9.1 Chemisch evenwicht

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.1 Chemisch evenwicht

Deze les

• Uitleg chemisch evenwicht
  
• Lezen 9.1
• Maken H9: 4, 5, 8 t/m 10, 13, testopdrachten H9 ‘Zwaveltrioxide’

Leerdoelen

• Je leert wat wordt bedoeld met een chemisch evenwicht.
• Je leert om grafieken te schetsen en te begrijpen waarbij de concentratie of reactiesnelheid is uitgezet tegen de tijd voor evenwichtsituaties.

Op de volgende slide is nog een ander filmpje toegevoegd die uitleg geeft over het chemisch evenwicht. 

Aflopende reacties

A + B -> C + D

• Reactie in 1 richting.
• Enkele reactiepijl.
• Niet omkeerbare reactie, bijv. verbranding van een kaars.

Evenwichtsreacties

A + B           C + D

• Heen- en teruggaande reactie tegelijkertijd (dynamisch).
• Dubbele reactiepijl.


• Reactie is omkeerbaar.

Instellen van evenwicht

• S1 geeft snelheid van de

heengaande reactie weer.

• S2 geeft snelheid van de 

teruggaande reactie weer.

• Op t2 is het evenwicht 

ingesteld. Dit noemen we de

insteltijd (tev).

Even oefenen

Maken H9 vraag 8

Even oefenen 

Stikstofdioxide kan worden ontleedt in stikstofmono-oxide en zuurstof. In een afgesloten vat van 11,0 L wordt 0,46 mol stikstofdioxide verhit bij constante temperatuur. Er ontstaat een evenwichtsmengsel met 0,22 mol zuurstof. 

1. Geef de reactievergelijking.

2. Bereken m.b.v. een BOE-tabel de molariteit van de stoffen in evenwicht.

Antwoord

1. 2 NO₂            2 NO + O₂

2. Bereken m.b.v. een BOE-tabel de molariteit van de stoffen in evenwicht.

	2 NO 2	2 NO	O 2
B	0,46 mol	0 mol	0 mol
O	-0,44	+ 0,44	+ 0,22
E	0,02 mol	0,44 mol	0,22 mol
C	0,02 / 11,0 =1,8*10 -3 M	0,44 / 11,0 =0,04 M	0,22 / 11,0 = 0,02 M

Even oefenen

Maken H9 vraag 9 + 10

Evenwicht beïnvloeden

• Door beginstoffen toe te voegen of producten weg te halen uit een evenwichtsmengsel kun je het evenwicht zo beïnvloeden dat er meer product zal ontstaan.
• Voorbeeld: CO₂ (aq)           CO₂ (g) (koolzuur in frisdrank)
• Als de dop van de frisdrank eraf is, 'verdwijnt' CO₂ (g) in de lucht. 
• Het evenwicht wordt dan aflopend.

• Temperatuur en druk hebben ook invloed op het evenwicht.

Voorbeeld: methanol productie

• CO + 2 H₂               CH₄O 
• Productie kan worden verhoogd door methanol af te tappen.
• Productie kan verhoogd worden door extra CO of H₂ toe te voegen.
• Overmaat beginstof kan gerecirculeerd worden in het proces.

Wat gebeurt er met de kleur van het evenwichtsmengsel als een KSCN oplossing wordt toegevoegd? Gebruik Binas 65B.

Fe​3+​​+SCN​−​​

FeSCN​2+​​

1. Het wordt geler, doordat er meer Fe3+ bij komt.
2. Het wordt geler, doordat er meer SCN- komt.
3. Het wordt roder, doordat er meer FeSCN2+ komt.
4. Het wordt roder, doordat er meer SCN- komt.

Aan de slag

• Maken 13 + testopdrachten H9 ‘Zwaveltrioxide’