Van Tronie tot Selfie - Voorbereidende Les Museum Rembrandthuis

• Kunst
• Geschiedenis
• +5
• Praktijkonderwijs
• Basisschool
• Groep 5-8

Van Tronie 

Tot Selfie

Voorbereidende les

Dit weet je al

Doen!

Terugkijken

Kijken

Klik op de hotspot

Luisteren

nieuwe iconen zoeken die nodig zijn voor deze les

Rembrandt maakte veel zelfportretten, wel 80 stuks.

Heel veel daarvan zijn etsen. Jij gaat in Museum Rembrandthuis zelf ook een ets maken. 

Wat een ets precies is, en hoe je die maakt, dat leer je tijdens de workshop. Vandaag bereid je dit bezoek voor door een tekening of foto te maken.

Introductie

Schilderij

Rembrandt, De vrouw van Potifar beschuldig Jozef, 1655

Verhaal 

Het schilderij vertelt het Bijbelse verhaal van Jozef (links) die wordt beschuldigd door Porifars vrouw van seksueel misbruik. In werkelijkheid is Jozef onschuldig en de vrouw in het midden de dader. Zij heeft zich meerdere malen opgedrongen tot Jozef. In het geval van het schilderij doet de vrouw nogmaals een poging en wordt wederom afgewezen door Jozef. Uit wraak vertelt de vrouw aan haar man Porifar (rechts) de leugen, die Jozef duur komt te staan. Jozef beland in de gevangenis. 

 Wat weet jij al over Rembrandt?

Rembrandt

Met devices:

Zonder devices:

Wat is een 'Tronie'?

1. Een stilleven met bloemen en fruit
2. Een landschapsschilderij met een nadruk op natuur
3. Een oefenschilderij van een karakteristiek gezicht met bijzondere belichting.
4. Een religieus schilderij met een Bijbels verhaal

In de schilderkunst van 1500 tot 1700 was een tronie een portretstudie van een naamloos model. Het woord tronie betekent "kop" of "gezicht".

Tronies

Portretten

Rembrandts zelfportretten werden vaak tronies genoemd. Wat is het verschil tussen een tronie en een portret?

Bij een portret gaat het er vooral om dat het lijkt. Ze worden vaak in opdracht gemaakt, dat deed Rembrandt ook. Degene die de opdracht geeft wil dat iedere vriend of kennis hem of haar meteen herkent.

Bij een tronie is het minder belangrijk of het lijkt op de persoon die model was. Daar gaat het vooral om oefenen van het schildren of tekenen van een gezicht. Hieronder zie je waarmee Rembrandt vooral oefende. Voor jou zijn het tips om je eigen tronie/portret te maken.

Rembrandt is een echte

 verhalen verteller!

Als een ware regisseur zette Rembrandt zijn figuren zorgvuldig op het doek en maakte daarbij gebruik van theatrale trucs. Hij leefde zich in zijn personages in door op jonge leeftijd voor de spiegel met verschillende gezichtsuitdrukkingen te oefenen. Dat is goed terug te zien in zijn werk

Rembrandt was een meester in het weergeven van emoties en gezichtsuitdrukkingen in zijn schilderijen. Om dit zo goed mogelijk te doen, gebruikte hij iets bijzonders: een spiegel. Spiegels waren in die tijd heel kostbaar en niet iedereen had er een. Maar Rembrandt gebruikte zijn spiegel om zijn eigen gezicht te bestuderen en verschillende gezichtsuitdrukkingen te oefenen. Zo leerde hij precies hoe hij gevoelens zoals blijdschap, verdriet of boosheid op het doek kon vastleggen.

In die tijd bestonden er nog geen foto-camera’s. Als je een portret wilde laten maken, moest je naar een kunstenaar zoals Rembrandt gaan. Kunst was daarom superbelangrijk, want het was de enige manier om mensen en momenten vast te leggen. Door veel te oefenen met zijn spiegel, werd Rembrandt een echte meester in het schilderen van gezichten die bijna tot leven lijken te komen. Zijn werk is nog steeds wereldberoemd en laat zien hoe goed hij emoties kon vastleggen, zelfs zonder de technologie die wij vandaag de dag hebben.

Net als Rembrandt ga jij op onderzoek uit en stellen we de acteerskills van jullie klas op de proef. 

Draai aan het rad. Wie wordt gekozen verzint een emotie en probeert dit met het gezicht te laten zien, de groep mag raden welk emotie vertoont wordt. 

Het emotie-spel

Het emotie-spel

Draai aan het rad. Wie wordt gekozen verzint een emotie en probeert dit met het gezicht te laten zien, de groep mag raden 

Welk verhaal beeld Rembrandt hier af?

Bestudeer het schilderij goed en omschrijf wat je ziet. 

Rembrandt wist als geen ander hoe hij visuele verhalen moest weergeven op stilstaand beeld. Hij maakte kunst die je raakt.

Raad het verhaal

Ben je kenner genoeg?

Schilderij

Rembrandt, De vrouw van Potifar beschuldig Jozef, 1655

Verhaal 

Het schilderij vertelt het Bijbelse verhaal van Jozef (links) die wordt beschuldigd door Porifars vrouw van seksueel misbruik. In werkelijkheid is Jozef onschuldig en de vrouw in het midden de dader. Zij heeft zich meerdere malen opgedrongen tot Jozef. In het geval van het schilderij doet de vrouw nogmaals een poging en wordt wederom afgewezen door Jozef. Uit wraak vertelt de vrouw aan haar man Porifar (rechts) de leugen, die Jozef duur komt te staan. Jozef beland in de gevangenis. 

Opdracht

Deel 1

Maak een portretfoto

Maak nu een portretfoto 

in de stijl van Rembrandt

5 Tips & 

Tricks

Compositie

AAN DE SLAG

Wat is compositie?

vraag de leerlingen wat  compositie is;

= de plek van de geportretteerde in de afbeelding

Compositie

AAN DE SLAG

Experimenteer zelf ook met in- en uitzoomen, of met het model in het midden of juist aan de zijkant plaatsen.

= de plek van de geportretteerde in de afbeelding

Belichting

AAN DE SLAG

Hoe speelt Rembrandt met het 

licht?

Belichting

AAN DE SLAG

Rembrandts driehoekje

werkblad: https://www.rembrandthuis.nl/wp-content/uploads/2020/05/het-geheim-van-rembrandts-driehoekje.-museum-het-rembrandthuis.pdf

Belichting

AAN DE SLAG

Experimenteer zelf ook met verschillende manieren van belichten

kamerlicht (van boven)

Lamplicht (van zijkant)

Raamlicht (van zijkant)

Emotie - Gezicht

AAN DE SLAG

Breng de foto tot leven door te oefenen met verschillende emoties in het gezicht

Vraag aan de leerlingen welke emoties zij herkennen. Probeer door te vragen hoe het komt dat ze deze emoties terugzien. Hoe vertelt Rembrandt het verhaal?

Emotie - Lichaam

AAN DE SLAG

Breng de foto tot leven door te oefenen met verschillende lichaamstaal

Kleding

AAN DE SLAG

Kleding

AAN DE SLAG

Decor en spullen

AAN DE SLAG

Ja --> Ga dan verder met de tweede opdracht. Zie volgende slide!

Nee --> print dan foto uit op 10 x 15 en neem die mee naar het museum

Heb je de perfecte foto...?

Ja

Nee

Geef niet op en probeer het nog een keer. Vraag hulp waar dat kan.

Wat ontzettend goed bezig! Wil je graag verder aan de slag?

Opdracht

Deel 2

Maak een portrettekening van je eigen gezicht

AAN DE SLAG

5 Tips & 

Tricks

werkblad

AAN DE SLAG

Teken eerst een ei-vorm met een horizontale en een verticale middenlijn.

1

werkblad

Heb je de perfecte foto...?

AAN DE SLAG

Teken de ogen precies op de horizontale middenlijn

Teken het midden van de neus en de mond precies op de verticale middenlijn

2

werkblad

AAN DE SLAG

Gum de hulplijntjes weg

Teken in lijnen de haren, de oorbellen en de bril

3

werkblad

AAN DE SLAG

Teken de schaduw. 

Als je een prent gaat maken, heb je lijnen nodig.

Maak de schaduw met arceringen, dit zijn lijntjes naast elkaar.

4

werkblad

AAN DE SLAG

Om nog donkerdere schaduwen te maken teken je nog meer arceringen, ook in verschillende richtingen over elkaar heen.

5

werkblad

Heb je de perfecte tekening...?

Ja

Nee

Geef niet op en probeer het nog een keer. Vraag hulp waar dat kan.

Wat ontzettend goed bezig! Neem je tekening mee naar het museum.