1.2: het ademhalingsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Thema 1 : 

Ademhalingsstelsel

verslikken nog toevoegen

Lesplanning 

Je kunt in een afbeelding van het ademhalingsstelsel de delen benoemen.

Je kunt de kenmerken en functies van de delen van het ademhalingsstelsel noemen.

Voor verbranding in je lichaam is zuurstof nodig. Zuurstof neem je op uit de lucht met je longen. Ook je neus en het middenrif horen bij het ademhalingsstelsel.

0

Ademhalingsstelsel

Neusholte en mondholte

Neusharen houden grote stofdeeltjes tegen.

De neusholte is bekleed met neusslijmvlies. 

Neusslijm: kleine stofdeeltjes en 

ziekteverwekkers blijven kleven aan het slijm.

Trilharen: Verplaatsen het slijm naar de keelholte

Reukzintuig: zit boven in je neusholte

Keelholte en strottenhoofd

In de keelholte zitten de huig en het strottenklepje.

De huig: sluit de neusholte af als je voedsel inslikt. 

De strottenklep: sluit de luchtpijp af.

In het strottenhoofd zitten de stembanden.

0

Luchtpijp

De luchtpijp is een holle buis die aansluit op het strottenhoofd.

Kraakbeenringen: zorgen voor de stevigheid van de luchtpijp.

De luchtpijp is bedekt met slijmvlies.

Bronchiën 

De luchtpijp splitst zich in 2 takken: de bronchiën

Ze vertakken zich in steeds kleinere buisjes en eindigen in longblaasjes

Ook de wanden van de bronchien 

en longblaasjes zijn bedekt met slijmvlies

0

longblaasjes

longen

brochien

luchtpijptakjes

luchtpijp

Het ademhalingsstelsel bij mensen

middenrif

longblaasje

Luchtpijptakje

haarvaatje

luchtpijp

mondholte

keelholte

neusholte

long

Ademhalingsstelsel

• neus- & mondholte -> keelholte 

-> strottenhoofd

• luchtpijp vertakt zich in 2 bronchiën
• bronchiën -> luchtpijptakjes -> longblaasjes
• middenrif

middenrif = stevig, gespierd vlies dat de romp verdeelt in de borstholte en de buikholte. 

Het kan omhoog en omlaag bewegen.

De longen

• trosjes met longblaasjes
• longhaarvaten

• dunne wanden

Waarom zijn de wanden van longblaasjes en longhaarvaten zo dun?

-Hierdoor kunnen koolstofdioxide en zuurstof er makkelijk doorheen (dit noem je gaswisseling)

Blauw/rood:

-Blauw = bloed met een laag zuurstof gehalte

-Rood = bloed met een hoog zuurstof gehalte

Trosjes met longblaasjes:

-Dit bouwplan zorgt voor enorme oppervlakte vergroting zodat er veel gaswisseling kan plaatsvinden

-Het oppervlakte van alle longblaasjes samen is 70 tot 100 m2!

-Je hebt ongeveer 3 miljoen longblaasjes!

oppervlakte van 70-100m2

blauw/rood bloed

wanden dun voor gaswisseling

De luchtpijp 

• holle buis
• luchtpijp & bronchiën:

kraakbeenringen

• luchtpijptakjes:

spiertjes

• slijmvlies

Kraakbeenringen:

de wand van de luchtpijp en  de bronchiën bevatten hoefijzervormige kraakbeenringen, hierdoor staat de luchtpijp altijd open.

Waarom zitten er geen kraakbeenringen om de slokdarm?

-De slokdarm wordt al beschermd door de wervelkolom

De luchtpijp van een volwassen persoon is ongeveer 10-12cm lang

Waarom kraakbeenringen?

waarom slokdarm geen kraakbeen ringen?

De keelholte

• strotklepje 
•  huig

De huig:

-Als je voedsel inslikt, sluit de huig de neusholte af.

Het strotklepje:

-Als je voedsel inslikt sluit het strotklepje de luchtpijp af.

Antwoord:

Soms sluiten het strotklepje en de huig niet goed, bijvoorbeeld als je in de lach schiet tijdens het eten. Dat verslik je je.

Voedsel of drank komt dan in de luchtpijp terecht, door de hoesten krijg je het voedsel er weer uit.

dom bouwplan, ergens in de evolutie is hiervoor gekozen vanwege voordeel maar heeft makkelijk verslikken dus als nadeel

Ademen & het reukzintuig

• reukzintuig

Ademen door je neus is gezonder dan door je mond, waarom?

Als je door je mond ademt:

-binnenstromende lucht wordt minder goed gezuiverd, verwarmd en vochtig gemaakt

-je ruikt minder goed -> waarschuwingen komen slechter door

-> ademen door je neus is dus gezonder!

Wat is de functie van het reukzintuig?

-Het keuren van de binnenstromende lucht

neusholte & mondholte

• neusholte is bedekt met neusslijmvlies

• bloedvaatjes

• trilhaartjes

Waarom zit dit allemaal in je neus? 

neusslijmvlies:

-In het neusslijmvlies zitten slijmproducerende cellen, deze maken de neusholte vochtig, de ingeademde lucht wordt hierdoor ook vochtig

Bloedvaatjes:

-Dicht onder het neusslijmvlies lopen bloedvaatjes

-Het bloed verwarmt  het neusslijmvlies en hierdoor ook de binnenstromende lucht

Trilhaartjes:

-Verplaatsen het slijm met stofdeeltjes naar de keelholte waar het wordt ingeslikt

Antwoord:

-In de lucht die je inademt zitten vaak stofdeeltjes en ziekteverwekkers

-Voor in de neusholte zitten neusharen die de grote stofdeeltjes tegen houden

-Kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven plakken aan het neusslijmvlies

trilhaartjes: verplaatsen slijm met stofdeeltjes naar keelholte -> inslikken

neusslijmvllies: slijmproducerende cellen maken neusholte vochtig en ingeademde lucht ook vochtig, als dat niet gebeurd beschadigen de longen

middenrif

longblaasje

Luchtpijptakje

haarvaatje

luchtpijp

mondholte

keelholte

neusholte

long

Wat is de functie van het neusslijmvlies?

1. Geur herkennen
2. Opnemen van zuurstof
3. Tegenhouden van ziekteverwekkers
4. Verwarmen van de inkomende lucht

Met welk cijfer is de luchtpijp aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 3

Bij het slikken bevindt de huig zich in stand ... en het strotklepje in stand ...

1. 1 en 1
2. 2 en 2
3. 1 en 2
4. 2 en 1

Welke organenstelsel werken samen, zodat er verbranding kan plaatsvinden?

1. Ademhalingsstelsel en bloedvatenstelsel
2. Ademhalingsstelsel en verteringsstelsel
3. Ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel en zenuwstelsel
4. Ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel en verteringsstelsel

Thema 1 : 

Ademhalingsstelsel

verslikken nog toevoegen

Noem alle onderdelen van het ademhalingsstelsel?

Wat is het doel van het neusslijmvlies en trillharen?

Wat doet het strotklepje in de keelholte?

Waar bevinden zich de longblaasjes?