Fontys

• Social Work
• MBO
• Studiejaar 3

Leer- en gedragsproblemen

Casus

Ayaan is 17 jaar en zit op het mbo, richting zorg en welzijn. Onderwijsassistent Jamilla meldt zich bij de mentor, Carla, van Ayaan omdat ze nu al voor de derde keer meemaakt dat Ayaan heel erg schrikt. Ze vroeg Ayaan of het wel ging en toen wilde Ayaan heel snel weg. Jamilla heeft Ayaan eens wat beter geobserveerd en krijgt de indruk dat Ayaan op veel momenten gespannen is. Jamilla vraagt zich af wat haar rol is en of het slim is om het gesprek met Ayaan erover aan te gaan. In het overleg wordt afgesproken dat Carla een gesprek met Ayaan aan zal gaan. Carla waardeert het zeer dat Jamilla signalen aan haar doorgeeft. Zeker in dit geval, omdat als het over _______ gaat het niet altijd slim is om veel verschillende mensen gesprekken te laten voeren. Het kan herbeleving aanwakkeren. Carla heeft ook haar eigen vragen over de richting die Ayaan uit wil met haar werk, namelijk werken met jongeren met gedragsproblemen. Ze vraagt zich af of dit niet te zwaar voor haar zal zijn. 

Bron: boek Manon

Casus bespreken

• Om welk leer- en gedragsprobleem gaat het in de casus?
• Waaruit kan jij dat opmaken?
• Hoe zou jij hier als docent mee omgaan?

Posttraumatische Stressstoornis (PTSS)

De psychische gevolgen na een schokkende gebeurtenis, zoals een ongeval, geweld, brand, mishandeling, seksueel misbruik of het verlies van een geliefde.

Kenmerken bij kinderen en jongeren:

• Slecht slapen;
• Gespannenheid;
• Angstdromen
• Overdreven schrikreacties;
• Chaotisch;
• Gejaagd;
• Rusteloos.

Bron: boek Manon

Hoe vaak komt PTSS voor?

• 40% van de kleuters met schokkende ervaringen heeft PTSS
• 25% van de adolescenten met akelige ervaringen heeft PTSS

Of PTSS optreedt lijkt in belangrijke mate afhankelijk te zijn van de omgeving waarin kinderen en jeugdigen opgroeien.

Getraumatiseerde kinderen praten bijna nooit spontaan over hun angsten en trauma’s. Ze hebben meestal ook weinig inzicht in de relatie tussen wat ze doen, wat ze voelen en wat hun is overkomen.

Bron: https://www.kenniscentrum-kjp.nl/ouders-jongeren/posttraumatische-stressstoornis/#:~:text=Bij%20kinderen%20en%20adolescenten%20die,akelige%20ervaring%20het%20geval%20is. 

Behandeling PTSS

• Cognitieve gedragstherapie (CGT) -> exposure 
• Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)

CGT en EMDR hebben positieve effecten op jeugdigen:

• Na de behandeling aanzienlijk minder klachten
• Resultaten met CGT en EMDR zijn ongeveer even groot

EMDR is voor jeugdigen minder pijnlijk en belastend doordat er gedachten worden opgeroepen. Bij CGT staat exposure (blootstelling) centraal, dit is meer belastend voor jeugdigen.

Bron: https://www.kenniscentrum-kjp.nl/ouders-jongeren/posttraumatische-stressstoornis/#:~:text=Bij%20kinderen%20en%20adolescenten%20die,akelige%20ervaring%20het%20geval%20is.

In de praktijk

Voorbeeld vanuit de beroepspraktijk

Voorbeeld Babet

Als docent omgaan met PTSS

Laat merken dat je er voor de student wil zijn:

• Empathie tonen
• Positief benaderen
• Luisterend oor bieden 
• Rust en veiligheid creëren
• Niet laten herbeleven

Benoem dat praten over de traumatische ervaring niet hoeft, maar dat je graag wil dat de student zich prettig voelt.

Bron: boek Manon + Prezi Babet

Stelling:

Stellingen

Stelling 1:
Ongeveer 80% van alle mensen maakt in zijn/haar leven een heftige gebeurtenis mee.

1. Waar
2. Niet waar

Vijftig tot tachtig procent van de Nederlanders maakt in zijn of haar leven minstens één potentieel traumatische gebeurtenis mee

Ongeveer 7 procent van hen ontwikkelt uiteindelijk een posttraumatische stress-stoornis.

Bron: https://www.rivierduinen.nl/uw-hulpvraag-ons-zorgaanbod/Stemmingsklachten/posttraumatische-stressstoornis/feiten-en-cijfers#:~:text=Ongeveer%20tachtig%20procent%20van%20alle,jaar%20nog%20steeds%20ernstige%20klachten.

Stelling 2:
Vrouwen hebben vaker last van PTSS dan mannen.

1. Waar
2. Niet waar

Vrouwen hebben vaker last van PTSS

 Het gaat twee keer zo vaak om vrouwen als mannen. Geen eenduidigheid (na onderzoek) waarom vrouwen vaker PTSS krijgen dan mannen. 

Een reden zou kunnen zijn dat:

• Vrouwen maken vaker vervelende dingen mee, zoals seksueel geweld
• Vrouwen lijken vaak kwetsbaarder te zijn

Bron: https://www.psyq.nl/trauma-ptss#:~:text=Vrouwen%20hebben%20vaker%20last%20van%20PTSS&text=Vijftig%20tot%20tachtig%20procent%20van,vaak%20om%20vrouwen%20als%20mannen.

Terug naar de casus

Nu je meer informatie hebt over PTSS, wat zijn eventuele veranderingen in jouw aanpak als docent?

Feedback

Enquête

https://www.survio.com/survey/d/I9H1C9Q2K9Q9L3K5D

Bedankt voor jullie aandacht!