Spelling: samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Spelling

Tussenletters in samenstellingen

Tussenletters bij samenstellingen

Los of aan elkaar schrijven?

Leg het verschil in betekenis uit op de volgende dia

Wat bedoel je als je het zo schrijft en wat zouden ze willen schrijven? leg uit op de volgende dia.

Leerdoel

Je weet welke regels je moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.

Maak nieuwe woorden:
1: fiets, deur, slag, lees, schoenen, eiken
2: plank, doos, boom, klink, bel

Samenstelling

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: school + boek = schoolboek.

Wanneer komt er een -(e)n-?

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden.
Boekenbon
Paardenstal
Tomatensoep

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?

nee?

ja?

schrijf -e

platteland

huilebalk

heeft het eerste deel een mv op -s?

nee?

schrijf -en:

lampenkap

koekenpan

ja?

schrijf -e

gedachgtegang

aspergesoep

Wanneer geen extra -n? 1/2

• Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. Gerstebier
  
• Als het eerste deel van de samenstelling ook een meervoud op -s heeft. Groentewinkel
  
• Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar er maar één van is. Maneschijn
  

Wanneer geen extra -n? 2/2

• Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is. Armelui
• Het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord versterkt. Beresterk
  

Wanneer moet je een -s toevoegen?

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook.
• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een ander woord dat niet met een s-klank begint. Oorlogsschip - oorlogsbuit Hoofdstraat - hoofddoek
  

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

Breken+been

1. breekbeen
2. brekenbeen
3. brekebeen

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

meisje+fiets

1. meisjefiets
2. meisjesfiets

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

Seconde+wijzer

Bejaarde+flat

tarwe+bloem