3.4 Zuid-Amerika: bevolkingskenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Onderwerpen

Deel 1: bevolkingsspreiding

Deel 2: bevolkingssamenstelling

Deel 3: demografische transitie in Zuid-Amerika

Deel 4: verstedelijking in Zuid-Amerika: oorzaak-gevolgen

De dichtstbevolkte gebieden van Zuid-Amerika zijn

1. Zuidwesten en noordoosten
2. Noorden en zuiden
3. Noordwesten en oosten
4. Noordoosten en zuidoosten

Bevolkingsspreiding

Grote bevolkingsconcentraties langs de kusten in het oosten en het noordwesten.

Definitie

De intensiteit (mate) waarin de inwoners van een gebied beslag leggen op de aanwezige ruimte en kringlopen.

Definitie

Het maximaal aantal mensen dat op een gebied of op aarde kan leven zonder schade aan te richten aan het ecosysteem.

Waarom zijn grote delen van Zuid-Amerika dunbevolkt? Geef twee redenen.

Dunbevolkte gebieden verklaard

De Indiaanse bevolking woonde van oudsher vooral

1. In het Amazonegebied en hoger in de Andes
2. In het Amazonegebied en lager in de Andes
3. Langs de kust
4. Langs de kust en lager in de Andes

Indianen

Waar?

1. Langs rivieren in het Amazonegebied

2. Hogere delen Andes

Verklaring?

1. Beschikbaarheid van zoet water en voedsel

2. Koeler klimaat ==> geschikt voor gewassen als aardappelen, tarwe, mais

1

2

Hoogteligging en gewassen in de Andes

De Europese bevolking vestigde zich vooral

1. In het Amazonegebied en hoger in de Andes
2. In het Amazonegebied en lager in de Andes
3. Langs de kust
4. Langs de kust en lager in de Andes

Europese kolonisten

Waar?
1. Lagere delen Andesgebergte
2. Kustzone en monding rivieren

Verklaring?

1. valleien geschikt voor tropische handelsgewassen zoals koffie, suiker en cacao

2. goede bereikbaar i.v.m. handel

2

1

Deel 2

Bevolking van Zuid-Amerika
 * Bevolkingssamenstelling

Mestiezen zijn

1. Indianen
2. mix van Indianen en Europeanen
3. mix van Afrikanen en Europeanen
4. afstammelingen van Indiase immigranten

Bevolkingssamenstelling

Bevolkingsgroepen

- Indianen

- Europeanen

mestiezen

Definitie

Afstammeling van een Indiaanse en een blanke (voor)ouder

De huidige premier van Suriname is een afstammeling van

1. Indianen
2. Afrikaanse plantage arbeiders
3. een mix van Afrikanen en Europeanen
4. Indiase immigranten

Deel 3

Bevolking van Zuid-Amerika
 * Bevolkingsgroei: demografisch transitiemodel
 

Natuurlijke bevolkingsgroei

Hoe was het ook alweer?

==> ontwikkelingen in de 4 fasen van het demografisch transitiemodel

Fase 1

Hoog sterftecijfer (ziekten, slechte hygiëne) en daardoor ook een hoog geboortecijfer.

Fase 2

Sterftecijfer daalt door betere hygiëne en betere gezondheidszorg.

Fase 3

Nu daalt ook het geboortecijfer omdat meer kinderen volwassen worden en ook de welvaart is gestegen.

Fase 4

Laag geboortecijfer (vrouwen werken meer en trouwen later, hoge welvaart, laag kindersterfte) en laag sterftecijfer.

Natuurlijke groei

De natuurlijke bevolkingsgroei (geboortecijfer - sterftecijfer) is nu het sterkst. De lijn van de totale bevolking is hier het stijlst.

In welke fase van het demografisch transitiemodel bevinden zich de meeste Zuid-Amerikaanse landen?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

Demografische ontwikkelingen

Veel Zuid-Amerikaanse landen in de jaren zeventig nog in fase 2, nu vooral in fase 3.

Verklaring voor deze opschuiving?

- stijgende welvaart

- scholing

- verstedelijking

- rol media (vooral soaps) in gezinsplanning

Defenitie

Door geboorteregeling het aantal kinderen en het moment van geboorte plannen.

Traditioneel lopen de ......................... staten voorop in de demografische transitie.

1. noordelijke
2. zuidelijke

Demografische ontwikkelingen

Bekijk de ontwikkelingen in het geboortecijfer van de aangeven landen.

Welk land heeft de grootste transitie gemaakt wanneer je het geboortecijfer bekijkt? 

==> Vul het antwoord in op de volgende dia.

Welk land heeft de grootste transitie gemaakt wanneer je het geboortecijfer bekijkt?

1. Bolivia
2. Ecuador
3. Argentinië
4. Chili

Deel 4

Bevolking van Zuid-Amerika
 * Verstedelijking in Zuid-Amerika: oorzaken en gevolgen

Een sloppenwijk in één van de grote steden van Brazilië heet ook wel een

1. Vuvuzela
2. Manuela
3. Caipirinha
4. Favela

Noem naast het ontstaan van sloppenwijken nog een nadeel van een hoog urbanisatietempo

Verstedelijkingstempo

De gevolgen van deze snelle verstedelijking zijn:

1. Het (te) snel ontstaan van megasteden

     - met favela’s
     - een enorme informele sector
     - overbelasting van de stedelijke  
       structuur 

     (infrastructuur, gezondheid, scholen)

Defenitie

Braziliaanse naam voor een sloppenwijk

Klik hier voor rondleiding favela (werkt niet op mobiel)