6.2 Wat is Nationaalsocialisme en gelijkschakeling?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Wat is nationaalsocialisme & gelijkschakeling?

Wat houdt de ideologie nationaalsocialisme in?

Nadat Hitler aan de macht is gekomen gaat hij direct over tot gelijkschakeling ook wel nazificering genoemd.

Maar wat is dat nu en hoe doet hij dat?

Wat denk je eigenlijk bij het begrip gelijkschakeling?

1. natuurkunde en de lampjes die je schakelt enzo.
2. geschiedenis-- dat gaat over gelijke rechten van uit de Verlichting
3. gymnastiek - hoort bij gelijkspel
4. Duits - gelijkschakeling dat hoort natuurlijk bij -Gleichschaltung

Ideologie

Nationaalsocialisme = Ideeën/politiek van Hitler en zijn partij (NSDAP)

Wat is er nationaal aan?

Wat is er socialistisch aan?

Wat zijn hiervan de kenmerken?

Een heel pakket aan ideeën over hoe een ideale samenleving eruit moet zien.

Rassenleer

• Arische ras  Germaans & wit
• Duitsers waren het Herrenvolk
• Hoge en lage rassen
• Ieder ras heeft bepaalde karaktereigenschappen
• Doel: zuiver Duits ras & genoeg Lebensraum en Heim ins Reich.

Leefruimte voor het Duitse volk en thuis in het rijk - voor alle Duitsers verspreid over Europa.

Arisch zijn de Duitsers, Nederlanders, Scandinaviërs en Vlamingen zijn ok qua ras. Andere rassen bijv. Slavische rassen  minderwaardig. De 'rassen' zonder eigen land worden als het minderwaardigst gezien.

Antisemitisme

Neurenberger rassenwetten 1935
https://www.annefrank.org/nl/themas/antisemitisme/

jodenhaat geen uitvinding van de nazi's bestond al voor de ideologie van de nazi's.  Maar paste wel goed bij rassenleer minderwaardig waren & als zondebok

Neurenbergerwetten: 2e rangsburger, niet meer trouwen/geen burgerrechten

Veel joden vluchtten

Hypernationalisme

• Nadruk volksgemeenschap + natie
• Anti- democratisch & anti -communistisch
• Leider-verering
• Vriend-vijand denken

Staat en volk

Welke methodes gebruikte Stalin ook alweer om zijn dictatuur te handhaven?
Noem er minsten vier.

Hitler en Mussolini

Zij hanteerden dezelfde methodes in hun totalitaire staat

Werkwijze

Je krijgt een aantal dia's die ingaan op de verschillende aspecten van gelijkschakeling.

Noteer per groepje dia's wat je ziet en hoe hier de nationaal-socialistische ideologie wordt toegepast.

Noteer een ideaal van het
nationaal-socialisme

Bekijk de volgende drie dia's - wat gebeurt er op de afbeeldingen? 

Welke nazi-ideeën worden hier uitgedragen? 

Waar zie je dat aan?

Wat zie je?

Noteer wat je opvalt

Op het schoolbord

Bovenaan staat 'Bild Deutscher Rassen' --> afbeeldingen van Duitse rassen.

Wat gebeurt er zoal in het nationaal-socialistische onderwijs?
Op welke wijze wordt er gelijkgeschakeld in het onderwijs?

De kunst is een regeringszaak in het nationaal - socialisme

Ook kunst hoorde bij de gelijkschakeling.

Bekijk de dia's en bepaal hoe de kunst hier onderdeel van was.

Der strand am Lido

 1927 Max Beckmann

Bij de afbeelding

Dit schilderij bestaat niet meer - het is vernietigd, vandaar dat er enkel een zwart-witte afbeelding van bestaat.

Entartete Kunst

Ontaarde kunst =

kunst die niet voldoet aan de Nationaalsocialistische idealen!

 

Felix Nussbaum + 1944 zelfportret met pas 1943

De soldaat drinkt

Werk van Marc Chagall

Waarom is dit schilderij
entartet?

Nationaal-socialistische kunst

Waarom is deze afbeelding niet entartet? Welke idealen van het nationaal-socialisme herken je?

Entartete Kunst - bepaal welke kunst entartet is.

Entartete kunst

'geaarde' kunst

juiste kunst in

 nationaal-

socialisme

Muziek

Een krantenartikel over entartete Musik, de componisten Strawinsky en Hindemith

https://youtu.be/ApQO-2D3f84

Literatuur

Literatuur

Rijkskultuurkamer

Kulturkammer

Lidmaatschapsboekje -

Georg Herting was beeldend kunstenaar.

Zonder dit bewijs geen verkoop van je kunst of boeken mogelijk - je mocht het zelfs niet maken!

De kunst wordt vernield

De wetenschap is wordt misbruikt en vernield

De dood overwint in het nationaalsocialisme

Triump des Todes 

Felix Nussbaum 1944

Propaganda  in Duitsland

Diverse voorbeelden - bekijk deze aandachtig, welke boodschappen zijn er te vinden in deze propaganda?

Geef de boodschap aan met beeldelement.

Leve Duitsland / Ja Groot Duitsland / 

                   De Duitse student strijdt voor Führer en volk

Leve Duitsland

Ja - Groot Duitsland

De Duitse student strijdt voor volk en vaderland

Der Stürmer is een muurkrant .

Koopt Duitse waar ---->

Der Stürmer is een nationaal-socialistische krant waarin het anti-semitisme veel aandacht kreeg.

HItler bouwt op.

Help mee - koop Duitse waar.

Welke aspecten komen in de
propaganda naar voren?

Gelijkschakeling

Al deze vormen passen bij gelijkschakeling.

Wat is het nu precies volgens jou?

Noem drie ideeën van de nationaal-socialisten die naar voren komen in de afbeeldingen

Wat is gelijkschakeling in de praktijk?
Aantekening!

Geef voorbeeld van hoe gelijkschakeling wordt toegepast.
Aantekening!

Gelijkschakeling

Gleichschaltung

Het gehele openbare en maatschappelijk leven in Duitsland inrichten volgens de idealen van de nationaal-socialisten.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.