Taal in Beweging

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 1,3

Taal in beweging

Lesdoelen

- Je kunt vertellen waarom straattaal zo populair is

- Je kunt vertellen waarom straattaal steeds meer gebruikt wordt

- Je kunt een mening vormen over het veranderen van de Nederlandse taal

-Je kunt aan het einde van de les benoemen dat er verschillende vormen van taalgebruik bestaan

-Je kunt uitleggen wat passend taalgebruik is

0

Leenwoorden

De Nederlandse taal heeft altijd woorden overgenomen uit andere talen. We noemen die woorden leenwoorden.

Uit welke talen hebben wij
veel woorden geleend?

Frans, Latijns, Engels Duits.

Daarna komen:

Italiaans, Spaans, Jiddisch, Indonesisch

Welke woorden uit het
Engels gebruiken wij?

Uitloggen

Chatten

Whats appen

Facebooken

Doormailen

Fitnessen

Googelen

Deleten

Checken

Downloaden

0

Taalpuristen

Taalpuristen willen hun taal puur houden. Er mag zo min mogelijk invloed van buitenaf de taal verloederen, zoals Engelse woorden of straattaal.

De Nederlandse taal verloedert.
Ben je het hiermee eens of oneens?

Hoe zit dat met het Arabisch?

0

Straattaal

Het taalgebruik van jongeren in grote meertalige steden die Nederlandse woorden en uitdrukkingen vervormen of vervangen door materiaal uit andere talen zoals bijvoorbeeld het Sranan (Surinaamse taal), Marokkaans (Arabisch en/of Berber) en/of (Amerikaans-) Engels.

Wat is straattaal nou
eigenlijk?

Gebruik jij wel eens straattaal?

Ja, vaak!

Ja, soms!

Nee, nooit!

Welke
straattaalwoorden
gebruik jij zelf regelmatig?

Let bij het bekijken van het filmpje op het volgende:

• Wat is er bijzonder aan het gesprek tussen deze mensen? 

Voorkennis

Vragen over de straattaal zelf. Welke kennis heb jij?

Wanneer is straattaal ontstaan?

1. eind 20e eeuw
2. eind 19e eeuw
3. Begin van het jaar 2000

Uit welke taal is het woord 'Doekoe' afgeleidt?

1. Antiliaans
2. Surinaams
3. Marrokaans
4. Turks

Hoe komt het dat veel jongeren straattaal overnemen?

1. Het wordt gebruikt in songteksten
2. Jongeren zijn gevoelig voor populariteit en nemen dit van elkaar over.
3. Jongeren die straattaal spreken zijn vaak tweetalig opgevoed en leren dit thuis.
4. Jongeren leren straattaal tijdens de Nederlandse les

No span, er zit nog gas in die whip.

1. Geen stress, er zit nog benzine in de auto.
2. Geen zorgen, ik heb nog genoeg energie.
3. Ze is niet knap, maar heel bijdehand

Raden

We gaan de betekenis van een aantal woorden uit songteksten raden.

''Zie ik wil peng tings 'pon road, nu heb ik peng tings on hold'' - Ronnie Flex

1. Ik wil knappe vrouwen onderweg, nu zet ik knappe vrouwen in de wacht.
2. Ik wil een geweer mee op reis, nu heb ik een geweer bij me.
3. Ik wil lekker eten onderweg, het lekkere eten wacht op me.

Die fissa was tantoe hard, door al die dope pokoes!

1. Dat feest duurde tot zo laat, door al die dure drankjes!
2. Dat feest was heel leuk, door al die gave nummers!
3. Dat festival liep zo uit de hand, door al die drugs!

''Ik zie die ibahesj weer, dus ik laat die gannoe beter thuis, want dalijk checken ze weer.''- Josylvio

1. ''Ik zie die ibahesj weer, dus ik laat die gannoe beter thuis, want dalijk checken ze weer.''- Josylvio
2. Ik zie de politie weer, dus ik laat mijn wapens thuis, dalijk controleren ze me weer.
3. Ik zie die eikel weer, dus ik laat mijn vriendin beter thuis, want anders bekijken ze haar weer

Kill, geef me affoe van je chiba.

1. Gozer, geef me het laatste trekje van je joint.
2. Broer, geef me een stukje van je eten.
3. Neef, geef me een trekje van je sigaret.

''Ik beef met je peki''- Sevn Alias

1. Ik rooster je kip
2. Ik maak ruzie met je vriend
3. Ik maak ruzie met je vrouw

Is het fijn als je ouders, je docent of opa en oma, ook straattaal begrijpen?

1. Ja, kunnen we samen in straattaal praten
2. Nee, ik kan niet met meer 'eigen' taal praten
3. Nee, dan is straattaal ineens niet meer cool
4. Ja, dat begrijpen we elkaar beter

Denk jij dat het spreken van straattaal goed of slecht is voor je taalontwikkeling?

Goed

Slecht

Geen idee

Lesdoelen

- Je kunt vertellen waarom straattaal zo populair is

- Je kunt vertellen waarom straattaal steeds meer gebruikt wordt

- Je kunt een mening vormen over het veranderen van de Nederlandse taal

-Je kunt aan het einde van de les benoemen dat er verschillende vormen van taalgebruik bestaan

-Je kunt uitleggen wat passend taalgebruik is

Challas Niffauws!

Einde van de vragen

Gebruik de volgende slides als er tijd over is.

Of als inspiratie.

Taalvariatie

• Straattaal is een voorbeeld van een taalvariatie.
  
• In Nederland spreken we officieel ABN, 'de taal van het woordenboek' of: standaardtaal
• Maar: in het echt spreekt bijna niemand 100% ABN!

Wat zou nog een voorbeeld
kunnen zijn van taalvariatie?

Dialect

• Dialect is de andere vorm van taalvariatie
• Bij dialect is er sprake van een eigen woordenschat (soms zelfs een eigen woordenboek!), eigen spelling en eigen grammatica
• Een dialect is plaatsafhankelijk

Spreek jij zelf thuis ook een andere taal dan Nederlands?

Ja

Soms

Nee

Wat is anders dan bij het gewone journaal?

Wat voor een effect heeft dit?

Welk soort taalgebruik is het meest geschikt voor het journaal?

1. Straattaal
2. Algemeen beschaafd Nederlands
3. Vaktaal
4. Kindertaal

Opdracht

1. Schrijf een verhaal in straattaal 

2. Wissel van blaadje met je buurman of buurvrouw en kijk of je elkaars verhaaltje begrijpt.

3. Wat valt op? Moeilijk? Makkelijk?

Lesdoelen

- Je kunt vertellen waarom straattaal zo populair is

- Je kunt vertellen waarom straattaal steeds meer gebruikt wordt

- Je kunt een mening vormen over het veranderen van de Nederlandse taal

-Je kunt aan het einde van de les benoemen dat er verschillende vormen van taalgebruik bestaan

-Je kunt uitleggen wat passend taalgebruik is