1. Stofeigenschappen 4 maart

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Welkom vandaag 

Planning vandaag

• Bespreken toets Module 2
• Planning
• Starten met module 3

Nodig pen en papier

antwoord vraag over voedingsstoffen voor HB

         [antwoord: De maaltijd van Johan bevat:

       -    150 g gekookte aardappel = 3 x 5 mg = 15 mg vitamine C

       -    150 g gekookte groente = 3 x 10 = 30 mg vitamine C

       -    1 sinaasappel van 100 g = 5/6 x 60 = 50 mg vitamine C

       In totaal: 95 mg vitamine C

Planning

Omschrijving	Opdracht	Datum
Brander diploma	Klaar muv Teun	Teun moet nog inhalen wordt na de meivakantie
Stoffen herkennen		11 maart
Stoffen herkennen	Praktijkopdracht 1	18 maart
Stoffen herkennen	Praktijkopdracht 2 en 3 (Lindenborg)	25 maart
Voedingsstoffen		1 april
Voedingsstoffen	Meetbrief: Wat eet je op een dag	8 april
Praktijktoets	Toets over een praktijkopdracht	wordt gepland
Afsluitend	Toets	15 april

Planning HB1

De toets

TIP!

De toets

Bespreken opgaven

Stofeigenschappen

Leerdoelen voor vandaag

- leert wat stofeigenschappen zijn

- dat stofeigenschappen gebruikt kunnen worden om een stof te herkennen: specifieke stofeigenschappen

- je leert voorbeelden van stofeigenschappen

Welke stofeigenschappen ken je?

Denk zelf eerst na, overleg dan met je buur. 

Wanneer de timer afloopt geeft ik iemand 

de beurt. Buur mag helpen!

Stofeigenschappen

De eigenschappen waaraan je een stof kan herkennen noemen we stofeigenschappen.

Ze zijn specifiek vóór die ene stof! Op basis daarvan kunnen stoffen worden onderscheiden.

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase
  

• Geleiding van elektriciteit
• Dichtheid
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
  

Brandbaarheid

Hoe gemakkelijk een stof in brand kan vliegen.

Hout brandt sneller dan ijzer

Geur

De geur die een stof heeft (of niet; geurloos is ook een eigenschap!) is specifiek voor een stof

Benzine heeft een duidelijke specifieke geur

Kleur

• Stoffen hebben ook een specifieke kleur
• Welke materialen herken je in de afbeelding op basis van kleur?

• zilver, goud & koper

Smaak

Suiker heeft een zoete smaak, Spruitjes zijn vaak bitter

Zure matjes zijn zoet en zuur

Fase

Er wordt gekeken bij kamertemperatuur en standaarddruk wat de fase is waarin een stof zich bevindt;

Voorbeeld: 

water is dan vloeibaar, 

ijzer is vast

Geleidbaarheid

Metalen kunnen goed elektriciteit (lading) geleiden; andere stoffen zijn juist isolatoren. Hoe goed een stof kan geleiden is een stofeigenschap

Kookpunt

Het punt waarom een stof begint te koken verschilt per stof

Water kookt bij 100 graden

Alcohol kookt bij 78 graden

Smeltpunt

Punt waarop een stof begint te smelten of stollen.

Water bevriest (stolt) bij 0 graden

En kaarsvet smelt wanneer je de lont aansteekt, wanneer je de kaars uitblaast of het kaarsvet druip naar beneden, dan stolt het weer

Oplosbaarheid in water

Hoe goed een stof kan oplossen in water; geurstoffen lossen goed op in water, theeblaadjes niet

Dichtheid

Geeft aan hoeveel deeltjes van een stof aanwezig is in een bepaald volume.

Meer deeltjes in hetzelfde volume is dus een hogere dichtheid

De dichtheid verschilt per stof!

lood: 11.3 en aluminium 2.76 g/

cm​3​​

slaolie 0.9 g/

water 1.0 g/

cm​3​​

cm​3​​

Dichtheid

Volume

600 g

Het deeltjes model

Makkelijkere weergave van de werkelijkheid.

Moleculen zijn heel klein.

Iedere stof is opgebouwd uit deeltjes; moleculen.

Iedere stof heeft zijn eigen soort moleculen.

Moleculen bewegen voortdurend. 

Moleculen trekken elkaar aan; 

In een vaste stof zitten ze in een rooster, in een vloeistof bewegen 

ze door elkaar, in een gas, daar de kleinste aantrekkingskracht en

bewegen ze ver uit elkaar.

 

Faseovergangen

vervluchtigen

Check

1. Hoe zou je het verschil tussen zout en zoet kunnen bepalen
2. Waar of niet waar: Kookpunt is een stofeigenschap?
3. Waar of niet waar: Massa is een stofeigenschap
4. Noem een stofeigenschap van glas.
5. Welke stofeigenschap van aardgas is gevaarlijk.
6. De limonade is groen, wat is de stofeigenschap?
7. Waar of niet waar: Volume is geen stofeigenschap.

Check

• Hoe zou je het verschil tussen zout en zoet kunnen bepalen
• proeven
• Waar of niet waar: Kookpunt is een stofeigenschap?
• waar
• Waar of niet waar: Massa is een stofeigenschap
• niet waar

Check

• Noem een stofeigenschap van glas.
  
• doorzichtig, breekbaar
• Welke stofeigenschap van aardgas is gevaarlijk.
• brandbaar
• De limonade is groen, wat is de stofeigenschap?
• kleur
• Waar of niet waar: Volume is geen stofeigenschap.
• waar

Leerdoelen voor vandaag

- leert wat stofeigenschappen zijn

- dat stofeigenschappen gebruikt kunnen worden om een stof te herkennen: specifieke stofeigenschappen

- je leert voorbeelden van stofeigenschappen

Welkom vandaag 11 maart

Planning vandaag

• Planning
• Huiswerkcheck
• Verder met module 3: stofeigenschappen
• 
  

Nodig pen en papier

Stofeigenschappen

Leerdoelen voor vandaag

- leert wat stofeigenschappen zijn

- specifieke stofeigenschappen: voor het herkennen

- je leert voorbeelden van stofeigenschappen

Opfrissen kennis hoe te werken met een brander

Pak je laptop en inloggen bij lessonup

Kennis: wat weet je (nog)

Inloggen op je laptop

Let op de timer!

Indicatoren.
Met de rode kool sap kun je de zuurgraad bepalen

1. Waar
2. niet waar

Bij een endotherme reactie is warmte nodig.

1. Waar
2. niet waar

Stofeigenschappen

Dichtheid

Fase-driehoek

Alleen bij water heet het bevriezen; 

Bij andere stoffen heet het stollen

sublimeren

Huiswerk

voor donderdag, 18 maart

Bestuderen [M3] Wat zijn stoffen op ItsLearning

Boekje Herkennen van stoffen blz 11 t/m 15; blz 16 bekijken,

deze gaan we 18 maart samen maken.

En

Bedenk 3 witte stoffen met stofeigenschappen
waarop ze getest kunnen worden. 

                                                                               

Vergeet de bronnen niet!

Wat heb je aan deze kennis?

stofeigenschap

geen stofeigenschap

volume

massa

dichtheid

smeltpunt

poeder

elastisch

goed oplosbaar in water

temperatuur

fase bij kamertemperatuur

kleur

geur

Zijn onderstaande eigenschappen wel of geen stofeigenschap?

Stofeigenschap

Geen stofeigenschap

Smaak

Geur

Vloeibaar

Brandstof

Oplosbaarheid

Plastic

Een stofeigenschap

Géén stofeigenschap

Kleur

Geur

Massa

Smaak

Hardheid

Dichtheid

Volume

Vorm

Je kunt een stof herkennen aan bepaalde eigenschappen. Alleen niet elke eigenschap is een stofeigenschap.

Maak de zinnen kloppend.

In de supermarkt kun je suiker kopen. Een pak suiker weegt één kilo en smaakt zoet. Het gewicht van het pak suiker is .................... stofeigenschap en de zoete smaak is .................... stofeigenschap.

geen

wel een

Maak de zin kloppend.

........................................ is een stofeigenschap, omdat 

........................................ per eenheid van .........................................

altijd hetzelfde is.

volume

de massa

dichtheid

Leg uit!
Waarom is massa geen stofeigenschap?

Volume

600 g