1. Rechtsstaat par 1 VWO

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat, par 1

Hoeveel vrijheid mogen burgers hebben?

leerdoel van deze les:

Aan het einde van deze les kennen jullie de begrippen socialisatie & sociale controle. Daarnaast weten jullie wat het belang van de Grondwet is en dat er klassieke- en sociale grondrechten zijn.

Is gedrag aangeboren of aangeleerd?

1. Nature of Nurture

2. Socialisatieproces

Socialisatie

Het proces waarbij je bewust of onbewust de normen en waarden van een groep krijgt aangeleerd.

Socialisatieproces

- Normen & waarden

- Socialiserende instituties

- Sociale controle

- Sancties (postitief of negatief)

- Internalisatie

- Cultuur

Sociale controle

De omgeving zorgt er voor dat iemand zich gedraagt zoals het hoort (de buurman waarschuwt een kind).

Geïnternaliseerde gedragingen

Gedragingen zijn volledig eigen gemaakt en je houdt je er automatisch aan.

Ongeschreven regels

De regels die niet zijn opgenomen in een wet maar toch gelden. Niet houden aan gedragscodes, gedrag wat we vaak asociaal vinden.

Ongeschreven regels

Geschreven regels

De regels in onze wetboeken (diefstal en mishandeling zijn verboden).

Grondwet: belangrijkste wet

De macht die de overheid uitoefent wordt door de grondrechten gereguleerd (=aan banden gelegd). De grondrechten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid. 

Rijksoverheid

- Politie

- Belastingdienst

- Leerplichtambtenaar

- Douane enz.

Wie horen er bij de Rijksoverheid?

1. Voetballers van het NL-elftal
2. Onderwijsinspectie
3. Treinconducteurs
4. Piloten van de KLM

Grondwet

De grondrechten zijn opgenomen in hoofdstuk 1 van de Grondwet. 

vraag aan klas: Wie kan er een voorbeeld van een grondrecht noemen? Even overleggen met je buurman/ buurvrouw. 

klassieke grondrechten

artikel 1 tot en met 18 Grondwet

hierin staan de gelijkheids-, politieke-, & vrijheidsrechten 

Beschermen de burger tegen machtsmisbruik van de overheid

Sociale grondrechten

artikel 19 t/m 23 Grondwet

Leggen de overheid een zorgplicht op (onderwijs, huisvesting)

Hobbes

- Vreesde voor een 'oorlog van allen tegen allen' als we geen hogere macht (=de Leviathan) hebben die ons in toom houdt. Dit omdat iedereen aan zijn eigen belang denkt ('de mens is een wolf').

- Sociaal contract: burgers staan een deel van hun vrijheid af aan de overheid in ruil voor orde en veiligheid.

filmpje:geschiedenis grondwet

Wat is een gelijkheidsrecht?

1. Vrijheid van godsdienst
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Homohuwelijk
4. Recht op een huis

Wat is een politiek recht?

1. Politieke partij oprichten
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Verbod op discriminatie
4. Kiesrecht

Wat is een vrijheidsrecht?

1. Homohuwelijk
2. Staatstelevisie
3. Vrijheid van meningsuiting
4. Recht op godsdienst

actualiteit khashoggi

https: