1. neuropathische pijn
2. fantoompijn
3. gerefereerde pijn
4. nociceptieve pijn

Rachid heeft diabetes.

Wat is een ander woord voor diabetes?

1. blaasontsteking
2. nierziekte
3. suikerziekte
4. nierziekte

Diabetes type 2

Diabetes type 1

Hypoglycemie

Hyperglycemie

Suikerziekte die ontstaat door een erfelijke afwijking, waardoor de alvleesklier geen insuline maakt.

Suikerziekte die ontstaat door een ongezonde leefstijl, waardoor het lichaam minder gevoelig raakt voor insuline én minder insuline maakt.

Een te hoge bloedsuiker

Een te lage bloedsuiker

Als urine ‘zoetig’ ruikt kan het wijzen op suikerziekte

1. Waar
2. Niet waar

Maken

* Theoriestudie 10 t/m18

*Vragen over de opdrachten