3.1 + 3.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

De Eerste Wereldoorlog en Rusland

paragraaf 1 & 2

aan het eind van deze les:

• ken je de vier oorzaken van WOI
• Je weet wie WOI verloor en welke straffen er in het Verdrag van Versailles stonden
• Je kent de kenmerken van het communisme en je kunt uitleggen hoe de communisten de macht grepen in Rusland
• Je kunt uitleggen hoe Stalin van de Sovjet Unie een totalitaire staat maakte 

De Eerste Wereldoorlog 

• the great war
• 1914-1918
• totale oorlog  

oorzaken

• nationalisme
• imperialisme
• militarisme 
• wapenwedloop
• bondgenootschappen 

Nationalisme

• nationalisme= overdreven trots zijn op je eigen land/volk
• streven naar eigen land door volken: o.a. Duitsland (eenwording in 1871)
• bewijsdrang: mijn land is het beste 

Frans-Duitse oorlog (1871)

• Duitsland bestond uit verschillende staten -> verenigen in oorlog
• aartsrivaal Frankrijk aanvallen
• overwinning Duitsland
• Wilhelm I gekroond in paleis Versailles
• Wraakgevoelens Frankrijk  

Imperialisme

• streven naar een wereldrijk -> macht en rijkdom
• grondstoffen nodig voor oorlogsindustrie 
• Conferentie van Berlijn 

Militarisme 

• overdreven voorliefde voor leger en oorlog
• Duitsland: oorlog voeren is iets goeds
• laten zien dat jouw leger het beste is 

Wapenwedloop

• Duitse economie gericht op oorlogvoering
• Duitsland begon met het bouwen van een vloot: concurrentie Engeland
• angst bij andere Europese landen-> wapens maken -> wapenwedloop: strijd om de beste en meeste wapens 

Bondgenootschappen

Landen zoeken onvoorwaardelijke  steun bij elkaar = bondgenootschap

• Frankrijk, Rusland, Engeland (Geallieerden)
• Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse Rijk (Centralen)

aanleiding

• Oostenrijk-Hongarije bezet Bosnië-Herzegovina
• In Bosnië wonen veel Serven -> Servische nationalisten willen één groot Servië
• uit woede schiet een Servische Nationalist de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije dood -> WOI breekt uit 

Von Schlieffenplan

• Duitsland voelt zich omsingeld: verassingsaanval via België om tweefrontenoorlog te voorkomen
• aanval mislukt, Soldaten graven zich in -> loopgraven
• nieuwe wapens nodig om doorbraak te forceren: tanks, gifgas, granaten, bommenwerpers

Einde van de oorlog

• Vs sluit zich aan bij Geallieerden, Rusland sluit vrede met Duitsland
• Geallieerden te sterk: Duitse overgave november 1918
• Vrede van Versailles 1919

        1. herstelbetalingen Duitsland

        2. Duitse leger max. 100.000 man

        3. Duitsland verliest Koloniën 

Russische Revolutie

• honger, armoede en oorlog leidde tot onvrede over Tsaar Nicholaas II
• Februari 1917: opstand tegen de Tsaar en wordt afgezet
• chaos in Rusland -> vrede met Duitsland
• Oktober 1917: Communisten grijpen de macht 
• Lenin wordt dictator  (alleenheerser)

Communisme

Kenmerken communisme:

1. Geen kapitalisme
2. Klasseloos = iedereen is gelijk
3. Alles in het land is van iedereen
4. Alle bedrijven zijn van de staat
5. planeconomie: staat bepaald productie & prijzen

totalitaire staat

• Totalitaire staat= Staat waarin de overheid volledig het leven van de burgers controleert 
• Jozef Stalin volgt in  1922 Lenin op
• alles en iedereenonder controle van de staat via terreur
• tegenstanders vermoord, controle op media
• miljoenen mensen vermoord!