seksualiteit les 1

• n&g
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Seksualiteit 

In dit hoofdstuk gaan we kijken naar 

• de pubertijd
• hoe het mannelijke en het vrouwelijke lichaam in elkaar zit. 
• hoe de voortplantingsorganen werken
• hoe seks werkt
• veilig vrijen
• zwangerschap 

Deze les 

• Geslachtskenmerken
• Pubertijd
• Ontwikkeling
• Levensfasen

Noem alle woorden die je kent voor penis

Noem alle woorden die je kent voor vulva of vagina

Je kent vast een hoop woorden voor penis en vulva.

In de les gebruiken we de nette woorden:

• penis 
• vulva (of vagina, dat zijn 2 verschillende dingen)

Wat zijn geslachtskenmerken?

Wat wordt er bedoeld met intersekse?

Primaire geslachtskenmerken

Bij de geboorte is het duidelijk of een baby een jongetje of een meisje is, dat is het geslacht van het kind. 

Dit kun je zien aan de primaire geslachtskenmerken 

Jongetje heeft een balzak en penis

Meisje heeft een vulva en vagina 

Hoe noem je de kenmerken waaraan iemands geslacht wordt bepaald?

1. seksekenmerken
2. geslachtsorganen
3. geslachtskenmerken
4. penis en vagina

Intersekse

Wanneer een baby wordt geboren met geslachtskenmerken van een jongen en van een meisje dan noemen we dat intersekse. 

Dit komt niet vaak voor

https://www.nu.nl/achterklap/6131606/artiest-en-presentator-raven-van-dorst-identificeert-zich-als-non-binair.html 

Pubertijd

Vanaf dat je 10 bent (ongeveer) komt er een periode  waarin veel dingen gaan veranderen, deze periode heet de pubertijd. 

In de pubertijd veranderd het lichaam van een kind in dat van een volwassene. 

Wat wordt er bedoeld met de pubertijd?

Secundaire geslachtskenmerken

Het lichaam wordt volwassen en daar horen veranderingen bij. Het wordt ook veel duidelijker of je een mannen lichaam hebt of een vrouwen lichaam. 

De kenmerken die horen bij het mannelijke lichaam of het vrouwelijke lichaam zijn de secundaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken zijn; borsten, rondingen, baard in de keel, gespierder lichaam, baard groei. 

Primaire geslachtskenmerken

secundaire geslachtskenmerken

penis

balzak

vagina

vulva

borsten

baard

lage stem

rondingen

secundaire geslachtskenmerken

van de vrouw

secundaire geslachtskenmerken

van de man

baard in de keel

borsten

gespierder lichaam

rondingen

baardgroei

Haar

Kleine kinderen kunnen al dons haar hebben, in de pubertijd veranderd dat naar echte haren. 

Alle volwassenen krijgen haar op het lichaam. Mannen krijgen over het algemeen meer haar, maar ook bij vrouwen is het normaal dat er overal haar groeit. 

Hoe ouder je wordt, hoe meer haar er komt, bij mannen en bij vrouwen. 

Haar op armen en benen is normaal bij:

1. mannen
2. vrouwen
3. mensen
4. baby's

Haar

Niet overal groeit even veel haar en niet bij iedereen groeit evenveel. 

Onder de oksels en in de schaamstreek (rond de geslachtsorganen) groeit het meeste haar. Maar ook op de armen en benen groeit haar. 

Boven de bovenlip groeit ook haar, bij mannen over het algemeen meer dan bij vrouwen, maar ook bij vrouwen is dit normaal. Als vrouwen ouder worden krijgen ze ook meer haren op de kin. 

Haargroei is dus niet mannelijk maar menselijk. 

Haar boven de bovenlip is normaal bij:

1. mannen
2. vrouwen
3. mensen
4. baby's

Haar en secundaire geslachtskenmerken

Aan geslachtskenmerken kun je zien of iemand een man of vrouw is. Lichaamshaar is geen geslachtskenmerk, want iedereen krijgt dat. Toch zijn sommige dingen wel typisch mannelijk of vrouwelijk. 

Schaamhaar is een geslachtskenmerk omdat de vorm van het schaamhaar anders is, bij vrouwen meer een driehoek en bij mannen meer een druppel. 

De echte baardgroei en borsthaar is typisch mannelijk. Vrouwen kunnen wel haar op de kin hebben maar een echte volle baard is typisch mannelijk. 

Echte baardgroei is typisch voor

1. mannen
2. vrouwen
3. mensen
4. baby's

Kun je aan iemands schaamhaar zien of het een man of vrouw is?

1. ja
2. nee

Geestelijke ontwikkeling

In je leven ga je door verschillende levensfasen. Bij iedere levensfase horen andere ontwikkelingen. 

De pubertijd is een levensfase met veel lichamelijke en geestelijke ontwikkelingen. 

In de pubertijd veranderd je gedrag en je gevoel, je wil zelfstandiger worden, je bent op weg naar volwassenheid. Je muzieksmaak en je hobby's kunnen veranderen. Je komt erachter wat wel en wat niet bij je past. Dat hoort allemaal bij geestelijke ontwikkeling. 

lichamelijke ontwikkeling 

geestelijke ontwikkeling 

Verliefd

baard

borsten

hobby's

zelf kiezen

schaamhaar

meer spieren

meer willen sporten

Ieder levensfase is anders

Niet iedere fase duurt even lang. In de eerste levensfasen gaat alles heel snel en moet je heel veel nieuwe dingen leren. 

baby

peuter

kleuter

schoolkind

puber

adolescent

volwassene

oudere

Groeispurt, zitten, staan, iets oppakken, reageren op anderen

Praten, lopen, torentje bouwen, met een lepel eten, ergens tegenaan schoppen

Fietsen, een beeldscherm gebruiken, samen spelen, klimmen, fietsen, tekenen

Lezen, schrijven,

rekenen

Groeispurt, lichamelijke ontwikkeling, nieuwe gevoelens

Zelfstandig leren worden, wat wil je zelf in het leven

Werken, eventueel zelf kinderen krijgen, zelfstandig leven. 

Genieten van het pensioen, mogelijke lichamelijke problemen, weer afhankelijk worden van hulp 

Baby.  

Groeispurt, zitten, staan, iets oppakken, reageren op anderen

Peuter.  

Praten, lopen, torentje bouwen, met een lepel eten,  ergens tegenaan schoppen

Kleuter.  

Fietsen, een beeldscherm gebruiken, samen spelen, klimmen, fietsen, tekenen

Schoolkind.  

Lezen, schrijven,

rekenen

Puber.  

Groeispurt, lichamelijke ontwikkeling, nieuwe gevoelens

Adolescent.  

Zelfstandig leren worden, wat wil je zelf in het leven

Volwassene.  

Werken, eventueel zelf kinderen krijgen, zelfstandig leven. 

Oudere (bejaarde).  

Genieten van het pensioen, mogelijke lichamelijke problemen, weer afhankelijk worden van hulp 

Iedereen is uniek (niemand is hetzelfde)

Er is een gemiddelde leeftijd voor de verschillende veranderingen in de pubertijd. Er zijn altijd mensen eerder of later.  

Het is dus niet gek als er bij jou nog niks veranderd en bij je klasgenoot wel. 

Bekijk het overzicht op de volgende slide. Daarop is te zien wat de gemiddelde leeftijd is voor verschillende ontwikkelingen, voor meisjes in het rood, voor jongens in het paars. 

Beantwoord daarna de volgende twee vragen. 

 

Wat is de gemiddelde leeftijd waarop de groeispurt bij meisjes plaats vindt?

Bij een jongen begint de groei van het schaamhaar als hij 14 is. Leg uit of dit normaal is.

Alle penissen zijn hetzelfde

1. Ja, ze zien er allemaal ongeveer hetzelfde uit
2. Nee, ze kunnen heel erg verschillen

Bij iedere vrouw begint de groei van haar borsten op dezelfde leeftijd

1. Ja, de ontwikkeling is bij iedereen gelijk
2. Nee, er is wel een gemiddelde leeftijd

Zijn de lichamen die je op tv/internet ziet realistisch (lijkt het op de werkelijkheid)? Leg je antwoord uit.

Bekijk het filmpje

https://schooltv.nl/video/de-dokter-corrie-show-hormonen/ 

Terugkijken

Een baby wordt geboren met primaire geslachtskenmerken, deze kenmerken bepalen het geslacht van de baby. 

Een baby met penis en balzak krijgt het geslacht: jongen

Een baby met een vulva en vagina krijgt het geslacht: meisje

In de pubertijd vindt er lichamelijke ontwikkeling plaats, je krijgt secundaire geslachtskenmerken. Het kinderlichaam gaat er uitzien als dat van een volwassen man of een vrouw. 

In de pubertijd vindt er ook geestelijke ontwikkeling plaats. 

Welke secundaire geslachtskenmerken zie je?

Welke secundaire geslachtskenmerken zie je?

Welke secundaire geslachtskenmerken zie je?